Naukowcy wskazali dwa czynniki, które najczęściej wiążą się z rakiem. Lepiej mieć je na uwadze

Wiek i palenie tytoniu są dwoma głównymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na raka – informują naukowcy na łamach czasopisma "Cancer". Wyszczególnili też grupę osób najbardziej narażonych na chorobę nowotworową.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na raka. Powołując się na wyliczenia naukowców z University of Washington School of Medicine, liczba zgonów z powodu nowotworów wzrosła w 2019 roku do 10 mln w skali świata. Odnotowali też, że liczba nowych przypadków raka zwiększyła się do ponad 23 mln. Według nich nowotworami, które powodują największe szkody, są: nowotwory tchawicy, oskrzeli i płuc, nowotwory sutka, rak okrężnicy i odbytnicy, rak żołądka i rak wątroby.

Dwa najgroźniejsze czynniki rakotwórcze. Wskazali badacze

Naukowcy stale analizują, jakie elementy codziennych zachowań i do jakiego stopnia przyczyniają się do rozwoju choroby nowotworowej lub przed nią chronią. Opracowano nawet kilkanaście kategorii czynników ryzyka. Według badaczy z American Cancer Society wiek i palenie tytoniu znacznie zwiększają ryzyko rozwoju wielu nowotworów. Inne czynniki – niewłaściwy wskaźnik masy ciała (BMI), niezdrowa dieta, brak ruchu oraz predyspozycje genetyczne – są również ważne.

To badanie obejmowało 429 991 pacjentów nieonkologicznych i obserwacje trwały pięć lat. Jak wywnioskowali naukowcy, w większości przypadków wiek okazał się głównym czynnikiem powstawania nowotworu. Dotyczyło to prawie wszystkich uczestników w wieku powyżej 50. roku życia i seniorów. Skumulowanie ryzyko zachorowania w tym przedziale wiekowym wyniosło 29 proc. u mężczyzn, a 25 proc. u kobiet. Dodali też, że drugim najgroźniejszym czynnikiem rakotwórczym, jest palenie tytoniu.

Zachorowalność na nowotwory

Wśród uczestników w ciągu tych pięciu lat zdiagnozowano łącznie 15 226 przypadków zachorowań na nowotwory. Mężczyźni chorowali najczęściej na raka prostaty i raka płuc, natomiast u kobiety zapadały na raka piersi i raka szyjki macicy.

Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka w grupie mężczyzn, naukowcy zaliczyli: spożywanie alkoholu i czerwonego mięsa, wywiad rodzinny w kierunku chorób nowotworowych i brak aktywności fizycznej. Na działanie tych wszystkich czynników byli narażeni mężczyźni powyżej 50. roku życia, którzy regularnie palili papierosy.

W przypadku kobiet na rozwój raka mają wpływ m.in. wskaźnik BMI i cukrzyca typu 2, liczne ciąże i porody. Odnotowano większe ryzyko zachorowania u tych uczestniczek, które ukończyły 50 lat.

Autorka badania dr Alpa Patel wyjaśniła, że wraz ze swoim zespołem badawczym chciałaby stworzyć test, który byłby w stanie zidentyfikować kilka rodzajów raka. – Zanim przystąpimy do prac, musimy najpierw zrozumieć, kto jest najbardziej narażony na rozwój jakiekolwiek rodzaju raka. Tego typu danie nie są powszechnie dostępne, ale są potrzebne do opracowania innych opcji badań przesiewowych, które mogą pomóc w ratowaniu życia, np. testy wczesnego wykrywania wielu nowotworów na podstawie krwi – dodała.

Anna Tłustochowicz