Zabiegi dla seniora

Zabiegi dla seniora to nie tylko zabiegi sanatoryjne. Gdy po 65. roku życia odczuwamy pogorszenie stanu zdrowia - po pierwsze z powodu rozwijających się chorób przewlekłych, po drugie ze względu na spadającą wraz z wiekiem zdolność regeneracji organizmu - z pomocą przychodzi codzienna rehabilitacja - ruchowa, zajęcia grupowe lub warsztaty zainteresowań.

Spis treści

1. Zabiegi dla seniora: ocena kondycji
2. Zabiegi dla seniora: zajęcia grupowe
3. Zabiegi dla seniora: codzienna porcja ruchu
4. Zabiegi dla seniora: ochrona przed upadkiem
5. Zabiegi dla seniora: domowa rehabilitacja

Organizm osoby w starszym wieku nie potrafi już odtwarzać swoich możliwości, funkcji, które utracił w efekcie np. urazu. Im jesteśmy starsi, tym gorzej przebiegają w ciele procesy naprawcze. Dlatego w rehabilitacji seniorów najważniejsze jest zapobieganie urazom i wynikającej z nich niepełnosprawności.

Spis treści:

1. Zabiegi dla seniora: ocena kondycji
2. Zabiegi dla seniora: zajęcia grupowe
3. Zabiegi dla seniora: codzienna porcja ruchu
4. Zabiegi dla seniora: ochrona przed upadkiem
5. Zabiegi dla seniora: domowa rehabilitacja

Zabiegi dla seniora: ocena kondycji

Do oceny sprawności kondycji starszych osób stosuje się dwie skale:

• Pierwsza to skala czynności podstawowych, takich jak samodzielne ubranie się, poruszanie, zjedzenie posiłku, korzystanie z toalety czy kontrola zwieraczy.

• Druga to skala złożona czynności dnia codziennego, czyli umiejętność opłacenia rachunków, korzystanie z telefonu, robienie zakupów, przygotowanie posiłku, posługiwanie się pieniędzmi.

Inną formą oceny sprawności w geriatrii jest opisanie stanu, który nazywa się zespołem kruchości. Jest to stan przechodzenia, przemiany danego człowieka z osoby sprawnej i samodzielnej w osobę niepełnosprawną i wymagającą opieki.

Zespół kruchości cechuje nieplanowana utrata masy ciała, która bardzo często ma związek z niedożywieniem, ciągłe zmęczenie, nieusprawiedliwione osłabienie (ocenia się je poprzez uścisk dłoni), wolne tempo poruszania się i niewielka aktywność fizyczna, czyli wykonywanie tylko niezbędnych czynności, np. wstaję, gdy trzeba iść do łazienki. Jeżeli u seniora obserwujemy trzy z pięciu wymienionych stanów, można mówić o zespole kruchości.

Czytaj więcej: Zespół słabości: czym jest? Przyczyny i objawy

Zabiegi dla seniora: zajęcia grupowe

Samotność, brak zainteresowania ze strony najbliższych to często przyczyna izolowania się starszych osób od otoczenia. Jeżeli do depresji dołączą dolegliwości wynikające ze zmian zwyrodnieniowych w stawach, choroby układu krążenia czy inne dolegliwości fizyczne, wielu seniorów w krótkim czasie wycofuje się z aktywnego życia i staje się osobami niepełnosprawnymi.

Dlatego, aby przerwać niekorzystny splot zdarzeń, lekarze kierują seniorów na grupową rehabilitację. Oprócz łagodnych ćwiczeń fizycznych prowadzi się tam warsztaty rozwijające zainteresowania, naukę właściwego odżywiania, wspólne czytanie, śpiewanie – zajęcia, które pozwalają utożsamić się z grupą i wyjść ze wspomnianego już zespołu kruchości.

Ale zawsze trzeba mieć na uwadze to, że przyczyną złego samopoczucia seniora czy izolowania się od otoczenia mogą być np. nieleczone schorzenia czy interakcje zachodzące między lekami przepisanymi przez różnych lekarzy.

Czytaj też: Samotność po 50. nie musi być gorzka. Wywiad z Katarzyną Miller, psychoterapeutką

Zabiegi dla seniora: codzienna porcja ruchu

Osoby starsze, które pragną zachować jak najdłużej sprawność, powinny ćwiczyć co najmniej 2 razy w tygodniu przez 20 minut. Trening powinien składać się z ćwiczeń, które poprawiają siłę mięśni. Wystarczy do niego krzesło oraz dwie półlitrowe butelki wypełnione wodą.

Siadamy na krześle i, trzymając butelki w dłoniach, unosimy ręce do góry. Usprawniamy wtedy stawy rąk, barków i cały kręgosłup. Równie ważne są ćwiczenia rozciągające. Nawet zwykłe przeciąganie się, napinanie mięśni rąk czy nóg przyniesie dobre rezultaty.

Czytaj też: Trening seniora: rozgrzewka, ćwiczenia izometryczne i rozciągająceJoga dla seniorów - jakie zalety mają zajęcia jogi dla osób starszych?Zajęcia fitness dla seniorów

Zabiegi dla seniora: ochrona przed upadkiem

Wzmocnienie mięśni, dobranie odpowiedniej laski czy kuli, ale również wygodnych butów czy domowych pantofli to przede wszystkim zapobieganie upadkom. Ze statystyk medycznych wynika, że 30% osób po 65. roku życia upada 2 razy w roku, a skutkiem są złamania kości, szczególnie kończyn i szyjki kości udowej. Przyczyn upadków jest wiele.

Od osłabienia siły mięśni, zawrotów głowy, zaburzeń widzenia, poprzez wydłużenie czasu reakcji na zagrożenie, przyjmowane leki, aż po zagracone mieszkanie czy niedostateczne oświetlenie pomieszczenia.

Pierwszy upadek często przynosi jedynie drobne zranienia czy siniaki, ale może zakończyć się wystąpieniem zespołu pourazowego, czyli strachu przed kolejnym upadkiem. Chory wstaje lub porusza się, gdy jest to niezbędne, a to, paradoksalnie, zwiększa jeszcze ryzyko upadków z powodu ograniczonej aktywności fizycznej.

Czytaj też: Upadki i złamania u osób starszych

Zabiegi dla seniora: domowa rehabilitacja

Upadki po 65. roku życia są siódmą przyczyną zgonów. Dlatego warto korzystać z rehabilitacji, jaką lekarz może prowadzić w domu pacjenta. Zgodnie z przepisami. NFZ taka rehabilitacja może się odbywać przez cały rok, dwa razy w tygodniu. W pozostałe dni pacjent powinien ćwiczyć sam lub z pomocą opiekuna.

Ale warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa seniorowi w domu jest usunięcie z podłogi zbędnych dywaników lub ułożenie ich na matach antypoślizgowych. Konieczne jest wyposażenie łazienki w uchwyty ułatwiające wstawanie z sedesu. Najlepiej też wannę wymienić na niski brodzik, do którego łatwiej wejść, i umieścić w nim matę antypoślizgową oraz krzesełko (na gumowych nogach lub przykręcone do ściany), aby podczas kąpieli senior mógł siedzieć.

Czytaj też: Trening mózgu, czyli ćwiczenia na dobrą PAMIĘĆ

Anna Jarosz

Konsultacja: Łukasz Lotek, specjalista rehabilitacji medycznej