To zanieczyszcza polskie jeziora. Naukowcy alarmują: groźne dla zdrowia

Wszechobecny jest praktycznie wszędzie. Jak donoszą najnowsze badania naukowe, te cząsteczki o średnicy mniejszej niż 5 milimetrów, można znaleźć w każdym jeziorze na świecie. Stanowią jedno z największych zagrożeń, także dla naszego zdrowia.

To wniosek płynący z analizy, która została przeprowadzona w ramach Globalnej Sieci Obserwatorów Ekologii Jezior (GLEON). Wzięło w nich udział 79 naukowców z całego świata. W tym gronie znaleźli się również polscy eksperci z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza w Poznaniu, Instytutu Ochrony Przyrody PAN i Instytutu Nauk Geologicznych PAN.

Mikroplastik znajduje się w jeziorach

Naukowcy badali zawartość mikroplastiku w 38 jeziorach i innych zbiornikach z różnych stref geograficznych i o najróżniejszych cechach limnologicznych. Wszędzie wykryto cząsteczki tworzyw sztucznych o średnicy mniejszej niż 5 mm. Jak pokazują dane, ich zawartość była wyższa w obrębie dużych aglomeracji, a niższa w zbiornikach wodnych, które były zlokalizowane na terenach o dość małym zagęszczeniu ludności.

Według badaczy cząsteczki plastiku trafią do jezior z odzieży osób, które korzystają z tych kąpielisk. – Tak banalna czynność, jak wchodzenie do wody w kostiumach wykonanych ze sztucznych włókien, prowadzi do tego, że mikroplastik dostaje się wszędzie – wyjaśnili swoją hipotezę.

W badaniach wykazano także, że są dwa rodzaje zbiorników, w których podatność na zanieczyszczenia jest wyższa. Zaliczyli do nich:

1. jeziora na obszarach gęsto zaludnionych i zurbanizowanych,
2. jeziora o zwiększonych obszarach depozycji (tzw. procesu polegającego na przemieszczaniu i osadzaniu luźnych materiałów), długim czasie retencji wody oraz wysokim poziomie wpływu antropogenicznego.

Drobiny plastiku są wszędzie 

Mikroplastik jest czasem tak mały, że nie widać go gołym okiem. Jest jednak zagrożeniem tak samo, jak olbrzymie oceaniczne plamy śmieci. Jak podkreślili autorzy publikacji, większość ludzi wyobraża sobie zanieczyszczenie plastikiem jako duże przedmioty, które dryfują po powierzchni. – Niestety zapominamy o tych wszystkich drobinkach. Na jeziorze, nawet najbardziej zanieczyszczonym, nie widzimy gigantycznych łat śmieci (…). Dopiero pod mikroskopem, przy powiększeniu 40 000 razy, możemy zobaczyć ogrom tych cząsteczek – dodali.

Specjaliści nie mają dobrych wieści. Wykryli mikrocząsteczki plastiku we wszystkich próbkach, a co za tym jest wielce prawdopodobne, że mogą występować w różnych stężeniach w każdym jeziorze na świecie. Jak wskazali badacze, "najważniejszym czynnikiem, który przyczynia się do powstawania tych zanieczyszczeń, są interakcje człowieka z jeziorem".

Zdaniem naukowców mikroplastik stanowi zagrożenie nie tylko dla środowiska, ale także dla zdrowia. Dlatego, że jego cząsteczki są wszechobecne w żywności, którą codziennie spożywamy. Według badań mogą one przyczynić się między innymi do rozwoju problemów związanych z układem pokarmowym.

Analiza ukazała się łamach czasopisma "Nature".

Anna Tłustochowicz