Czy kolano naprawdę „czuje” zmianę pogody? Badanie opublikowane w „The American Journal of Medicine” pokazuje, że spadki ciśnienia i niższa temperatura mogą nasilać ból kolana w osteoartrozie. Fizjoterapeuta Marcos Sacristán dodaje: „Nie jesteś szalony — za tym stoi nauka”. Sprawdzamy fakty, mechanizmy i co z tym zrobić.
Ból stawów kolanowych przy zmianach ciśnienia
Związek między spadkiem ciśnienia/niższą temperaturą a nasileniem bólu kolana jest udokumentowany w badaniu klinicznym z USA i opublikowany w renomowanym czasopiśmie. To nie „mit o kościach na deszcz”, tylko efekt, który widać w danych. Dobra wiadomość: wpływ pogody można „rozmiękczyć” codziennym, dozowanym ruchem oraz indywidualnym planem ćwiczeń. A jeśli dolegliwości rosną lub zmieniają charakter, wskazana jest konsultacja z lekarzem lub fizjoterapeutą.
Ból kolan a zmiany pogody - co mówi nauka?
W 2007 r. zespół Tima McAlindona z Tufts–New England Medical Center przeanalizował dzienne raporty bólu 200 osób z chorobą zwyrodnieniową kolana (WOMAC) i zestawił je z danymi pogodowymi z najbliższych stacji. W modelach z efektami mieszanymi wykazano „spójne związki między zmianą ciśnienia barometrycznego oraz temperaturą otoczenia a nasileniem bólu”, niezależnie od wieku, płci, BMI i stosowanych leków. Jak podsumowali autorzy: „Zmiany ciśnienia barometrycznego i temperatury otoczenia są niezależnie związane z nasileniem bólu kolana w osteoartrozie”.
Dlaczego przed deszczem bolą kolana? Jak to działa w praktyce
Najsilniejszym sygnałem okazała się dynamika pogody: kiedy ciśnienie spadało (zapowiedź frontu/niżu), pacjenci częściej zgłaszali większy ból; niższa temperatura była drugim, niezależnym czynnikiem. To nie jest efekt „miejsca zamieszkania” czy samego nastroju, ale realna korelacja codziennych parametrów atmosferycznych z objawami OA na poziomie populacyjnym — w badaniu ujednolicono metodę raportowania bólu i dopasowano lokalne dane meteo do każdego uczestnika. Warto dodać, że podobne obserwacje pojawiały się także w nowszych przeglądach: zimno, wilgotność i wahania ciśnienia pacjenci często wskazują jako wyzwalacze zaostrzeń bólu stawów.
Zmiany pogody a ból stawów kolanowych — możliwe mechanizmy i co wiemy dziś
Hipotezy obejmują zmiany objętości płynu w tkankach i torebce stawowej pod wpływem wahań ciśnienia, różnice w napięciu tkanek okołostawowych przy chłodzie oraz modyfikację percepcji bólu w centralnym układzie nerwowym; kluczowe jest jednak to, że efekt dotyczy przede wszystkim istniejącego stanu chorobowego (OA), a nie „zdrowych” stawów. Badanie McAlindona pokazuje związek statystyczny dzień po dniu, ale nie rozstrzyga, który mechanizm dominuje — dlatego rekomendacje kliniczne koncentrują się na kontroli objawów, utrzymaniu ruchu i modyfikacji stylu życia, a nie na „ucieczce” przed pogodą.
Kalkulator BMI
Do sprawdzenia prawidłowej wagi (a także wzrostu i obwodu głowy) dzieci do lat 18 używane są siatki centylowe, określające czy dziecko rośnie proporcjonalnie do wieku.
Źródło:
- McAlindon T, Formica M, Schmid CH, Fletcher J. Changes in Barometric Pressure and Ambient Temperature Influence Osteoarthritis Pain. The American Journal of Medicine. 2007;120(5):429–434. DOI:10.1016/j.amjmed.2006.07.036.
- Marcos Sacristán — fizjoterapeuta i edukator (@fisioterapiatualcance)
- Marcos Sacristán, fisioterapeuta: "No se trata de qué ejercicios son buenos o malos para la artrosis sino de qué ejercicios puedes tolerar www.elconfidencial.com
