Nowotwory dziecięce często rozwijają się w błyskawicznym tempie. Jakie są ich najczęstsze objawy?

2022-05-31 11:32

Nowotwory dziecięce są drugą co do częstości przyczyną śmierci najmłodszych. Wszystko dlatego, że nowotwory u dzieci rozwijają się w błyskawicznym tempie i dają nieco inne objawy niż u dorosłych, co utrudnia postawienie wczesnej diagnozy. Sprawdź, jakie są najczęstsze nowotwory u dzieci.

Nowotwory dziecięce często rozwijają się w błyskawicznym tempie. Jakie są ich najczęstsze objawy?
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Nowotwory dziecięce - najczęstsze nowotwory u dzieci
  2. Nowotwory dziecięce - białaczki
  3. Nowotwory dziecięce a wiek dziecka
  4. Nowotwory dziecięce - nowotwory układu nerwowego
  5. Nowotwory dziecięce - chłoniaki
  6. Nowotwory dziecięce - inne częste nowotwory u dzieci

Nowotwory dziecięce znacznie różnią się od tych, które występują u dorosłych. Przede wszystkim odmienna jest ich budowa histologiczna, co oznacza, że dają inne objawy niż nowotwory rozwijające się u dorosłych. Poza tym u dzieci nowotwór zwykle jest złośliwy (bardzo rzadko spotyka się łagodne zmiany) i bardzo szybko się rozwija.

U dorosłych czas podwojenia komórek nowotworowych wynosi średnio trzy miesiące, a u dzieci trzy tygodnie. Niecharakterystyczne objawy i szybki czas rozwoju nowotworów dziecięcych, a także rzadkość ich występowania (stanowią ok. 1 proc. wszystkich zachorowań) sprawiają, że postawienie wczesnej diagnozy jest niezwykle trudne, co zmniejsza szanse na wyleczenie i powrót do zdrowia.

Poradnik Zdrowie: kiedy iść do onkologa?

Nowotwory dziecięce - najczęstsze nowotwory u dzieci

W Polsce co roku rozpoznaje się 1100-12000 nowych zachorowań na nowotwory dziecięce. Najczęstsze nowotwory u dzieci to białaczki, które stanowią średnio 35 proc. wszystkich nowotworów rozpoznawanych u dzieci w Polsce. Na drugim miejscu pod względem częstości występowania znajdują się nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, które stanowią ok. 23 proc. wszystkich nowotworów. Trzecim pod względem częstości występowania nowotworem u dzieci są chłoniaki (ok. 10 proc.).

Nowotwory dziecięce - białaczki

Najczęściej (ok. 80 proc. wszystkich zachorowań na białaczki u dzieci i młodzieży) diagnozowana jest ostra białaczka limfoblastyczna (ALL). Ostre białaczki nielimfoblastyczne (ANLL) występują u ok. 17 proc. dzieci chorych na białaczkę. Najrzadziej (3 proc. wszystkich zachorowań na białaczki u dzieci) rozpoznaje się przewlekłą białaczkę szpikową (CML).

SPRAWDŹ>> Jak rozpoznać objawy białaczki u dzieci i dorosłych?

Występowanie ostrej białaczki limfoblastycznej jest najczęstsze u dzieci w wieku pomiędzy 2. a 5. roku życia. Z kolei zachorowalność na ANLL ma 2 szczyty (najwyższy przypada na okres niemowlęctwa).

To ci się przyda

Nowotwory dziecięce a wiek dziecka

W pierwszym roku życia zwykle diagnozuje się guzy pochodzenia embrionalnego: nerwiaka zarodkowego współczulnego (neuroblastoma), nerczaka zarodkowego (guz Wilmsa, nephroblastoma) oraz siatkówczaka (retinoblastoma).

Pomiędzy 2. a 4. rokiem życia dziecka następuje szczyt zachorowań na białaczki, wśród których dominuje ostra białaczka limfoblastyczna.

