Nowotwór jelita grubego u młodych? Winna może być toksyna z dzieciństwa

2025-05-01 10:16

Czy zwykła bakteria może być odpowiedzialna za raka jelita grubego u młodych ludzi? Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego odkryli, że toksyna produkowana przez niektóre szczepy bakterii E. coli może odgrywać kluczową rolę w rozwoju tej choroby.

Kobieta uciskająca bolący brzuch
Autor: Getty Images, GettyImages Naukowcy antybiotyki mogą zagrażać jelitom

Rak jelita grubego to coraz częstszy problem wśród osób poniżej 50. roku życia. Liczba przypadków podwaja się co dekadę od 20 lat i do 2030 roku może stać się główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów wśród młodych dorosłych. Naukowcy odkryli potencjalnie kluczowy mechanizm, który może tłumaczyć ten wzrost: toksynę wytwarzaną przez bakterię.

Rak jelita grubego atakuje coraz młodszych

Toksyna ta znana jest jako kolibaktyna. Jest wytwarzana przez niektóre szczepy bakterii Escherichia coli, które bytują w okrężnicy i odbytnicy, i ma zdolność do modyfikowania DNA. Ekspozycja na kolibaktynę we wczesnym dzieciństwie powoduje specyficzne zmiany genetyczne, które mogą zwiększać ryzyko raka jelita grubego przed 50. rokiem życia - twierdzą autorzy nowego badania, którego wyniki właśnie ukazały się w "Nature".

Nie każdy czynnik środowiskowy lub zachowanie, które badamy, pozostawia ślad w naszym genomie. Ale odkryliśmy, że kolibaktyna jest jednym z tych czynników, które to mogą. W tym przypadku jej odcisk genetyczny wydaje się być silnie związany z rakiem jelita grubego u młodych dorosłych

– mówi profesor Ludmil Alexandrov z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UCSD), jeden z autorów badania.

Rak jelita grubego

Skąd się bierze rak jelita grubego u młodych?

Prof. Alexandrov wyjaśnia, że jeśli ktoś "nabędzie" jedną z takich mutacji, napędzających rozwój raka, zanim ukończy 10. rok życia, to może przyspieszyć harmonogram rozwoju raka jelita grubego o dekady. Co to oznacza w praktyce? Taka osoba może zachorować w wieku 40 lat, a nie - jak w przypadku osób bez mutacji - w wieku lat 60.

Zespół z UCSD początkowo chciał przyjrzeć się temu, czy i jakie różnice zachodzą w występowaniu raka jelita grubego, jeśli uwzględni się położenie geograficzne oraz wiek chorych. W tym celu badacze przeanalizowali 981 genomów raka jelita grubego z 11 krajów. I choć nie zamierzali skupiać się akurat na kolibaktynie, dowody "same się nasunęły".

Specyficzne mutacje wywołane przez tę toksynę były zauważalnie widoczne. Co więcej, mutacje te były 3,3 razy częstsze w przypadkach raka u osób poniżej 40. roku życia, niż w przypadku pacjentów powyżej 70. roku życia. Mutacje były również częstsze w krajach, gdzie więcej przypadków rozpoznaje się u młodych dorosłych.

Kto jest narażony na kolibaktynę? Kolejne badania pod znakiem zapytania

Zauważenie związku między kolibaktyną, a wczesnym zachorowaniem na raka jelita grubego to tylko początek. Badacze z UCSD w dalszych badaniach chcą sprawdzić, co sprawia, że dzieci są narażone na tę toksynę. Czy jest to czynnik środowiskowy, który prowadzi do produkcji kolibaktyny, czy też winna jest dieta lub styl życia? Czy istnieje sposób, który pozwoli pacjentom dowiedzieć się, czy są narażeni na jej obecność w organizmie, a tym samym - czy są w grupie podwyższonego ryzyka raka jelita grubego?

Niestety dalsze badania mogą być utrudnione, a to za sprawą cięć w finansowaniu tego typu badań w Stanach Zjednoczonych. Prof. Alexandrov zauważa, że cięcia w finansowaniu NIH (Narodowe Instytuty Zdrowia) to poważny cios dla badań nad rakiem - nie tylko w USA, ale na całym świecie.

– Dofinansowanie pozwoliło nam współpracować z badaczami na całym świecie, gromadzić i analizować duże zbiory danych od  pacjentów w wielu krajach. Tylko taka skala jest tym, co umożliwia tego typu odkrycia - podkreśla naukowiec.

Zobacz galerię: 7 sprawców raka. Z większością możesz sobie poradzić bez leków

Poradnik Zdrowie Google News

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki