- Badanie Karolinska Institutet ujawnia, jak zły sen wpływa na starzenie się mózgu, postarzając go nawet o rok
- Przewlekła samotność to cicha epidemia, która podwaja ryzyko depresji i znacząco zwiększa zagrożenie udarem
- Naukowcy z Harvardu wskazują pięć kluczowych nawyków, które pomagają wydłużyć zdrowe życie i zniwelować lukę zdrowotną
- Kluczowe dla długowieczności jest nie to, jak długo żyjemy, ale ile lat spędzamy w pełnym zdrowiu
- Raport Światowej Organizacji Zdrowia potwierdza, że wpływ samotności na zdrowie jest jednym z największych globalnych zagrożeń
Żyjemy dłużej, ale w gorszym zdrowiu. Na czym polega europejska luka zdrowotna?
Coraz częściej słyszymy o rekordowej długości życia, ale kluczowe staje się inne pytanie: ile z tych lat spędzamy w pełni sił? Najnowsze dane pokazują, że rośnie różnica między długością życia (lifespan) a liczbą lat przeżytych w dobrym zdrowiu (healthspan). Raport OECD 'Health at a Glance: Europe 2024' podaje, że przeciętna długość życia w UE sięgnęła 81,5 roku, ale to nie oddaje pełni obrazu.
Analiza opublikowana w tym roku na łamach „Frontiers in Public Health” precyzuje, że Europejki spędzają średnio ponad 5 lat z ograniczeniami aktywności, a mężczyźni około 4 lata. Oznacza to, że choć żyjemy dłużej, ostatnie lata naszego życia często naznaczone są walką z chorobami i stopniową utratą samodzielności. Ta rosnąca „luka zdrowotna” to nie tylko osobisty dramat, ale i ogromne wyzwanie dla systemów opieki zdrowotnej. Pytanie, jak żyć dłużej w zdrowiu, staje się więc jednym z najważniejszych dla współczesnej medycyny.
Jak zły sen wpływa na starzenie się mózgu? Zaskakujące wyniki badań
Kolejna noc zarwana dla serialu czy pracy? Warto mieć świadomość, że mózg może zapłacić za to wysoką cenę – i to dosłownie, starzejąc się szybciej. Badanie przeprowadzone w październiku przez Karolinska Institutet na grupie 27 500 osób przyniosło zaskakujące wyniki. Okazało się, że osoby zmagające się ze złą jakością snu mają mózg wyglądający na średnio o rok starszy niż ich wiek metrykalny.
Naukowcy z Karolinska Institutet oceniali jakość snu w pięciopunktowej skali i odkryli, że każda obniżka wyniku o jeden punkt postarzała mózg o dodatkowe pół roku. Co więcej, inne badanie, którego wyniki opublikowano w bazie PubMed, potwierdza, że problemy ze snem, które dotykają blisko połowy seniorów, mogą wiązać się ze zmianami w strukturze mózgu, zwiększając ryzyko lęku i depresji. To poważny sygnał alarmowy, pokazujący, że dobry sen to nie luksus, a inwestycja w sprawność umysłową na starość.
Wpływ samotności na zdrowie. Zwiększa ryzyko depresji, udaru i chorób serca
Okazuje się, że jednym z największych zagrożeń dla naszego zdrowia nie jest wirus, lecz brak bliskich relacji. Opublikowany w czerwcu 2025 roku raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) bije na alarm, informując, że co szósta osoba na świecie cierpi z powodu samotności, co przekłada się na ponad 870 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie. To cicha epidemia, która podwaja ryzyko depresji i znacząco zwiększa zagrożenie udarem, chorobami serca czy cukrzycą.
Samotność ma druzgocący wpływ na zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Skutki izolacji społecznej sięgają jeszcze głębiej, przyspieszając spadek funkcji poznawczych, co jest kluczowe w kontekście wydłużania zdrowego życia. Wspomniany raport WHO pokazuje, że problem dotyka ludzi na całym świecie, choć w krajach o niskich dochodach jest on znacznie bardziej powszechny (24% badanych) niż w tych bogatszych (około 11%). To dowód na to, że silne więzi społeczne są fundamentalnym filarem zdrowia, równie ważnym jak dieta czy aktywność fizyczna.
5 nawyków, które wydłużają zdrowe życie. Co radzą naukowcy z Harvardu?
Wiedza o zagrożeniach to jedno, ale kluczowe jest działanie. Na szczęście naukowcy z Harvard Medical School we wrześniu tego roku wskazali pięć kluczowych nawyków, które realnie wydłużają „healthspan”, czyli zdrowe lata życia.
Te zdrowe nawyki na co dzień to:
- dbanie o spokój umysłu (np. przez mindfulness),
- dieta oparta na nieprzetworzonych produktach,
- regularna aktywność fizyczna,
- wysokiej jakości sen
- pielęgnowanie relacji społecznych.
Badanie U.S. POINTER, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie „JAMA”, dowodzi przy tym, że najlepsze efekty przynosi zorganizowane podejście, gdzie interwencje w styl życia są zaplanowane i monitorowane, a nie pozostawione przypadkowi. Wdrożenie tych zasad to najlepszy prezent, jaki możemy dać swojemu przyszłemu, zdrowemu „ja”.
