Chrapiesz? Może ci grozić utrata wzroku

Chrapanie, ale także senność w ciągu dnia i częste wybudzanie się z nocnego snu związane między innymi z tą przypadłością mogą zwiększać ryzyko jaskry, prowadzącej do ślepoty - ustalili badacze z Wielkiej Brytanii. Podobnie jest w przypadku, gdy śpimy zbyt długo. Powód to zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Powszechnie wiadomo, że ktoś, kto nie wyśpi się w nocy, ma dużo gorszy dzień. Słaby sen wpływa na nastrój, ale też na zdolność koncentracji, uczenia się i zapamiętywania.

Szczególnie groźne efekty uboczne ma chrapanie i związany z nim obturacyjny bezdech senny - mogą one prowadzić do niedotlenienia mózgu, ale także do obniżenia libido, zaburzeń nastroju a nawet do nagłego zgonu sercowego. Teraz okazuje się, że zaburzenia snu mogą mieć  kolejne groźne następstwo - ślepotę związaną z rozwojem jaskry.

Za wysokie ciśnienie w oku uszkadza nerw wzrokowy

Jaskra to groźna choroba wzroku. W jej trakcie dochodzi do stopniowego uszkodzenia nerwu wzrokowego i utraty komórek światłoczułych, pogorszenia wzroku, a następnie do jego utraty. Przyczyną jaskry jest zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, które zaburza proces przepływu cieczy znajdującej się w przedniej komorze oka i uszkadza nerw wzrokowy.

Na rozwój jaskry narażone są szczególnie osoby, które mają wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe z powodu chorób przewlekłych, np. cukrzycy, miażdżycy, cierpiący na migrenę, mający wysokie ciśnienie tętnicze, ale też przyjmujący niektóre leki. Wyniki ostatnich badań sugerują również, że choroba ta może rozwinąć się u osób ze złymi wzorcami snu, przede wszystkim u tych, którzy w nocy chrapią, ale także tych, którzy śpią zbyt krótko lub za długo.

Badanie wykazało, że słaby sen może pogarszać wzrok

Badanie, które doprowadziło naukowców do tego odkrycia, trwało 10 lat i objęło ponad 400 tys. osób w wieku od 40 do 69 lat, których dane zgromadzono w brytyjskiej bazie Biobank. Jego celem była kompleksowa ocena wzorców snu mogących prowadzić do rozwoju jaskry - choroby, która w ocenie ekspertów do 2040 roku rozwinie się u 112 milionów ludzi na całym świecie.

By zbadać związek między sposobem spania a jaskrą badacze przeanalizowali ryzyko wystąpienia choroby u osób o różnych zachowaniach sennych - takich jak chrapanie, bezsenność, chronotyp wieczorny lub poranny (sowy i skowronki), a także senność w ciągu dnia. "Normalny" czas snu określono w przedziale 7-9 godzin na dobę. Wartości niższe lub wyższe ocenione były jako zbyt krótki lub za długi czas snu.

Uczestnicy badania odpowiadali na pytania określające ich wzorce snu, a także stylu życia, wagi, wieku, płci, wykształcenia i pochodzenia etnicznego. W ciągu 10 lat trwania badania zidentyfikowano 8690 przypadków jaskry Na podstawie zgromadzonych danych, a także dokumentacji medycznej dotyczącej zachorowania na jaskrę i danych rejestracyjnych zgonów badacze ustalili, że:

• osoby, które zachorowały na jaskrę, miały zwykle wyższe ciśnienie krwi i chorowały na cukrzycę lub paliły papierosy
• na jaskrę częściej chorowały osoby starsze, częściej byli to mężczyźni
• chrapanie i senność w ciągu dnia zwiększały ryzyko jaskry o 10 proc.
• bezsenność i zbyt krótki lub za długi czas snu zwiększały ryzyko zachorowania o 13 proc.

Słabo śpisz? Zbadaj oczy 

Naukowcy wyjaśnili, że kluczowy czynnik rozwoju jaskry, jakim jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego wzrasta w pozycji leżącej - to z kolei przekłada się na wzrost ryzyka jaskry u osób, które śpią za długo lub są senne w ciągu dnia i ucinają sobie drzemki.

Z kolei w przypadku bezsenności podwyższają je zaburzenia hormonalne, zwłaszcza wyższy poziom kortyzolu. Badacze sugerują, że depresja i stany lękowe, które często towarzyszą bezsenności, również mogą zwiększać ciśnienie w oku. Z kolei w przypadku chrapania największym problemem są epizody bezdechu sennego doprowadzające do niedotlenienia komórek, co może bezpośrednio uszkadzać nerw wzrokowy.

Zdaniem autorów badania ci, którzy chrapią, śpią za długo lub zbyt krótko, powinni przechodzić badania przesiewowe oczu po to, by wykryć chorobę na początkowym etapie. Jak napisali w podsumowaniu: "Ponieważ zachowania związane ze snem można modyfikować, odkrycia te podkreślają konieczność takiej interwencji u osób z wysokim ryzykiem jaskry oraz potencjalnych badań okulistycznych u osób z przewlekłymi problemami ze snem w celu zapobiegania jaskrze".

Katarzyna Hubicz