Jak rozpoznać tętniaka rozwarstwiającego aorty?

Tętniak rozwarstwiający aorty może zagrozić życiu. Gdy w osłabionej ścianie aorty pojawi się tętniak następuje rozwarstwienie aorty. Jest to sytuacja groźna, bardzo trudno ją zdiagnozować, bo objawy przypominają te, jakie towarzyszą zawałowi serca. Jak rozpoznać tętniaka rozwarstwiającego aorty? Jak się go leczy?

Spis treści

1. Rozwarstwienie aorty boli
2. Rozwarstwienie aorty: leczenie
3. Tętniak aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty jest zazwyczaj konsekwencją nadciśnienia tętniczego. Gdy w tętnicach ciśnienie krwi jest zbyt wysokie, naczynia się rozciągają w słabszych miejscach (mówimy wtedy o tętniaku)  i pęka wewnętrzna – jedna z trzech – warstw, z jakich zbudowane są tętnice. Krew wpływa poprzez pęknięcie pomiędzy warstwę wewnętrzną i środkowa i powoduje jakby rozklejenie się ich obu. W dalszej kolejności to samo może stać się z kolejnymi warstwami i zdarza się, że tętnica pęka. Wtedy następuje krwotok. To moment najniebezpieczniejszy dla życia.

Rozwarstwienie aorty dotyka co prawda najczęściej ludzi cierpiących na nadciśnienie tętnicze, ale nie znaczy to, że czeka ono każdego, kto cierpi na tę przypadłość. Prawdopodobieństwo rozwarstwienia aorty wzrasta:

• u mężczyzn w wieku 50-60 lat
• kobiet w trzecim trymestrze ciąży
• palaczy tytoniu
• zażywających narkotyki (zwłaszcza kokainę)
• cierpiących na niektóre wrodzone choroby serca i układu krążenia (np. zespół Marfana, Ehlersa-Danlosa)
• u osób, które przeszły tępy uraz klatki piersiowej.

Rozwarstwienie aorty boli

Aorta jest głównym naczyniem krwionośnym prowadzącym krew z serca do innych części ciała i rozciąga się od klatki piersiowej do podbrzusza. Aż 60-70 proc. tętniaków rozwarstwiających aorty  lokalizuje się w aorcie wstępującej, czyli w odcinku piersiowym położonym najbliżej serca. Dlatego najbardziej charakterystycznym objawem postępującego rozwarstwienia aorty jest silny i gwałtowny ból w klatce piersiowej lub w plecach, niekiedy można go określić jako wędrujący: przesuwa się w ślad za procesem rozwarstwiania się naczynia, promieniuje do ramion, szyi, żuchwy, brzucha i biodra. Zazwyczaj towarzyszą mu gwałtowne i obfite pocenie się, zawroty głowy, uczucie lęku, wymioty. Dochodzi także do niewydolności krążenia (wstrząsu kardiogennego). Pomiary ciśnienia na obu rękach mogą pokazywać różne wartości. Jeśli dojdzie do pęknięcia aorty, ból jest nagły i bardzo silny. Gdy rozwarstwienie dotknie tętnice idące do nóg, powoduje gwałtowne bóle w kończynach. Niestety, rozwarstwienie – z powodu błędnej diagnozy – często pozostaje niezdiagnozowane i nieleczone. Tymczasem ratowanie życia wymaga szybkiej i precyzyjnej reakcji natychmiast po wystąpieniu objawów. Diagnozę stawia się na podstawie badań – USG, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego oraz angiografii, czyli rtg naczyń z użyciem płynu płyn kontrastującego.

Rozwarstwienie aorty: leczenie

Sposób leczenia zależy od zaawansowania i miejsca rozwarstwienia aorty. Jeżeli rozwarstwienie zdarzy się tuż nad tętnicami wieńcowymi, jego naprawa wymaga najczęściej operacji kardiochirurgicznej. Polega ona na otwarciu klatki piersiowej, zaciśnięciu aorty i wymiany jej uszkodzonego odcinka. Nowoczesną alternatywną tej metody jest naprawa wewnątrznaczyniowa. Przez niewielkie nacięcie w pachwinie wprowadza się do uszkodzonego miejsca specjalną protezę naczyniową (stent-graft). Jeśli rozwarstwienie dotknie aortę zstępującą, poniżej odejścia lewej tętnicy podobojczykowej, w dodatku uda się przypadłość zdiagnozować wcześnie, można liczyć na farmakologicznie leczenie zachowawcze. Opiera się ono na agresywnym obniżaniu ciśnienia krwi, co ma zahamować proces rozwarstwienia i sprzyjać gojeniu się rany.

Tętniak aorty

Tętniakiem aorty określamy poszerzenie aorty powyżej 50 procent normy. Kardiolodzy najczęściej zajmują się tętniakiem aorty wstępującej. Co jest przyczyną powstawania tętniaka aorty? Jakie są objawy tętniaka aorty? Posłuchaj naszego eksperta prof. Piotra Hoffmana, prezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.