Masz nadwagę? Odkryto zaskakujący związek z chorobą Parkinsona

Codziennie walczysz z dodatkowymi kilogramami? Mamy dla ciebie ważną wiadomość. To, co dzieje się z twoją wagą, może mieć niebezpieczny związek ze zdrowiem twojego mózgu. Naukowcy odkryli, że problemy z wagą i ciśnieniem mogą zwiększać ryzyko choroby Parkinsona.

• Analiza danych z UK Biobank ujawnia, że zespół metaboliczny podnosi ryzyko choroby Parkinsona aż o 40%.
• Każdy dodatkowy czynnik metaboliczny, jak nadciśnienie czy otyłość brzuszna, potęguje zagrożenie dla neuronów.
• Eksperci wskazują na insulinooporność jako jeden z głównych mechanizmów uszkadzających mózg.
• Świadoma kontrola wagi i ciśnienia to realna strategia ochrony przed chorobą neurodegeneracyjną.

Zespół metaboliczny to nie pojedyncza choroba, lecz zbiór powiązanych ze sobą czynników ryzyka, które znacząco obciążają organizm. Składają się na niego

• otyłość brzuszna (nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicach talii),
• podwyższone ciśnienie krwi,
• nieprawidłowy poziom cukru we krwi,
• zaburzenia gospodarki cholesterolowej.

Skala zjawiska jest ogromna – według danych przytaczanych przez Medical News Today, dotyka on aż 31% światowej populacji. W Polsce, jak pokazało badanie WOBASZ II, problem ten dotyczy 33% kobiet i 39% mężczyzn.

Przez lata zespół metaboliczny kojarzono głównie z chorobami serca. Dziś wiemy, że jego konsekwencje sięgają znacznie dalej, aż do mózgu. Najnowsze badania naukowe rzucają na tę relację zupełnie nowe światło i wiążą zespół metaboliczny z chorobą Parkinsona - drugim najczęstszym schorzeniem neurodegeneracyjnym, które stopniowo niszczy komórki mózgowe odpowiedzialne za płynność ruchów.

Zespół metaboliczny a ryzyko choroby Parkinsona: co mówią badania?

Najnowsze dowody naukowe pochodzą z obserwacji ogromnych grup pacjentów. Analiza danych z UK Biobank, obejmująca ponad 467 tysięcy osób obserwowanych przez 15 lat, wykazała, że osoby z zespołem metabolicznym mają o około 40% wyższe ryzyko rozwoju choroby Parkinsona.

Wyniki te potwierdza inna, jeszcze większa metaanaliza, opublikowana w prestiżowym czasopiśmie „Neurology” w 2024 roku. Po przeanalizowaniu danych blisko 25 milionów ludzi wzrost ryzyka oszacowano na 29%.

Co niezwykle istotne, badacze zaobserwowali, że im więcej składowych zespołu metabolicznego występuje u danej osoby – na przykład jednocześnie otyłość brzuszna i nadciśnienie – tym bardziej rośnie jej zagrożenie chorobą Parkinsona. Osoby, u których stwierdzono cztery lub pięć z tych problemów zdrowotnych, znalazły się w grupie najwyższego ryzyka.

U pacjentów z dodatkowymi predyspozycjami genetycznymi, ryzyko to jest nawet 2,5 raza wyższe w porównaniu do osób bez żadnego z tych czynników.

Czy zespół metaboliczny wpływa na zdrowie mózgu?

Te alarmujące wyniki badań rodzą pytanie: w jaki sposób problemy z metabolizmem mogą szkodzić komórkom nerwowym? Choć mechanizmy są złożone, nauka wskazuje na kilku głównych winowajców.

Kluczowym procesem wydaje się być insulinooporność. Badania sugerują, że ten stan może bezpośrednio zaburzać działanie systemu dopaminergicznego - kluczowego układu w mózgu, opartego na dopaminie, który odpowiada za kontrolę ruchu. Insulinooporność może również prowadzić do nadmiernej aktywności enzymów rozkładających dopaminę, co przyspiesza obumieranie neuronów.

Do tej układanki dochodzą inne szkodliwe procesy, takie jak neuroinflamacja (przewlekły stan zapalny w tkankach mózgu) oraz stres oksydacyjny (proces niszczenia komórek przez nadmiar wolnych rodników, często porównywany do „rdzewienia” tkanek). Wszystkie te czynniki tworzą toksyczne środowisko, które jest zabójcze dla wrażliwych komórek mózgowych.

Choroba Parkinsona: jak zmniejszyć ryzyko Parkinsona?

Ta wiedza, choć niepokojąca, niesie ze sobą ogromną nadzieję. Zespół metaboliczny jest stanem, na który w dużej mierze mamy wpływ poprzez zmianę nawyków żywieniowych, regularną aktywność fizyczną i, w razie potrzeby, odpowiednie leczenie. Dane pokazują, że walka o zdrowie metaboliczne to gra warta świeczki.

Wspomniana metaanaliza z 2024 roku precyzyjnie pokazuje, jak każdy z elementów zespołu metabolicznego indywidualnie podnosi ryzyko choroby Parkinsona:

• otyłość brzuszna – o 19%,
• nadciśnienie tętnicze – o 13%,
• wysoki poziom trójglicerydów – o 9%,
• niski poziom „dobrego” cholesterolu HDL – o 21%,
• podwyższony poziom glukozy na czczo – o 18%.

Kontrolowanie każdego z tych parametrów ma więc realne znaczenie dla ochrony mózgu. Dbanie o prawidłową masę ciała, ciśnienie krwi i gospodarkę cukrową staje się jedną z najważniejszych strategii profilaktycznych.