Reakcja na ukąszenie owada po tygodniu? To może być nadkażenie bakteryjne i może być groźne
Coś ugryzło, wszystko było dobrze, mija dzień, dwa, tydzień i nagle... opuchlizna? Ból? Zaczerwienienie? Rozlewający się rumień? Czerwone pręgi? To sytuacja, której nie należy bagatelizować. Jeśli miejsce po ukąszeniu owada z upływem czasu wygląda gorzej zamiast lepiej, może to być znak, że doszło do nadkażenia bakteryjnego w miejscu ugryzienia. A to może się skończyć źle. Jak objawia się zakażenie, jak przebiega i czym grozi? Wyjaśniamy.

Możliwe skutki po ugryzieniach owadów
Lato to czas, w którym o ukąszenia owadów nietrudno. I chociaż w większości przypadków kończy się na mniej lub bardziej dotkliwym swędzeniu, możliwe są też sytuacje, w których pojawiają się komplikacje.
Wśród nich należy wymienić przede wszystkim możliwe silne reakcje alergiczne, ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie, lub zakażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi – jak w przypadku np. przenoszących dengę czy malarię komarów (a takie przypadki odnotowywano ostatnio także na terenie Europy; w Polsce doszło do zgonów kilku osób zakażonych malarią podczas afrykańskich podróży).
Groźne są również choroby odkleszczowe, m.in. kleszczowe zapalenie mózgu, borelioza i inne schorzenia. Może się jednak zdarzyć, że po ugryzieniu owada nie dojdzie – na początku – do żadnych komplikacji ani nieprzyjemności.
Tymczasem kilka dni, a nawet tydzień później może dojść do zaognienia okolicy ugryzienia, a nawet do objawów ogólnoustrojowych. Czy to spóźniona reakcja alergiczna? Wyjaśniamy.
Bakteryjne nadkażenie po ukąszeniu owada – objawy, przyczyny, leczenie
Ukąszenie owada, takiego jak pszczoła, osa, komar czy meszka, zwykle wywołuje miejscową reakcję zapalną: niewielki obrzęk, zaczerwienienie i świąd. Jednak w niektórych przypadkach – zwłaszcza jeśli miejsce ugryzienia jest rozdrapywane lub narażone na zanieczyszczenia – może dojść do bakteryjnego nadkażenia.
Dziewięć miejsc na ciele, które najchętniej atakują komary i kleszcze
Objawy nadkażenia bakteryjnego po ukąszeniu owada
Gdy kilka dni po ukąszeniu (zwykle ok. tygodnia) pojawiają się nowe, nasilone objawy, można podejrzewać wtórne zakażenie bakteryjne. Należą do nich:
- narastający obrzęk i bolesność w miejscu ukąszenia,
- nasilone zaczerwienienie, często z rozprzestrzenianiem się na otaczającą skórę,
- pojawienie się rumienia z wyraźnym brzegiem, czasem z cechami zapalenia naczyń chłonnych (tzw. "czerwone smugi"),
- ocieplenie skóry w okolicy zmiany,
- wyciek ropny lub tworzenie się pęcherzy,
- podwyższona temperatura ciała (nie zawsze),
- powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.

Do bakteryjnego nadkażenia dochodzi, gdy do miejsca ukąszenia dostaną się drobnoustroje – najczęściej są to bakterie bytujące na skórze, takie jak: Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), Streptococcus pyogenes (paciorkowiec ropotwórczy).
Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu są: rozdrapywanie zmiany przez osobę ukąszoną (zwłaszcza dzieci), brak odpowiedniej higieny rany, nadmierna ekspozycja skóry na zabrudzenia (np. podczas pracy fizycznej, aktywności w terenie), osłabiona odporność.
Polecany artykuł:
Zakażenie może rozwinąć się stopniowo – początkowo zmiana wygląda jak zwykły stan zapalny, ale z czasem przybiera cechy infekcji. Nieleczone może się pogłębiać i rozszerzać, obejmując większy obszar skóry i tkanki podskórnej (np. prowadząc do zapalenia tkanki łącznej).
W przypadku osób z zaburzoną odpornością, chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą) lub w przypadku nadkażeń gronkowcem, możliwe jest również:
- tworzenie ropni,
- zakażenie węzłów chłonnych,
- ogólnoustrojowe objawy zakażenia (gorączka, dreszcze, złe samopoczucie).
Leczenie nadkażenia po ukąszeniu pszczoły
W przypadku podejrzenia bakteryjnego nadkażenia należy skonsultować się z lekarzem. Leczenie obejmuje:
- miejscowe oczyszczenie rany – przemywanie środkiem antyseptycznym (np. oktenidyną, chlorheksydyną),
- antybiotykoterapię doustną – zazwyczaj stosuje się antybiotyki skuteczne wobec paciorkowców i gronkowców, np. amoksycylinę z kwasem klawulanowym, klindamycynę lub cefalosporyny,
- leczenie przeciwzapalne – leki przeciwbólowe i przeciwobrzękowe, np. ibuprofen,
- czasem miejscowe preparaty z antybiotykiem (jeśli zmiana jest ograniczona).
W przypadku dużego ropnia lub głębszego zakażenia może być konieczne nacięcie i drenaż zmiany przez chirurga. Nie leczone lub zbyt późno rozpoznane zakażenie może prowadzić do:
- uogólnionej infekcji (bakteriemii, sepsy),
- zapalenia naczyń chłonnych i węzłów chłonnych,
- przewlekłego zapalenia skóry,
- nawrotów w przyszłości w tym samym miejscu.