Jaskra może być spowolniona. Niektóre witaminy przynoszą nadzieję pacjentom

Jaskra to jedna z głównych przyczyn utraty wzroku na świecie, a dotychczasowe metody leczenia – choć skuteczne – nie zawsze zatrzymują postęp choroby. Naukowcy z Karolinska Institutet postanowili przyjrzeć się jej z zupełnie innej perspektywy. Wyniki ich badań nad metabolizmem siatkówki i wpływem suplementacji okazały się na tyle obiecujące, że rozpoczęto już pierwsze testy z udziałem pacjentów. Czy jesteśmy o krok bliżej przełomu w leczeniu jaskry?

Nowa nadzieja dla pacjentów z jaskrą

Suplement witaminowy wspomagający metabolizm w obrębie oka może spowalniać uszkodzenia nerwu wzrokowego związane z jaskrą — sugerują obiecujące wyniki opublikowane w czasopiśmie Cell Reports Medicine. Na ich podstawie naukowcy rozpoczęli obecnie badania kliniczne z udziałem pacjentów.

W przebiegu jaskry dochodzi do stopniowego uszkadzania nerwu wzrokowego, co prowadzi do pogorszenia widzenia, a w zaawansowanych przypadkach — do ślepoty.

Choroba jest wywoływana przez podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, dlatego stosuje się leki w postaci kropli, zabiegi laserowe lub operacje mające na celu jego obniżenie i spowolnienie postępu schorzenia. Niestety, skuteczność tych metod bywa ograniczona.

Co ma związek z rozwojem jaskry? 

Od dawna podejrzewano, że homocysteina — związek chemiczny obecny w organizmie — może odgrywać istotną rolę w rozwoju jaskry.

Teraz naukowcy z Karolinska Institutet przeanalizowali jej znaczenie na kilka sposobów. W najnowszym badaniu wykazali, że podawanie szczurom z jaskrą podwyższonego poziomu homocysteiny nie prowadziło do pogorszenia choroby.

Badacze ustalili również, że u ludzi z jaskrą wyższe stężenie homocysteiny we krwi nie wiąże się z szybszym postępem choroby.

Co więcej, osoby z genetyczną skłonnością do podwyższonego poziomu homocysteiny nie zapadają na jaskrę częściej niż reszta populacji. Na tej podstawie naukowcy doszli do wniosku, że homocysteina nie jest przyczyną choroby, lecz jej skutkiem.

4 choroby oczu, które powoduje cukrzyca

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Nowe odkrycia na temat metabolizmu siatkówki i roli witamin

Homocysteina to naturalnie występujący związek w organizmie, będący częścią procesów metabolicznych. Naukowcy z Karolinska Institutet postanowili zbadać szlaki metaboliczne związane z homocysteiną u gryzoni i ludzi cierpiących na jaskrę.

W trakcie analizy odkryli szereg nieprawidłowości, z których kluczowe dotyczyły metabolizmu siatkówki — szczególnie jej zmniejszonej zdolności do wykorzystywania niektórych witamin. Te zmiany spowalniały lokalny metabolizm w siatkówce i miały wpływ na rozwój choroby.

- Nasz wniosek jest taki, że homocysteina jest biernym obserwatorem procesu chorobowego, a nie graczem. Zmienione poziomy homocysteiny mogą wskazywać, że siatkówka utraciła zdolność do wykorzystywania niektórych witamin, które są niezbędne do utrzymania zdrowego metabolizmu. Dlatego chcieliśmy zbadać, czy suplementy tych witamin mogą chronić siatkówkę

— mówi współprowadzący artykuł James Tribble, badacz i adiunkt w Department of Clinical Neuroscience w Karolinska Institutet.

Jakie witaminy są pomocne przy jaskrze

W eksperymentach na myszach i szczurach z jaskrą naukowcy podawali suplementy witamin z grupy B – B6, B9 (kwas foliowy), B12 – oraz cholinę. Zastosowana mieszanka miała wyraźnie pozytywny wpływ.

U myszy z łagodniejszą postacią choroby udało się całkowicie zatrzymać uszkodzenia nerwu wzrokowego. U szczurów, u których jaskra przebiegała w bardziej agresywnej formie, tempo postępu choroby zostało znacząco spowolnione.

Co istotne, w trakcie badań nie stosowano żadnych terapii obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, co zdaniem naukowców świadczy o tym, że suplementacja witamin może wpływać na jaskrę poprzez inny mechanizm niż tradycyjne leczenie.

- Wyniki są tak obiecujące, że rozpoczęliśmy badanie kliniczne, a pacjenci są już rekrutowani do badania w Szpitalu Okulistycznym S:t Eriks w Sztokholmie

– poinformował dr James Tribble.

Do badania zakwalifikowano osoby z różnymi typami jaskry: zarówno z jaskrą pierwotną z otwartym kątem przesączania (z wolniejszym postępem), jak i z jaskrą pseudoeksfoliacyjną (postępującą szybciej).

Katarzyna Głuszak