Co zrobić, by szybko dojść do siebie po CESARSKIM CIĘCIU

Twoja ciąża zakończy się cesarskim cięciem? Dowiedz się, co cię czeka po przyjściu dziecka na świat. Nawet jeśli jesteś nastawiona na poród naturalny, przydadzą ci się informacje o połogu po cesarce. Przecież czasem niemal do samego końca nie wiadomo, że zabieg będzie potrzebny.

Spis treści

1. 5 rzeczy, których nie wiesz o połogu

Warto pamiętać, że tylko w sporadycznych przypadkach (w Polsce niemal wyłącznie w prywatnych klinikach) operacyjne zakończenie ciąży może być przeprowadzone na prośbę kobiety. Najczęściej decyzję o cesarskim cięciu podejmuje się w ostatniej chwili, w sytuacji zagrożenia zdrowia matki lub jej dziecka.

Cesarskie cięcie planowane

Bywa jednak i tak, że o tym, że czeka cię cesarskie cięcie, możesz dowiedzieć się na kilka dni, a nawet tygodni przed przewidywanym terminem porodu. Jeśli podczas badania USG lekarz stwierdzi, że maluszek jest nieprawidłowo ułożony (np. poprzecznie czy pośladkowo), że jest wyjątkowo duży w stosunku do rozmiarów twojej miednicy, czyli kanału rodnego, przez który miałby przejść (spodziewana waga urodzeniowa ponad 4 kg), albo że niemożliwy jest prawidłowy przebieg porodu (np. z powodu przodującego łożyska), może zdecydować o konieczności zabiegu i wyznaczyć konkretną datę. Zazwyczaj jest to w okolicy spodziewanego terminu porodu, nie wcześniej, niż w 39. tygodniu ciąży. Cięcie cesarskie przeprowadza się również wtedy, gdy: spodziewasz się więcej niż jednego dziecka; masz poważne problemy zdrowotne (choroba serca, nerek, jesteś po przeszczepie); wysiłek związany z porodem może uszkodzić twój wzrok (decyzja zapada w porozumieniu z okulistą); dzidziuś nie spieszy się na świat (ciąża trwa 42 tygodnie, a próba wywołania porodu nie daje efektów). Ponieważ wraz z postępem medycyny ryzyko związane z samą operacją jest coraz mniejsze, rośnie liczba wskazań do cięcia. Po prostu lekarze wybierają najlepsze rozwiązanie, które pozwala tobie i dziecku cieszyć się zdrowiem. Jeśli czeka cię planowana cesarka, prawdopodobnie szybciej wrocisz do formy niż kobiety, u których decyzja o zabiegu zapadła dopiero podczas porodu. Unikniesz bowiem dodatkowego bólu i wysiłku związanego z akcją porodową, a także stresu spowodowanego obawami o dziecko. Zabieg najczęściej jest przeprowadzany w tzw. znieczuleniu przewodowym (podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym). Oznacza to, że lekarz anestezjolog, poprzez cienki cewnik zakładany do odpowiedniej przestrzeni między oponami pokrywającymi rdzeń kręgowy, poda ci leki, które spowodują czasowo bezwład ciała od pasa w dół. Samo wkłucie nie boli, ale bywa określane jako nieprzyjemne. Później nie będziesz odczuwała żadnego bólu, ale pozostaniesz przytomna, będziesz wiedziała, co się dzieje z tobą i dzieckiem.

5 rzeczy, których nie wiesz o połogu

Cesarskie cięcie w ostatniej chwili

Jeśli podczas porodu naturalnego wystąpią komplikacje (np. zaburzenia tętna dziecka, zatrzymanie akcji porodowej, brak odpowiedniego rozwarcia szyjki macicy), często kończy się on operacyjnie. Cesarskie cięcie prawdopodobnie zostanie przeprowadzone w znieczuleniu ogólnym, tzw. narkozie, polegającej na pełnym uśpieniu, bo nie będzie czasu, by przygotować cię do znieczulenia przewodowego. Kiedy się obudzisz, możliwe, że będzie cię bolało gardło, bo podczas narkozy stosuje się intubację (specjalna rurka zostaje umieszczona w krtani, by umożliwić ci oddychanie). Może cię także boleć glowa, czasem pojawiają się wymioty (jak po każdej narkozie, niezależnie od tego, do jakiego zabiegu jest stosowana). Przygotuj się również, że możesz czuć się osłabiona. Po narkozie w płucach zalega wydzielina, co prowokuje do kaszlu. To może nasilać ból rany, ale trzeba pozbyć się zalegającej wydzieliny, jeśli chcesz uniknąć infekcji dróg oddechowych. Bardziej komfortowe jest odchrząkiwanie na wydechu. Gdy jesteś zagrożona zakażeniem (przedwcześnie pęknięty pęcherz płodowy, infekcja pochwy, przedłużająca się akcja porodowa), dostaniesz antybiotyki. Jeśli to tylko będzie możliwe, lekarz dobierze takie, które pozwolą ci karmić piersią.

Pierwsze godziny po cesarskim cięciu

Nasłuchałaś się opowieści o potwornym bólu rany czy pleców po zabiegu? Możesz je między bajki włożyć. Będziesz dostawała leki przeciwbólowe (bardzo silne, a zarazem maksymalnie bezpieczne) domięśniowo, dożylnie lub do cewnika założonego do znieczulenia zewnątrzoponowego. Mniej więcej po dobie wystarczą już czopki. Zgłaszaj pielęgniarce wszystkie dolegliwości – nie można dopuścić, by ból się „rozhulał”, bo wtedy rzeczywiście może być problem, by go opanować. Jeśli odczuwasz przenikliwe zimno lub drżenie ciała, poproś o koc. To zwykle błyskawicznie rozwiązuje problem.

Stań na nogi po cesarskim cięciu

Skończyły się czasy, gdy kobiety po cesarce przez kilka dni leżały plackiem. Po narkozie (jeśli tylko pozwala na to twoje zdrowie) możesz stanąć na nogi już kilka godzin po zabiegu, a po znieczuleniu przewodowym – zwykle po kilkunastu. W tym drugim przypadku wielu lekarzy zaleca profilaktycznie pozycję leżącą, bez unoszenia głowy, przez pełne 24 godziny, by zminimalizować ryzyko wystąpienia bardzo silnego bólu. Taki dyskomfort występuje u kilku procent kobiet po znieczuleniu przewodowym i może się utrzymywać (z malejącym natężeniem) nawet do dwóch tygodni. Nie oznacza to jednak, że do pierwszego spaceru masz być niczym kłoda. Kiedy poczujesz, że odzyskujesz władzę w nogach, postaraj się ruszać stopami. Kręć nimi kółka – to poprawi krążenie w nogach i zapobiegnie zatorom naczyniowym. Kiedy przyjdzie na to czas, opiekująca się tobą położna pomoże ci usiąść. Po odczekaniu dłuższej chwili, dzięki jej wsparciu, wstaniesz. Nie rób tego sama, bo może ci się zakręcić w głowie! Pierwsze kroki bywają trudne, ale dolegliwości miną szybciej, niż myślisz.

Idziesz do łazienki

Nie bój się wody! Gdy staniesz na nogi, możesz wziąć prysznic. Staraj się nie moczyć opatrunku na ranie, natomiast resztę ciała możesz myć. Po zdjęciu opatrunku miejsce cięcia także możesz myć bez obaw. Wybierz łagodne kosmetyki hipoalergiczne, bezpieczne dla dzidziusia. Kiedy jesteście blisko, zapach i niektóre składniki normalnych mydeł mogą go drażnić. W wielu szpitalach w kabinie prysznicowej jest dzwonek alarmowy. Nie wahaj się go użyć, jeśli poczujesz się słabo. Możesz także wykorzystać specjalny taboret i umyć się na siedząco. Jeśli brakuje takich „luksusów”, lepiej myć się przy otwartych drzwiach od łazienki, gdy w sali jest ktoś jeszcze. Co ważne, prysznic to także doskonała okazja do zrobienia pierwszego siusiu. Powinnaś oddać mocz w jak najkrótszym czasie od wyjęcia cewnika (zrobi to bezboleśnie położna przed pierwszą próbą wstania). Czasem kobiety mają z tym problem, ale szum wody zazwyczaj pomaga. Kłopoty z wypróżnieniem będą tym mniejsze, im szybciej wstaniesz, bo pozycja pionowa sprzyja pracy jelit. Gdy będziesz mogła już normalnie jeść (zwykle w 3. dobie), włącz do diety suszone śliwki lub rodzynki. Zawierają błonnik i zapobiegają zaparciom. Jeśli sprawa będzie się przedłużać, dostaniesz czopek przeczyszczający. Przy bólach od nagromadzonych gazów ulgę przynosi częsta zmiana pozycji i kołysanie się w bujanym fotelu.

