Derealizacja - czym jest i jakie są jej przyczyny?

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Derealizacja jest zaburzeniem psychicznym polegającym na poczuciu wyobcowania. Chory ma wrażenie, że funkcjonuje w nierealnym i nierzeczywistym świecie. Derealizacja często występuje razem z depersonalizacją. Czym jest derealizacja i jakie są jej przyczyny?

Spis treści

1. Czym jest derealizacja?
2. Przyczyny derealizacji
3. Objawy derealizacji

Derealizacja może wystąpić zarówno u osób zdrowych, jak i tych zmagających się z chorobami psychicznymi. Choć zwykle ustępuje samoistnie, może się zdarzyć, że niezbędne będzie specjalistyczne leczenie.

Czym jest derealizacja?

Derealizacja to stan psychiczny, w którym osoba go doświadczająca odczuwa nierzeczywistość otaczającego świata. Chory ma wrażenie, że wszystko jest nierealistyczne, że żyje w filmie. Derealizacja występuje głównie w chorobach psychiatrycznych z towarzyszącym lękiem.

Zaburzenie może wystąpić również razem z depersonalizacją. Zespół derealizacji-depersonalizacji jest połączeniem nawracającego uczucia obcości dotyczącego otaczającego świata a także własnej osoby.

Przyczyny derealizacji

Zaburzenie psychiczne charakteryzujące się poczuciem oderwania od rzeczywistości może mieć różne przyczyny. Najważniejszą z nich jest lęk. Stan ten najczęściej pojawia się w momencie wzrostu stężenia adrenaliny, a spadku dopaminy, u osób zmagających się z depresją, nerwicą, zaburzeniami lękowymi czy schizofrenią.

Derealizacja powszechnie występuje u osób z migreną, padaczką, czy tych, które zażyły środki psychoaktywne. Zaburzenie może wystąpić też na skutek silnego i przewlekłego stresu lub jako reakcja obronna organizmu na zespół stresu pourazowego.

Chwilowe poczucie odrealnienia może pojawić się również u osób zdrowych psychicznie, w szczególności w okresie przepracowania, czy długotrwałego stresu np. po śmierci bliskiej osoby. Nie bez znaczenia, w szczególności u kobiet, są zdarzenia związane z przemocą seksualną. 

Objawy derealizacji

Istnieje wiele dolegliwości związanych z derealizacją. Do najbardziej charakterystycznych objawów należą:

• Stan odrealnienia – poczucie, że otaczający świat jest wytworem wyobraźni
• Poczucie snu na jawie
• Częsty natłok myśli związany z sensem istnienia - rozważania egzystencjonalne
• Uczucie pustki
• Odcięcie od emocji
• Brak poczucia czasu
• Dekoncentracja, brak motywacji

Nawracające objawy derealizacji mogą spowodować zaburzenia pracy umysłu, trudności w codziennym funkcjonowaniu. Zdarza się, że derealizacja występuje razem z poczuciem depersonalizacji czyli oddzielenia od własnego ciała i poczucia braku przynależności do świata fizycznego. Objawy zespołu depersonalizacji-derealizacji mogą pojawić się w wyniku silnego stresu, po zażyciu środków psychoaktywnych lub przed atakiem epilepsji.

Klaudia Kierzkowska