Naukowcy: należy docenić znaczenie pogrzebów i dokładnie rozważyć ograniczenia z nimi związane

Z przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii badania wynika, że osoby, które straciły bliskich i są odizolowane społecznie, mają wyższy poziom żałoby i potrzebę wsparcia. Autorzy analiz na podstawie uzyskanych rezultatów przygotowali specjalne zalecenia, w których podkreślają m.in. znaczenie pogrzebów, a także innych społecznych praktyk związanych z żałobą grupową.

Mieszkańcy Wielkiej Brytanii pogrążeni w żałobie w ciągu pierwszych 9 miesięcy pandemii COVID-19, którzy byli samotni lub odizolowani, wykazywali wyższy poziom żalu i potrzeb wsparcia - do takich wniosków doszli autorzy badania przeprowadzonego przez Cardiff University i University of Bristol, którzy zidentyfikowali czynniki ryzyka związane ze stratą bliskich.

W badaniach uczestniczyło 771 osób, które pogrążyły się w żałobie w okresie od 16 marca 2020 roku do 2 stycznia 2021 roku. Uczestników rekrutowano za pośrednictwem mediów, krajowych stowarzyszeń i organizacji, a także portali społecznościowych. Do analiz wykorzystano m.in. skalę Adult Attitude to Grief, dzięki czemu naukowcy mogli ocenić smutek badanych.

W ocenie głównej autorki badania dr Lucy Selman „odkrycia potwierdzają znaczenie więzi społecznych i relacji z innymi we wczesnej żałobie”. - Wpływ pandemii na to połączenie może prowadzić do długotrwałych trudności dla osób w żałobie, a także zwiększonego zapotrzebowania na usługi wsparcia w żałobie. Wyniki badania podkreślają potrzebę, abyśmy wszyscy odgrywali pewną rolę i zapewniali osobom pogrążonym w żałobie dobre wsparcie w naszych społecznościach – wyjaśniła.

Najsilniej scharakteryzowanym czynnikiem był związek ze zmarłym. Osoby przeżywające żałobę, które straciły dziecko, rodzeństwo lub partnera, częściej wykazywały wyższy poziom żałoby oraz potrzebę wsparcia w porównaniu ze stratą bardziej odległych krewnych i przyjaciół.

Okazało się, że młodszy wiek zmarłego jest czynnikiem ryzyka podatności na żałobę i wyższych potrzeb wsparcia. Samotność i izolacja miały wpływ szczególnie na potrzeby wsparcia emocjonalnego. Inne zidentyfikowane przez badaczy czynniki obejmowały np. osoby, które czuły brak wsparcia ze strony personelu medycznego po śmierci najbliższych, miejsce zgonu czy ograniczenia pogrzebowe.

- Mamy nadzieję, że nasze odkrycia mogą pomóc w kształtowaniu wsparcia i polityki w żałobie zarówno teraz, jak i podczas przyszłych pandemii. Nasze wyniki podkreślają szczególną złożoność i wyzwania związane z pandemią, a także identyfikują, kto jest szczególnie zagrożony słabymi wynikami żałoby i może wymagać dodatkowego wsparcia – podkreśliła dr Selman.

Inna z autorek przeprowadzonych analiz dr Emily Harrop wyjaśnia, że „odkrycia pokazują, jak ważne jest otrzymywanie dobrego wsparcia i opieki od pracowników służby zdrowia, przyjaciół i rodziny w bezpośrednim następstwie żałoba, a także możliwości wspólnego opłakiwania i świętowania życia zmarłego”. Jej zdaniem „bez tego ludzie mogą doświadczać więcej trudności w żałobie”.

Autorzy przeprowadzonego badania na podstawie wyników swoich analiz sformułowali poniższe zalecenia:

• biorąc pod uwagę wysoki poziom podatności na żałobę, zwłaszcza wsparcia psycho-emocjonalnego wśród osób osieroconych podczas pandemii, dobrowolne, ustawowe i społeczne usługi dt. wsparcia w żałobie wymagają zwiększonych inwestycji, popartych lokalną i krajową polityką,
• bliscy krewni, szczególnie ci izolowani społecznie powinni być objęci dodatkowym wsparciem i obserwacją po śmierci najbliższych,
• trzeba docenić znaczenie pogrzebów, a także innych społecznych praktyk związanych z żałobą grupową, a ograniczenia z nimi związane należy dokładnie rozważyć,
• jakość opieki i wsparcia zapewnionego przez pracowników służby zdrowia bezpośrednio po stracie bliskiej osoby wpływa na wynik żałoby, a także potrzeby w zakresie pomocy, dlatego aspekt ten musi być traktowany priorytetowo, a w tym celu odpowiednie zasoby powinny być zapewniane nie tylko w kontekście pandemii,
• ośrodki pomocy oraz klinicyści muszą wziąć pod uwagę potrzeby i nadrzędnie traktować osoby mniej zdolne do występowania w swoim własnym imieniu, w tym te znajdujące się w niekorzystnej sytuacji społecznej i dyskryminowane,
• zgodnie ze strategiami zdrowia publicznego inicjatywy społeczności w żałobie są potrzebne, aby wspierać, wzmocnić, a także uczyć się na podstawie własnych podejść społeczności do nieformalnego wsparcia w żałobie.

Patrycja Pupiec