Pielęgnacja rany

Nie musisz w żaden szczególny sposób pielęgnować krocza. Wystarczy częste mycie i zmiana podkładów, bo na początku odchody są obfite. Staranniej zajmij się raną na brzuchu. Jest niewielka (do 15 cm) i zwykle szybko się goi. Staraj się jej nie urażać: noś bawełniane, luźne majtki lub jednorazowe majteczki poporodowe (cena: 2–4 zł za sztukę). Są przewiewne i na tyle wysokie, że gumka nie uraża rany. Od czasu do czasu daj też ranie „pooddychać” i zrezygnuj z bielizny. Jeśli czujesz ból w czasie kaszlu, kichania czy śmiechu, przyciśnij brzuch poduszką. Dolegliwości będą się stopniowo zmniejszać. Rana z czerwonej stanie się różowa, a w końcu nieco jaśniejsza niż twoja skóra, niemal niewidoczna. Gdybyś jednak zauważyła, że czerwienieje, robi się opuchnięta, bardziej bolesna, sączy się z niej wydzielina lub ropa, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Także wtedy, gdy pojawi się gorączka. Konieczna będzie prawdopodobnie kuracja antybiotykowa. Jeśli lekarz, który cię operował, użył do szycia skóry zwykłych szwów (w środku stosuje się nowoczesne, wchłanialne), zostaną zdjęte w gabinecie zabiegowym po 6–8 dniach. Usuwanie szwów trwa parę sekund i nie boli. Po miesiącu rana nie powinna sprawiać większych kłopotów. Blizna może pobolewać, a później swędzieć przez kilka tygodni. Niektóre mamy czują, że jej okolica jest lekko odrętwiała jeszcze po kilku miesiącach. Na powierzchni rany czasem tworzą się niegroźne zgrubienia, zwane bliznowcem. Jeśli ci przeszkadzają (oprócz ciebie nikt ich nawet nie dostrzeże), porozmawiaj z chirurgiem, jak się ich pozbyć. Tworzeniu tych zmian zapobiegają maści wygładzające. Możesz je stosować, jak tylko z rany zejdą strupki.

Ochota na seks

Twoja pochwa nie ucierpiała podczas porodu, toteż szybciej będziesz mogła podjąć współżycie, niż mamy po porodzie naturalnym. Powinnaś odczuwać większą przyjemność, bo mięśnie nie zostały rozciągnięte i w pochwie nie ma luzu. Możesz się kochać już 6 tygodni po porodzie (część lekarzy uważa, że wystarczy 4-tygodniowa wstrzemięźliwość). Odchody połogowe, wydzielane z pochwy po cesarce, nie różnią się wyglądem od tych normalnych – przypominają krwawienie miesiączkowe: najpierw są czerwone, potem różowe, brązowe i wreszcie bezbarwne. Utrzymują się jednak krócej – przez 3–4 tygodnie (po porodzie naturalnym do 8 tygodni). Jeśli okażą się bardzo skąpe lub w ogóle zanikły, zgłoś się do lekarza. Może to oznaczać, że doszło do ich zatrzymania i konieczne są leki obkurczające macicę lub udrożnienie kanału szyjki. Zwykle po pół roku – zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie – macica i brzuch są wygojone, a ty w dobrej formie. Czasami ogrom obowiązków i zmiany hormonalne odbierają apetyt na figle, ale to normalne i w końcu minie.