Udar mózgu coraz częściej dotyka Polaków po 30. Winny stres i przepracowanie, ale nie to niepokoi najbardziej

Udar mózgu długo kojarzony był osobami starszymi. Neurolog ostrzega: chorują nawet 30-latkowie. Czynniki ryzyka to stres, brak aktywności, praca "po godzinach". W dodatku młodzi dorośli widzą objawy, ale często czekają, aż "samo przejdzie". Dlaczego sytuacja jest tak zła?

- Dawniej ta choroba dotyczyła starszych osób, teraz chorują ludzie w średnim wieku, a niestety od kilku lat widzimy, że dotyczy coraz większej liczby osób w młodym wieku, po 30. roku życia. Trafiają na oddział udarowy z objawami pełnego, dokonanego udaru mózgu - mówi Karolina Mazurek, neurolog ze szpitala wojewódzkiego w Szczecinie. 

Nie pomaga w tym ani zawrotne tempo życia, ani stresujące wydarzenia na świecie, ani kiepski dostęp do diagnostyki. A regularne badania to podstawa.

Udar mózgu dotyczy coraz młodszych

Obecnie na Oddziale Neurologii szpitala wojewódzkiego w Szczecinie przebywają pacjenci około 40. roku życia. Są obarczeni czynnikami ryzyka, takimi jak: nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia czy hipercholesterolemia.

- To pacjenci, którzy nie byli w tym zakresie wcześniej diagnozowani jak na przykład osoby starsze, są młodzi, sprawni, mocno zaangażowani zawodowo, a więc nie mieli czasu się na tym skupić. Udar jest pierwszym objawem tego, że coś się złego dzieje - mówiła lekarka w rozmowie z PAP.

Przyczyn udarów w tak młodym wieku może być wiele. Neurolog ze szpitala wojewódzkiego w Szczecinie tłumaczy, że jedną z nich może być przebyty covid, który "zwiększa gotowość prozakrzepową". 

Inne czynniki predysponujące do udaru to stres, słaba higiena snu i mało aktywności fizycznej. 

Dlaczego młodzi Polacy bagatelizują objawy udaru?

Z relacji lekarki wynika, że młodzi pacjenci otrzymują sygnały ostrzegawcze od organizmu, ale nie mają zwyczajnie czasu, aby się im przyjrzeć. 

- Wszyscy pacjenci, którzy do nas trafili, zawsze mają refleksję "po". Czuli, że coś się dzieje, bo bolała ich nieustannie głowa, byli przewlekle zmęczeni, nie mogli się skoncentrować, mieli uczucie kołatania serca, ale myśleli, że to minie - wyjaśniła.

W leczeniu skutków udaru liczy się czas. Szybko przeprowadzone tromboliza, czyli podanie leku na rozpuszczenie skrzeplin i trombektomia mechaniczna, czyli usuwanie skrzepów wewnątrznaczyniowych to kluczowe działania, które należy podjąć natychmiast. 

Polacy wpadają w depresję, gdy muszą odpocząć?

Szerokie grono pacjentów po udarze to osoby, które prowadziły dotąd zawrotne tempo życia. Gdy lekarze radzą, aby nieco zwolnili i odpuścili, pojawiają się zaburzenia depresyjne. Wszystko przez to, że rytm, do którego przywykli zostaje nagle zmieniony.

- Młody organizm jest w stanie się zregenerować i siły witalne na to pozwalają, jednak tym, co dotyka często takie osoby, to zaburzenia depresyjne. Ci ludzie są nagle wyciągani z pędu swojego życia i codziennej gonitwy, i gdy mówimy im "musi pan, pani odpuścić", problemem dla nich staje się nie choroba, ale to, że coś ich ominie. Odbierają to w pierwszej chwili jako porażkę - mówiła Mazurek.

W takich przypadkach konieczna jest współpraca z neuropsychologiem.

 - Zajmujemy się więc nie tylko leczeniem dysfunkcji ruchowych czy zaburzeniami mowy, ale też przestawieniem całego myślenia pacjenta. Pracuje z nimi na oddziale neuropsycholog, pomagając zrozumieć chorobę i rolę w niej pacjenta - wskazała neurolog.

Bagatelizowanie objawów udaru mózgu to wciąż powszechny problem. Młodzi ludzie powinni mieć świadomość, że w takiej sytuacji liczy się czas i konieczna jest szybka interwencja medyczna.

- Dla mnie dramatem jest, gdy słyszę od pacjenta, że coś działo się już poprzedniego dnia, ale pomyślał, że położy się spać i będzie lepiej. A rano, wstając z łóżka, już się przewrócił, bo nie był w stanie ruszyć nogą czy ręką - podsumowała.

Jak zapobiec udarowi?

Neurolog radzi, aby co najmniej raz do roku wykonać badania laboratoryjne. Badania, które powiedzą wiele o stanie zdrowia pacjenta to przede wszystkim:

• morfologia
• jonogram
• lipidogram
• hormony tarczycy
• poziom cukru we krwi

Dodatkowo, warto mieć w domu ciśnieniomierz i co jakiś czas sprawdzać ciśnienie.

- Należy też zadbać o to, aby BMI mieścił się w prawidłowych wartościach, bo otyłość jest jednym z czynników ryzyka. Trzeba też dbać o aktywność fizyczną kilka razy w tygodniu - nie na zasadzie biegu do pracy i z pracy, ale poświęcenia czasu dla siebie - zachęca lekarka.

Wczesne objawy udaru mózgu

Badania profilaktyczne to nie wszystko. Aby w porę rozpoznać udar mózgu, należy znać jego symptomy. Pierwsze objawy udaru mózgu to: 

• zaburzenia mowy
• paraliż lub drętwienie twarzy, rąk lub nóg
• problemy z widzeniem.

Jeśli wystąpią, należy niezwłocznie wezwać na karetkę, zamiast czekać, aż ustąpią samoistnie. Konsekwencje braku interwencji po udarze mogą mieć katastrofalne skutki. Im dłużej udar pozostaje nieleczony, tym większe jest ryzyko uszkodzenia mózgu. Pacjentom grozi także niepełnosprawność.

Marcelina Dzięciołowska