Będziemy szczepić się raz przeciw grypie? Niestraszne mają też być mutacje ptasie i świńskie

Koniec z dorocznym szczepieniem przeciw grypie? Brzmi więcej niż obiecująco. Naukowcy z University of Nebraska-Lincoln właśnie opracowali nowatorską strategię szczepień, która może zrewolucjonizować sposób, w jaki chronimy się przed tą groźną chorobą zakaźną.

Coroczne szczepienia przeciw grypie to nie fanaberia czy sposób narażania nas na koszty. Wiadomo, że wirus grypy błyskawicznie mutuje i ochrona z poprzedniego sezonu jest nieskuteczna wobec kolejnego wirusa.

Co gorsza, ludzki wirus grypy zawiera komponenty zwierzęce (ptasie, świńskie), a te wpływają negatywnie na skuteczność ochrony.

A gdyby tak stworzyć szczepionkę, która radzi sobie z podobnymi wirusami, także tymi występującymi u zwierząt? Coś jeszcze niedawno nieprawdopodobne staje się bardzo realne, o czym donosi prestiżowe czasopismo "Nature Communications". W nim też opublikowano wyniki badań.

Grypa - będzie jedna szczepionka, która da nam trwałą ochronę?

Zespół wirusologa prof. Erica Weavera z University of Nebraska-Lincoln opracował nową strategię szczepień, która, jak wykazują badania, może zapewnić szeroką ochronę przed różnymi typami wirusa grypy, w tym grypą świńską, ludzką i ptasią.

Szczepionka w testach na modelu mysim wykazała zdolność do wywoływania silnej, krzyżowej odporności. Oznacza to, że szczepionka chroni nie tylko przed konkretnym szczepem wirusa, ale także przed innymi, blisko spokrewnionymi.

Nasze badania otwierają drogę do opracowania uniwersalnych szczepionek przeciwko grypie, dzięki czemu ludzie nie będą musieli chodzić do lekarza i szczepić się co roku. Ta szczepionka ochroni cię przed różnymi szczepami, które pojawiają się w obiegu

zapewnia prof. Eric Weaver.

Grypa - jak działa nowa szczepionka?

Do stworzenia nowej, uniwersalnej szczepionki wykorzystano specjalny algorytm Epigraph, który sprawdził się już przy pracach nad szczepionką przeciw grypie świńskiej.

Wykorzystuje on innowacyjne podejście do identyfikacji i wykorzystania epitopów – fragmentów wirusa, które wywołują odpowiedź immunologiczną (odpornościową). Analizuje kody genetyczne tysięcy szczepów wirusa grypy, wyszukując te epitopy, które są najbardziej powszechne i niezmienne w różnych szczepach. Dzięki temu szczepionka ma większe szanse na wywołanie skutecznej odpowiedzi immunologicznej, nawet w przypadku mutacji wirusa.

Zobacz: Nie tylko grypa i covid. Te szczepienia musisz powtarzać, jeśli chcesz ochrony

Zobacz galerię 5 zdjęć

Imponujące wyniki badań na zwierzętach

Ekipa prof. Weavera ma powody do zadowolenia i optymizmu. W badaniach na świniach, zwierzęta zaszczepione immunogenami zaprojektowanymi w ich laboratorium nie wykazywały żadnych objawów choroby po ekspozycji na powszechnie krążący szczep grypy.

Co istotne, szczepionka Epigraph wypadła znacznie lepiej niż komercyjna szczepionka stosowana w przemyśle wieprzowym oraz szczepionka "dzikiego typu" oparta na naturalnie występujących szczepach z podobnymi immunogenami.

Grypa groźna od wieków

Nie myl grypy ze zwykłym przeziębieniem. To poważna choroba wirusowa, która zagraża życiu. W ostatnim sezonie do szpitali w Polsce trafiły tysiące osób z dusznością, odwodnieniem, powikłaniami kardiologicznymi, udarami, ciężkim zapaleniem płuc. Były ofiary śmiertelne także wśród młodych ludzi.

Ciebie to nie dotyczy?

-Ludzie przychodzą mówiąc, że "nigdy aż tak nie chorowali" - mam wrażenie, że ludzka pamięć jest dość krótka albo oni dotąd grypą nazywali każdą infekcję. Grypa to jest poważna infekcja. Wysoka gorączka trwająca dłużej niż przy innych infekcjach (z wyjątkami, gdy ktoś ma problemy z termoregulacją), bóle mięśniowe całego ciała i przynajmniej tydzień samopoczucia, jakby kogoś rozjechał walec - to nie jest ciężki przebieg grypy. To jest normalny przebieg grypy - tłumaczyła w naszym serwisie specjalistka medycyny rodzinnej Joanna Zambonelli.

Grypa regularnie infekuje znaczną część populacji ludzkiej, powodując tysiące zgonów każdego roku. Jednym z wyzwań w kontrolowaniu grypy jest jej zdolność do infekowania różnych gatunków zwierząt, takich jak ptaki, świnie, konie i psy.

Świnie wg ekspertów często działają jako "naczynie do mieszania", ponieważ są podatne na warianty grypy ludzkiej i ptasiej, co przyczynia się do ewolucji nowych form choroby, które mogą być przenoszone z powrotem na ludzi.

Świńska grypa w 2009 roku, która spowodowała setki tysięcy zgonów, była wynikiem przeniesienia wirusa ze świń na ludzi. Paandemie grypy hiszpanki (1918), grypy azjatyckiej (1957) i grypy Hong Kong (1968) również były wynikiem przeniesienia wirusa na ludzi z innych gatunków.

Jeśli możemy zapobiec grypie u świń, możemy również zapobiec przeskokom zoonotycznym z ptaków na świnie, na ludzi, lub ze świń bezpośrednio na ludzi. Moglibyśmy zasadniczo odciąć ten ewolucyjny arsenał lub ograniczyć przewagę, jaką ma wirus. Ostatecznym celem jest wyeliminowanie lub eradykacja grypy

podkreśla prof. Weaver, ale jednocześnie dodaje, że na tę rewolucję musimy jeszcze trochę poczekać.

Eliza Dolecka