Benzokaina - mechanizm działania i wskazania do stosowania

2019-10-28 19:30

Benzokaina jest lekiem o działaniu miejscowo znieczulającym, który zazwyczaj występuje w preparatach do stosowania miejscowego na skórę oraz na błonę śluzową jamy ustnej i gardła.

Żele i maści na bóle mięśni i stawów
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Benzokaina - wskazania do stosowania
  2. Benzokaina na przedwczesny wytrysk
  3. Benzokaina - przeciwwskazania
  4. Benzokaina - czy jest bezpieczna?

Benzokainę wykorzystuje się w preparatach miejscowych do znieczulenia pacjenta - najczęściej stosuje się je na skórę lub na błonę śluzową jamy ustnej. Mechanizm działania benzokainy opiera się na blokowaniu kanałów dla jonów sodu, przez co nie powstaje tak zwany potencjał czynnościowy w komórce nerwowej, który przez nasz mózg jest odczytywany po prostu jako ból.

Ból jest przez nas odczuwany wtedy, kiedy receptor bólowy jest stymulowany przez jakikolwiek bodziec (może to być bodziec mechaniczny, termiczny), czego skutkiem jest otwarcie kanałów i wnikanie jonów sodu do komórki. Benzokaina ma temu zapobiegać.

Benzokaina - wskazania do stosowania

Zablokowanie tego procesu jest równoznaczne z blokadą doznań bólowych, właśnie dlatego benzokainę traktuje się jako środek przeciwbólowy i znieczulający. Stosować ją można przy występowaniu stanów wysiękowych i zapalnych skóry, pomocniczo w leczeniu i łagodzeniu objawów ospy wietrznej i półpaśca, w łagodzeniu odczynów po ukąszeniach owadów, w trądziku młodzieńczym oraz do łagodzenia bólu gardła.

Benzokaina jest dostępna w wielu preparatach bez recepty. Najczęściej znajdziemy ją w pastach i zawiesinach do stosowania miejscowego na skórę, w postaci płynnego pudru, pod postacją żelu lub płynu do stosowania w jamie ustnej. Znajduje się także w czopkach, pastylkach do ssania, sprayach do gardła i wielu innych.

Benzokaina na przedwczesny wytrysk

Należy wiedzieć, że ogromną popularnością, zwłaszcza wśród męskiej części populacji, cieszą się zawierające benzokainę lubrykanty i prezerwatywy. Dzięki znieczuleniu penisa panowie mogą w ten sposób wydłużać stosunek. Prezerwatywy ze środkiem znieczulającym mają go umieszczony na końcu tak, aby działać na najbardziej wrażliwą część członka.

Czytaj też: Przedwczesny wytrysk - przyczyny i leczenie. Ćwiczenia na przedwczesny wytrysk

Preparaty znieczulające zawsze przeznaczone są do stosowania krótkotrwałego. Środki z benzokainą nie mogą być stosowane długotrwale, ze względu na możliwość wywołania na nie alergii. Ponadto uważać powinny osoby o wrażliwej skórze, które po zastosowaniu tego typu preparatów mogą odczuwać trudne do opanowania swędzenie, mrowienie, a nawet może dojść do wystąpienia wysypki.

Benzokaina - przeciwwskazania

Produkty zawierające benzokainę nie powinny być stosowane na otwarte rany, owrzodzenia, oraz na powierzchnie pozbawione naskórka. Pacjenci leczeni sulfonamidami nie powinni stosować tych preparatów, ponieważ hamuje ona ich działanie przeciwbakteryjne.

Benzokaina - czy jest bezpieczna?

Benzokaina była dotychczas uważana za preparat bezpieczny. Pojawiły się jednak doniesienia Amerykańskiej Agencji Leków (FDA), według których środki przeciwbólowe zawierające benzokainę stosowane u ząbkujących niemowląt mogą powodować chorobę zwaną methemoglobulinemią.

Polega ona na braku zdolności przenoszenia tlenu przez krwinki czerwone, co może mieć niestety śmiertelne skutki. Dlatego u dzieci poniżej 2. roku życia najlepiej jest unikać preparatów z benzokainą.

Nie zaleca się również tego rodzaju preparatów do stosowania u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią. Benzokaina nie wykazuje działania mutagennego i uszkadzającego DNA płodu i jest mało prawdopodobne, aby stosowanie jej jako środka miejscowo znieczulającego we wczesnym okresie ciąży mogło powodować zwiększenie ryzyka działania teratogennego. Nie ma jednak badań jednoznacznie potwierdzających takie działanie, dlatego zawsze warto poradzić się lekarza prowadzącego przed zastosowaniem leczenia preparatami na bazie benzokainy. 

O autorze
Karolina Nowak
Karolina Nowak
Z wykształcenia technik farmaceutyczny. Aktualnie zawodowo spełnia się pracując w aptece. Empatyczna, wrażliwa i lubiąca kontakt z drugim człowiekiem. Prywatnie miłośniczka dobrej książki.