Leki przyjmowane przez miliony osób mogą szkodzić kościom. Nowe badanie ujawnia ryzyko

Statyny to najskuteczniejsze leki obniżające cholesterol. Ich regularne stosowanie pozwala uniknąć takich powikłań, jak zawał serca i udar mózgu. Jak każdy lek mają one jednak pewne skutki uboczne. W badaniu na myszach zaobserwowano, że w przypadku pewnych grup gryzoni mogą one obniżać jakość kości - ich wysokie dawki mogą zwiększać ryzyko osteoporozy.

Zbyt wysoki poziom cholesterolu prowadzi do miażdżycy i rozwoju innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Im wyższe jest jego stężenie we krwi, tym większe jest ryzyko zgonu z powodu chorób serca, głównie z powodu zawału serca.

Leczenie wysokiego poziomu cholesterolu to jedno z największych wyzwań ochrony zdrowia. Pacjentom zalecana jest m.in. redukcja masy ciała, rzucenie palenia, większa aktywność fizyczna i odpowiednia dieta. W przypadku, gdy stężenie cholesterolu znacząco przekroczy normy, lekarz przepisuje leki.

Najskuteczniejsze i najpopularniejsze są statyny, które hamują enzym odpowiedzialny za wytwarzanie cholesterolu w wątrobie, a dodatkowo zapobiegają pękaniu blaszki miażdżycowej, zmniejszając w ten sposób ryzyko zawału serca.

Jak każdy lek, statyny mają pewne efekty uboczne, które występują z reguły u niewielkiej liczby pacjentów. Najnowsze badania, których wyniki opublikowano w Journal of Biomedicine and Pharmacotherapy wykazały związek między wysokimi dawkami statyn, a pogorszeniem jakości kości. Badanie przeprowadzono na myszach.

Badanie wykazało "skutki uboczne dla metabolizmu kości"

Autorami pracy są naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu. Jak wyjaśnił jeden z jego autorów Peter Klimek, było to pierwsze badanie, które dowodzi związku przyczynowo-skutkowego między wysokimi dawkami statyn a osteoporozą u myszy. Dodał, że bardzo prawdopodobne jest, że taki sam mechanizm zachodzi również u ludzi.

Badania przeprowadzono na 39 samcach i 32 samicach myszy, które podzielono na dwie grupy - jedna z nich otrzymywała wysokie dawki statyn. Szczegółowa technika obrazowania 3D, w której oceniono jakość kości myszy, ujawniła, że ​​długotrwałe leczenie dużymi dawkami statyn miało szkodliwy wpływ na kości otyłych samców i samic, którym usunięto chirurgicznie jajniki.

Badania wykazały również, że statyny miały wpływ na różne części kości i różne ich cechy. U samców myszy objętość kości beleczkowatej kości udowej zmniejszyła się o 42 procent, podczas gdy u samic o 34 procent.

Jak zauważył główny autor badania, Michael Leutner: „Wyniki naszego nowego badania potwierdzają wyniki naszej poprzedniej analizy populacji austriackiej w 2019 roku. W obu badaniach stwierdziliśmy, że wysokie dawki statyn mogą zwiększać ryzyko osteoporozy. Teraz, w eksperymencie na zwierzętach, pokazujemy związek przyczynowo-skutkowy. Naszym celem było zbadanie, czy ciągła i długotrwała ekspozycja na wysokie dawki statyn u myszy wywoływałaby taki sam destrukcyjny wpływ na kości, jaki obserwuje się u ludzi”.

Inne możliwe efekty uboczne statyn

Eksperci podkreślają, że statyny to najskuteczniejsze leki obniżające poziom cholesterolu, a korzyści z ich przyjmowania są większe, niż ryzyko skutków ubocznych. Te pojawiają się zaś u niewielkiej liczby pacjentów, gdyż statyny na ogół są dobrze tolerowane.

Do najpoważniejszych efektów ubocznych statyn zaliczane jest zaburzenie funkcjonowania komórek mięśniowych, które prowadzi do osłabienia mięśni - efekt ten występuje u nie więcej  niż 1 proc. osób zażywających statyny. Pojawiły się również doniesienia sugerujące, że statyny mogą przyczyniać się do rozwoju cukrzycy.

Innym niepożądanym działaniem ubocznym może być zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych w surowicy (pojawia się u nie więcej, niż 2 proc. pacjentów). W trakcie zażywania statyn mogą pojawić się również pewne dolegliwości, w tym ból głowy, bezsenność, ból stawów, czy zaburzenia widzenia - w takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Katarzyna Hubicz