Czujesz zmęczenie i brak nastroju? Możesz cierpieć na mało znane zaburzenie sezonowe

Lato jest uwielbianą porą roku, podczas której wszystko budzi się do życia, a słońce dodaje "kopa życiowego" i cennej witaminy D. Niestety jest jeden mankament. Wysokie temperatury potrafią dać solidnie w kość. Niektórzy z nas skarżą się na zły nastrój, brak energii czy problemy ze snem. Eksperci wskazują, że tak objawia się sezonowe zaburzenie afektywne.

Słoneczna pogoda za oknem rozpieszcza, a ty nie masz nastroju ani energii, by spędzić aktywnie czas? Czujesz też, że nic nie sprawia ci radości? Narzekasz na brak apetytu i zaburzenia snu? Być może cierpisz na sezonowe zaburzenia afektywne (SAD).

Letni smutek. Skarżą się na złe samopoczucie

Choć ten rodzaj depresji związany jest zwykle z sezonem jesienno-zimowym, to zdarza się też latem. Według szacunków organizacji National Alliance on Mental Illness 10 proc. doświadcza letniej wersji sezonowego zaburzenia afektywnego. Stan ten występuje o wiele rzadziej i jest na razie słabo zbadany.

Jak pokazują dane magazynu Marie Claire UK, odnotowano 80-proc. wzrost wyszukiwań w Google’u frazy "odwrotne sezonowe zaburzenie afektywne" i 450-proc. wzrost frazy "depresja letnia" w ciągu ostatnich trzech miesięcy. To może sugerować, że albo Brytyjczycy chcą dowiedzieć się więcej o tej chorobie, albo zauważyli u siebie pewne objawy i chcieli je zweryfikować.

- Myślę, że coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że istnieje letnia wersja SAD – mówi w rozmowie z The Sun prof. Margaret James, psycholog i założycielka kliniki Harley Street Wellbeing Clinic.

Czym jest SAD?

Depresja sezonowa (ang. seasonal affective disorder, w skrócie SAD) stanowi podtyp zaburzenia afektywnego depresyjnego. Wynika ona ze zmieniających się pór roku i najczęściej występuje, gdy przychodzą chłodniejsze, zimowe miesiące. Dlatego też potocznie nazywana jest chorobą długich, zimowych nocy.

Niestety jej przyczyny nie są jasne. Uważa się jednak, że zmniejszona ekspozycja na słońce w zimie ma silny wpływ na nastrój. Niedobór światła słonecznego przyczynia się do zwiększonej produkcji melatoniny tzw. hormonu snu. Gdy staje się ciemno, organizm przygotowuje się do odpoczynku i wydziela jej więcej.

Zbyt mało słońca, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, zakłóca wydzielanie hormonów, a tym samym niedoboru serotoniny (hormonu szczęścia). W rezultacie nastrój i samopoczucie ulegają pogorszeniu.

Z kolei w upalne dni, organizm musi mierzyć się z trudnym wyzwaniem termoregulacji. Intensywnie pracuje, aby utrzymać odpowiednią temperaturę poprzez wydzielanie potu. Ten dodatkowy wysiłek może prowadzić do senności i poczucia zmęczenia. Ponadto wysokie temperatury mogą wpływać na sen poprzez zmiany hormonalne.

Na te objawy warto zwrócić uwagę

Eksperci podkreślają, że SAD to nie tylko złe samopoczucie. "Objawy sezonowego zaburzenia afektywnego są podobne do symptomów klasycznej postaci depresji (takich jak: niestabilność nastroju, duża płaczliwość i uczucie pustki) oraz są powtarzalne o określonej porze roku" – wyjaśnia National Health Service (NHS).

Osoby cierpiące na SAD mogą wycofać się z życia społecznego oraz nie są w stanie wykonywać swoich codziennych obowiązków. Towarzyszy im stres i niepokój. W sezonie letnim mogą stracić apetyt, mniej jeść i tracić na wadze.

Jeśli zauważyłeś u siebie jakiekolwiek objawy depresji sezonowej, udaj się do lekarza rodzinnego. Ten zbada cię i zaproponuje odpowiednie metody leczenia lub skieruje do specjalisty.

Anna Tłustochowicz