U dzieci w wieku szkolnym i młodzieży występują chłoniaki ziarnicze i nieziarnicze oraz guzy kości i nowotwory tkanek miękkich. U dzieci starszych i młodych dorosłych obserwuje się także nowotwory nabłonkowe określane w onkologii dziecięcej jako „guzy rzadkie”.

Nowotwory dziecięce - nowotwory układu nerwowego

Najczęstszymi nowotworami ośrodkowego układu nerwowego są rdzeniak móżdżku (medulloblastoma), glejaki (pierwotne nowotwory mózgu) o różnym stopniu złośliwości oraz wyściółczaki. Około 24 proc. guzów występuje u dzieci poniżej 3. roku życia, 43 proc. – w wieku od 3 do 10 lat i ok. 33 proc. powyżej 10. roku życia.

Nowotwory dziecięce - chłoniaki

Spośród chłoniaków najczęściej diagnozuje się ziarnicę złośliwą. U dzieci choroba Hodgkina rzadko występuje przed 5. rokiem życia, później obserwuje się dwa szczyty zachorowań: u 5-6-latków i 10-11-latków - częściej u chłopców.

Nowotwory dziecięce - inne częste nowotwory u dzieci

Innym często diagnozowanym nowotworem wieku dziecięcego jest nerwiak zarodkowy współczulny (neuroblastoma) - złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek cewy nerwowej (neuroblastów) - który stanowi 7 proc. wszystkich nowotworów złośliwych u dzieci. W 50 proc. przypadków choroba atakuje dzieci poniżej 2. roku życia.

Z podobną częstotliwością występuje guz Wilmsa - najczęstszy złośliwy nowotwór nerek u dzieci. Stanowi on blisko 6 proc. wszystkich nowotworów wieku dziecięcego. W większości przypadków diagnozuje się go u dzieci do 7. roku życia.

Na kolejnym miejscu znajdują się mięsaki - grupa nowotworów złośliwych wywodzących się z tkanki łącznej, np. z nerwów, mięśni, stawów, kości albo naczyń krwionośnych. W tej grupie zwykle rozpoznaje się:

  • mięsaki kości - najczęściej diagnozuje się mięsaka kościopochodnego, który pojawia się zwykle u młodzieży. Może to mieć związek z gwałtownym wzrastaniem kości, tym bardziej, że nowotwór najczęściej występuje w miejscach największego przyrostu długości i wielkości kości. Innym nowotworem z rodziny mięsaków kości, który często rozwija się między 10. a 20. rokiem życia, jest mięsak (guz) Ewinga;
  • mięsaki tkanek miękkich - najczęściej chorują na niego dzieci w wieku 2-6 lat oraz młodzież powyżej 12. roku życia. U nich zwykle rozpoznaje się mięsaka prążkowanokomórkowego;

Bibliografia:

Balcerska A., Epidemiologia chorób nowotworowych u dzieci, "Via Medica" 2009Kompendium Onkologii Dziecięcej, pod red. Krawczuk-Rybak M., Białystok 2004

To ci się przyda

Międzynarodowa Klasyfikacja Nowotworów Dziecięcych International Classification of Childhood Cancer (ICCC)I. BiałaczkiII. ChłoniakiIII. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowegoIV. Nowotwory układu współczulnegoV. RetinoblastomaVI. Guzy nerekVIa. Guz Wilmsa, rhabdoid and clear cell sarcomaVIb. Rak nerkiVIc. Inne złośliwe guzy nerekVII. Guzy wątrobyVIIa. HepatoblastomaVIIb. Hepatic carcinomaVIIc. Niesklasyfikowane złośliwe nowotwory wątrobyVIII. Złośliwe guzy kościIX. Mięsaki tkanek miękkichX. Guzy germinalneXI. Raki i inne złośliwe nowotwory pochodzenia nabłonkowegoXIa. Rak kory nadnerczyXIb. Raki tarczycyXIc. Rak jamy nosowo-gardłowejXId. Czerniak skóryXId. Rak skóryXIf. Inne i niesklasyfikowane rakiXII. Inne i niesklasyfikowane nowotwory