Skąd się bierze paranoja? Uważaj - ciebie też to może spotkać

A wszystkiemu winny jest koronawirus i zagrożenie, jakie wywołał. Wielu ludzie na skutek stresu, niepewności i poczucia zagrożenia mogło popaść w paranoję.

Spis treści

1. Czym jest paranoja?
2. Samo badanie

W czasach nieoczekiwanej niepewności, takiej jak nagłe pojawienie się globalnej pandemii, ludzie mogą być bardziej podatni na paranoję - tak sugerują naukowcy z Uniwersytetu Yale w nowym badaniu opublikowanym w czasopiśmie eLife.

- Gdy nasz świat zmienia się nieoczekiwanie, chcemy winić kogoś za tę zmienność, zrozumieć ją i być może zneutralizować - powiedział Philip Corlett z Yale, profesor psychiatrii i jeden z autorów badania. 

Czym jest paranoja?

Paranoja jest kluczowym objawem poważnej choroby psychicznej, naznaczonej przekonaniem, że inni ludzie mają złośliwe zamiary. Ale przejawia się także w różnym stopniu w populacji ogólnej. Na przykład poprzednie badanie wykazało, że 20% populacji uważało, że ludzie byli przeciwko nim w pewnym momencie w ciągu ostatniego roku, a aż 8% badanych odpowiedziało, że ​​inni ludzie byli aktywnie gotowi ich skrzywdzić.

Więcej: PARANOJA - objawy paranoi. Jak rozpoznać paranoję?

Panuje teoria, że ​​paranoja wynika z niemożności dokładnego oszacowania zagrożeń społecznych. Ale autorzy badania wysnuli hipotezę, że paranoja jest zakorzeniona w bardziej podstawowym mechanizmie uczenia się, który jest wywoływany przez niepewność, nawet przy braku zagrożenia społecznego.

Samo badanie

W serii eksperymentów poprosili badanych o różnym stopniu paranoi, aby zagrali w grę karcianą, w której potajemnie zmieniano najlepsze opcje sukcesu. Ludzie z niewielką paranoią lub bez niej bardzo powoli zakładali, że najlepszy wybór się zmienił. Jednak osoby z paranoją oczekiwały jeszcze większej zmienności w grze. Kapryśnie zmienili swój wybór - nawet po wygranej. Następnie naukowcy podnieśli poziom niepewności, zmieniając szanse na wygraną w połowie gry bez informowania uczestników. Ta nagła zmiana sprawiła, że ​​nawet osoby z niską paranoją zachowują się jak osoby z paranoją, mniej ucząc się na konsekwencjach swoich wyborów.

Czytaj też: Zespół Aspergera: przyczyny, objawy, terapia

W powiązanym eksperymencie naukowcy z Yale, Jane Taylor i Stephanie Groman, szkolili szczury, stosunkowo aspołeczne gatunki, aby wykonać podobne zadanie, w którym zmieniły się najlepsze wybory sukcesu. Szczury, którym podano metamfetaminę - o której wiadomo, że wywołuje paranoję u ludzi - zachowywały się jak ludzie paranoidalni. Oni również spodziewali się dużej zmienności i bardziej polegali na swoich oczekiwaniach niż na uczeniu się z zadania.

Następnie zastosowano model matematyczny do porównania wyborów dokonanych przez szczury i ludzi podczas wykonywania podobnych zadań. Naukowcy odkryli, że wyniki szczurów, które otrzymały metamfetaminę, przypominały wyniki ludzi z paranoją.

- Mamy nadzieję, że ta praca ułatwi mechanistyczne wyjaśnienie paranoi, pierwszy krok w rozwoju nowych metod leczenia ukierunkowanych na te leżące u podstaw mechanizmy - powiedział Corlett.