Naukowcy twierdzą, że izolacja ma wpływ na utratę zębów u starszych dorosłych

Zdaniem naukowców z Uniwersytetu w Nowym Yorku osoby starsze odizolowane społecznie, ale nie samotne, są bardziej narażone na utratę zębów i tracą je szybciej, niż osoby mające więcej interakcji społecznych. Badanie zostało opublikowane w Community Dentistry and Oral Epidemiology.

Spis treści

1. Izolacja społeczna i utrata zębów – dwa globalne problemy
2. Badania nad związkiem pomiędzy społeczną izolacją a utratą zębów
3. Eksperci: izolacja społeczna nie wspiera zdrowych zachowań

Izolacja społeczna i utrata zębów – dwa globalne problemy

- Nasze badanie sugeruje, że utrzymywanie i poprawa kontaktów społecznych może korzystnie wpływać na zdrowie jamy ustnej osób starszych – twierdzi Xiang Qi, jeden z autorów badania przeprowadzonego przez ekspertów z Uniwersytetu Nowojorskiego. Zdaniem naukowców uzyskane „wyniki są zgodne z poprzednimi badaniami, które pokazują, że strukturalne wskaźniki odłączenia społecznego mogą mieć potężny wpływ na wskaźniki zdrowia i dobrego samopoczucia”.

Izolacja społeczna osób starszych jest jednym z głównych problemów zdrowia publicznego na całym świecie. Co więcej, uznawana jest także za czynnik ryzyka wielu schorzeń, np. chorób serca, pogorszenia funkcji poznawczych, zaburzeń związanych ze zdrowiem psychicznym, a nawet śmierci. Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że w niektórych krajach, w tym Chinach i Stanach Zjednoczonych, nawet jedna trzecia starszych osób jest samotna.

Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej zaostrzyła problem samotności i odizolowania seniorów. Ale przerwanie interakcji społecznych odbiło się także na innych populacjach. - Podczas gdy izolacja społeczna i samotność często idą w parze, można żyć samotnie i być odizolowanym społecznie, ale nie czuć się samotnym lub być otoczonym przez ludzi, ale nadal czuć się samotnym - twierdzą specjaliści.

Ze względu na wiek i proces starzenia osoby starsze są bardziej narażone na utratę zębów. Tylko w Chinach starsi dorośli w wieku od 65-74 lat mają średnio aż 23 zęby mniej, a 4,5 proc. osób, które należy do tej grupy wiekowej, nie ma ich wcale.

Badania nad związkiem pomiędzy społeczną izolacją a utratą zębów

Na ryzyko związane z utratą uzębienia ma wpływ wiele czynników takich jak choroby dziąseł, palenie tytoniu, inne choroby przewlekłe np. cukrzyca, choroby serca, ale także utrudniony dostęp do opieki stomatologicznej, jednak naukowcy z Uniwersytetu w Nowym Yorku chcieli sprawdzić, czy istnieje związek między utratą zębów a izolacją społeczną i samotnością u osób starszych w Chinach.

W tym celu grupa badaczy wykorzystała inne badanie, dzięki czemu mogła przeanalizować dane 4268 osób w wieku 65 lat i starszych. Uczestnicy analiz wypełniali ankiety w trzech różnych punktach czasowych – w latach 2011-2021 oraz w roku 2014 i 2018. Ponad jedna czwarta badanych (27,5 proc.) była izolowana społecznie, a 26,5 proc. deklarowało poczucie samotności.

Naukowcom udało się ustalić, że nawet po uwzględnieniu czynników takich jak stan zdrowia, higiena jamy ustnej, samotność, palenie i spożywanie alkoholu, wyższy poziom izolacji społecznej był skorelowany z posiadaniem mniejszej liczby zębów i ich szybszą utratą w miarę upływu czasu.

Osoby starsze dotknięte izolacją miały średnio o 2,1 mniej naturalnych zębów i 1,4 razy częściej tracili je w porównaniu z osobami, które miały silniejsze więzi społeczne. Zdaniem ekspertów „to upośledzenie funkcjonalne wydaje się być główną ścieżką łączącą izolację społeczną z utratą zębów”.

Eksperci: izolacja społeczna nie wspiera zdrowych zachowań

- Izolowani społecznie starsi dorośli są mniej zaangażowani w zachowania społeczne i prozdrowotne, takie jak aktywność fizyczna, co może mieć negatywny wpływ na ich ogólne funkcjonowanie i higienę jamy ustnej, a także zwiększać ryzyko zapalenia ogólnoustrojowego – wskazuje jeden z autorów badania.

Z perspektywy analiz uzyskanych wyników zaskakujące okazuje się także to, że samotność nie wiązała się liczbą pozostałych zębów ani z szybkością ich utraty.

- Podczas gdy izolacja społeczna może skutkować brakiem wsparcia, które może wpływać na zachowania zdrowotne, w przypadku starszych osób, które czują się samotne, możliwe jest, że ich sieci społecznościowe nadal istnieją i mogą pomóc im w utrzymaniu zdrowych zachowań – podkreślił Qi.

Naukowcy uważają, że ich odkrycia są istotne także dla innych krajów, kiedy bierze się pod uwagę fakt, że zarówno izolacja, jak i utrata zębów to problemy globalne, dlatego tak ważne są interwencje mające na celu zmniejszenie izolacji społecznej. Programy dotyczące tego aspektu zdaniem specjalistów powinny uwzględniać międzypokoleniowe wsparcie w rodzinach, a także poprawę więzi społecznych, także rówieśniczych wśród seniorów.

Patrycja Pupiec