Nowe dane publikowane 29 grudnia 2025 w czasopiśmie „Annals of Internal Medicine” pokazują, że zastosowanie statyn wśród dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 (T2DM) wiązało się ze znacznym spadkiem ryzyka zgonu ze wszystkich przyczyn oraz poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, niezależnie od wyjściowego pięcio- czy dziesięcioletniego ryzyka sercowego.
Statyny a cukrzyca typu 2 w świetle nowego badania kohortowego
Pod koniec 2025 roku na łamach „Annals of Internal Medicine” opublikowano wyniki obszernego badania populacyjnego, które wprost odniosło się do wieloletniego sporu o sens stosowania statyn u dorosłych z cukrzycą typu 2 bez rozpoznanej choroby sercowo-naczyniowej. Analizę przeprowadził zespół kierowany przez dr. Erica Yuk-Fai Wana, farmakologa klinicznego z Uniwersytetu w Hongkongu, we współpracy z badaczami zajmującymi się medycyną rodzinną i zdrowiem populacyjnym. Naukowcy wykorzystali dane z brytyjskiej bazy IQVIA Medical Research Data (IMRD-UK), obejmującej dokumentację medyczną pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej, co pozwoliło na długoterminową obserwację rzeczywistych decyzji terapeutycznych, a nie warunków eksperymentalnych.
Do analizy włączono osoby w wieku od 25 do 84 lat z rozpoznaną cukrzycą typu 2, które na początku obserwacji nie miały rozpoznanej choroby wieńcowej, udaru, niewydolności serca ani poważnych chorób wątroby. Pacjenci byli obserwowani nawet przez 10 lat, a badacze porównywali osoby rozpoczynające leczenie statynami z pacjentami, którzy takiej terapii nie wdrożyli, stosując metodologię tzw. emulacji badania klinicznego, coraz częściej wykorzystywaną w nowoczesnej epidemiologii.
Leczenie statynami w cukrzycy typu 2 a ryzyko zgonu i zdarzeń sercowych
Kluczowym elementem badania było uwzględnienie prognozowanego dziesięcioletniego ryzyka sercowo-naczyniowego, obliczanego przy użyciu algorytmu QRISK3. Pacjentów podzielono na kilka grup ryzyka, od najniższego po bardzo wysokie. Wyniki analizy były spójne we wszystkich kategoriach: osoby z cukrzycą typu 2, które rozpoczęły terapię statynami, miały niższe ryzyko zgonu z dowolnej przyczyny oraz mniejsze ryzyko wystąpienia poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.
Szczególne znaczenie mają dane dotyczące pacjentów z niskim przewidywanym ryzykiem sercowo-naczyniowym, u których dotychczas często rezygnowano z leczenia statynami w ramach prewencji pierwotnej. W tej grupie również obserwowano wyraźną redukcję ryzyka zgonu oraz incydentów sercowych. Autorzy badania podkreślili, że krótkoterminowe kalkulatory ryzyka mogą nie oddawać w pełni długofalowych konsekwencji metabolicznych cukrzycy typu 2, która sama w sobie przyspiesza procesy miażdżycowe.
Bezpieczeństwo statyn u diabetyków i znaczenie dla praktyki klinicznej
Analiza objęła także ocenę bezpieczeństwa terapii statynami. Zespół badawczy odnotował nieznaczny wzrost częstości miopatii w jednej z analizowanych grup ryzyka, jednak nie stwierdzono zwiększonego ryzyka chorób wątroby ani ciężkich powikłań wymagających odstawienia leczenia. W interpretacji autorów oznacza to, że potencjalne działania niepożądane nie zmieniają ogólnego bilansu korzyści i ryzyka u większości dorosłych z cukrzycą typu 2.
W komentarzu do wyników badacze wskazali, że uzyskane dane mogą mieć istotne znaczenie dla decyzji klinicznych, zwłaszcza w podstawowej opiece zdrowotnej. Ich zdaniem statyny powinny być rozważane u dorosłych z cukrzycą typu 2 nie tylko na podstawie krótkoterminowego ryzyka sercowo-naczyniowego, lecz także z uwzględnieniem długofalowej ochrony przed zgonem i powikłaniami sercowymi.
