Cytologia na podłożu płynnym, czyli LBC – na czym polega?

Cytologia na podłożu płynnym, czyli LBC (Liquid Based Cytology) to badanie, które - podobnie jak konwencjonalna cytologia - pozwala wykryć nieprawidłowe zmiany w obrębie szyjki macicy. Jednak cytologia na podłożu płynnym jest od niej znacznie dokładniejsza, dzięki czemu odznacza się nawet dwukrotnie większą wykrywalnością wszelkich nieprawidłowości, m.in. raka szyjki macicy - nawet we wczesnym stadium rozwoju. Sprawdź, na czym polega cytologia na podłożu płynnym.

Spis treści

1. Cytologia na podłożu płynnym - wskazania
2. Cytologia na podłożu płynnym - przeciwwskazania
3. Cytologia na podłożu płynnym - jak się przygotować do badania?
4. Cytologia na podłożu płynnym – na czym polega?
5. Zalety cytologii na podłożu płynnym
6. Cytologia na podłożu płynnym - typy testów

Cytologia na podłożu płynnym, czyli LBC (Liquid Based Cytology), znana także jako cytologia cienkowarstwowa lub cytologia jednowarstwowa, to – podobnie jak zwykła cytologia - diagnostyczne badanie mikroskopowe komórek pobranych ze śluzówki pochwy. Jednak cytologia na podłożu płynnym jest znacznie bardziej dokładna niż ta klasyczna. Czułość tradycyjnej cytologii wynosi 60 proc., co oznacza, że u 4 na 10 kobiet nieprawidłowe komórki w szyjce macicy nie zostają wykryte. Cytologia na podłożu płynnym odznacza się nawet dwukrotnie większą wykrywalnością nieprawidłowych komórek szyjki macicy.

Cytologia na podłożu płynnym jest bardzo skuteczna w wykrywaniu nawet bardzo wczesnych zmian nowotworowych szyjki macicy

Cytologia na podłożu płynnym - wskazania

Wskazania do cytologii na podłożu płynnym są takie same jak w przypadku tradycyjnej cytologii. Oznacza to, że badanie powinny wykonać przede wszystkim kobiety, które są zakażone wirusem HPV wysokiego ryzyka oraz te, które w przeszłości były leczone z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy.

Cytologia na podłożu płynnym - przeciwwskazania

Badanie nie powinno być wykonywane podczas okresu. Można je wykonać najwcześniej 4 dni po zakończeniu miesiączki i najpóźniej 4 dni przed spodziewaną menstruacją. Badanie najlepiej wykonać między 10. a 20. dniem cyklu miesiączkowego.

Cytologia na podłożu płynnym - jak się przygotować do badania?

Na cytologię płynną należy się zgłosić przed badaniem ginekologicznym, ultrasonograficznym, badaniem bakteriologicznym (posiew) lub wirusologicznym z pochwy i/lub kanału szyjki macicy. 4 dni przed badaniem nie można płukać pochwy, przyjmować leków dopochwowych i tamponów. Co najmniej 24 godziny przed badaniem nie należy współżyć.

Wynik cytologii na podłożu płynnym jest znacznie bardziej wiarygodny niż tej tradycyjnej

Cytologia na podłożu płynnym – na czym polega?

W klasycznej cytologii wymaz z szyjki macicy pobierany jest bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe.

W cytologii na podłożu płynnym wymaz pobierany jest z szyjki macicy za pomocą szczoteczki cytologicznej, której końcówka jest przenoszona bezpośrednio do pojemnika ze specjalnym płynem (zapobiega on uszkodzeniu i umożliwia zachowanie kształtu komórek pobranych ze śluzówki pochwy).

Cytologię na podłożu płynnym można wykonywać znacznie rzadziej niż tę tradycyjną

Następnie zostaje on zamknięty i dostarczony do laboratorium. Tam próbka pobrana z szyjki macicy zostaje przeniesiona z pojemnika z płynem przez specjalistyczny aparat na specjalny filtr.

Wówczas dochodzi do oczyszczenia wymazu m.in. z nadmiaru komórek zapalnych, krwinek czerwonych, śluzu i bakterii. Na koniec oczyszczona próbka przenoszona jest na szkiełko mikroskopowe, a następnie badana przez cytologa.

Zalety cytologii na podłożu płynnym

Cytologia na podłożu płynnym pozwala na uzyskanie większej ilości komórek śluzówki pochwy do analizy. Podczas pobierania wymazu w tradycyjnej cytologii zdarza się, że duża część komórek nie zostaje przeniesiona na szkiełko lub zniszczona. W przypadku cytologii na podłożu płynnym ryzyko wystąpienia takiej sytuacji jest minimalne.

Ponadto jakość wymazu przeznaczonego do badania jest znacznie lepsza niż w przypadku konwencjonalnej cytologii, ponieważ jest on pozbawiony niepożądanych elementów, np. komórek zapalnych, krwinek czerwonych, bakterii czy śluzu. A bardzo dobra jakość preparatów oznacza, że rzadziej zachodzi konieczność powtórzenia tego typu badania.

Tym samym ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych zostaje ograniczona do minimum. Z badań wynika, że metoda LBC odznacza się nawet dwukrotnie większą wykrywalnością nieprawidłowych komórek szyjki macicy (w stosunku do metody klasycznej). Badanie pozwala bowiem wykryć nawet najmniejsze zmiany nowotworowe, często niewidoczne w innych metodach diagnostycznych.

W związku z tym, że wymaz jest przechowywany w specjalnym płynie, można na nim wykonać także inne badania, np. test na obecność wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusów opryszczki (HSV), bakterii Chlamydia trachomatis i innych.

Cytologia na podłożu płynnym - typy testów

Test 1 (cytoHPVtest-HR) - test pozwala wykryć obecność lub brak DNA wirusów HPV, które powodują raka, ale bez rozróżniania ich typów.

Test 2 (cytoHPVtest-DNA) - test ten pozwala precyzyjne zidentyfikować 16 typów wirusa HPV, które mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy lub innych nowotworów narządów moczowo-płciowych (a więc typów wysokiego ryzyka) oraz 8 typów wirusa HPV niskiego ryzyka, będących m. in. przyczyną występowania brodawek płciowych okolic narządów rozrodczych (tzw. kłykcin kończystych).

Test 3 (cytoHPVtest-mRNA) - to najbardziej czuły ze wszystkich testów. Pozwala on wykryć obecność zwiększonej ilości fragmentów pięciu wirusów HPV najczęściej wywołujących raka szyjki macicy.

Cena za badanie waha się od 60 do 400 zł (w zależności do jego rodzaju). Na wyniki czeka się około 2 tygodni.

Monika Majewska