Melatonina jest powszechnie kojarzona z regulacją snu, jednak w ostatnich analizach zaczęto zwracać uwagę na jej właściwości antyoksydacyjne, które mogą mieć znaczenie również dla zdrowia oczu. Wyniki, choć wymagają dalszego potwierdzenia, napawają optymizmem.
Jak melatonina wpływa na wzrok?
W jednym z badań oceniono osoby po 50. roku życia - zarówno te z suchą postacią zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, jak i te bez tego schorzenia - i zauważono, że osoby stosujące melatoninę miały mniejsze ryzyko rozwinięcia AMD oraz wolniejsze tempo jego postępu. Wyniki pochodzą z retrospektywnej analizy, dlatego wymagają dalszego potwierdzenia, ale pokazują możliwy kierunek, szczególnie że suche AMD rozwija się stopniowo, bez wczesnych objawów. Gdy już się ujawnia, powoduje pogorszenie widzenia, utratę ostrości w centrum pola widzenia, trudności z widzeniem przy słabym świetle i zniekształcenie linii. Dotychczasowe możliwości wpływania na przebieg choroby opierały się na ogólnych zasadach stylu życia oraz suplementach zawierających antyoksydanty, takich jak AREDS2, dlatego każde potencjalne rozszerzenie tej grupy składników przyciąga zainteresowanie.
Melatonina a AMD. Możliwe mechanizmy działania suplementu
Zainteresowanie melatoniną w kontekście AMD wynika z jej działania przeciwzapalnego oraz zdolności do neutralizowania stresu oksydacyjnego, który odgrywa istotną rolę w procesach starzeniowych. W literaturze zwraca się uwagę, że substancja ta ma właściwości antyangiogenne i może wspierać mitochondria, co teoretycznie sprzyja ochronie komórek siatkówki. Sucha postać AMD wiąże się z uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki, zaburzeniami immunologicznymi i konsekwencjami starzenia, więc melatonina wpisuje się w grupę związków, które mogą wspierać ochronę przed tymi procesami. Autorzy przywoływanej analizy wskazują, że dzięki tym właściwościom melatonina mogłaby w przyszłości stać się jednym z elementów spowalniających tempo zmian degeneracyjnych. Badanie nie oceniało jednak dawek stosowanego suplementu, co oznacza, że potrzebne są kolejne obserwacje, aby ustalić, czy istnieje konkretna ilość melatoniny, która przynosiłaby najkorzystniejszy efekt.
Bezpieczeństwo i dawki związane z przyjmowaniem melatoniny
Melatonina pozostaje suplementem uznawanym za bezpieczny w długotrwałym stosowaniu, choć u części osób może powodować krótkotrwałe skutki uboczne, takie jak senność, ból głowy, zawroty, nudności, zmiany nastroju czy intensywne sny. Zaleca się przyjmowanie melatoniny na około 30-60 minut przed planowanym pójściem spać. Jeśli chodzi o dawkę, w literaturze wskazywano, że 5–6 mg na dobę uznaje się za bezpieczne, choć nie istnieją formalne rekomendacje dotyczące optymalnej ilości melatoniny przyjmowanej codziennie, zwłaszcza w kontekście ochrony oczu. Badanie analizujące związek między suplementacją a przebiegiem AMD nie kontrolowało wielkości stosowanej dawki, dlatego trudno jednoznacznie wskazać, jaka ilość mogłaby mieć znaczenie w praktyce.
Komu może zaszkodzić przyjmowanie melatoniny?
Istnieją pewne sytuacje, w których stosowanie melatoniny wymaga szczególnej ostrożności. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, immunosupresyjne, a także kobiety w ciąży i karmiące piersią, powinny bezwzględnie skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji. Należy również pamiętać, że melatonina może wpływać na ciśnienie krwi i poziom cukru, dlatego pacjenci z chorobami sercowo-naczyniowymi lub cukrzycą powinni być monitorowani. Ważne jest, aby nie traktować melatoniny jako cudownego lekarstwa, a jedynie jako potencjalne wsparcie, które zawsze powinno być uzgadniane z lekarzem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych. Dlatego osoby zainteresowane suplementacją powinny skonsultować się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego schematu i omówienia możliwych działań niepożądanych, szczególnie jeśli stosują inne preparaty lub mają obawy związane ze zdrowiem wzroku.
