"Waginie wystarczy sama woda"? Lepiej domyj się skutecznie, by uniknąć problemów

Weryfikacja

Konsultacja: prof. Marzena Dębska, perinatolożka, ginekolożka, położniczka

Na temat higieny narosło sporo mitów. Z jednej strony słyszysz, że "pochwie wystarczy sama woda", z drugiej, że wymaga ona specjalnych zabiegów higienicznych, w tym irygacji. Prof. Marzena Dębska wyjaśnia, skąd prawdopodobnie biorą się rozbieżności i jaka jest prawda.

Pomysł, by traktować okolice krocza agresywnymi mydłami, uczulającymi płynami "odkażającymi" czy myjką, idealnym siedliskiem dla bakterii chorobotwórczych, jest zawsze zły.

Zakazana jest irygacja. Zdarza się, że w przypadku zdiagnozowanej drożdżycy dostaniesz takie zalecenie od lekarza (skrajne przypadki), ale nawet wówczas metodę traktuje się jako wątpliwą i kontrowersyjną.

Nie oznacza to jednak, że narządów płciowych zewnętrznych nie wolno traktować żadnym środkiem myjącym poza wodą.

Zdaniem naszej ekspertki, prof. Marzeny Dębskiej, całe nieporozumienie bierze się z naszego ubogiego języka i mylenia pojęć. Ostrożne określanie wszystkiego, co "kobieta tam ma", po prostu "strefą intymną", prowadzi do traktowania tak samo waginy (pochwy) i sromu. Tymczasem w ten sposób albo nie domyjemy się wystarczająco, albo zaszkodzimy naturalnej florze bakteryjnej pochwy.

Higiena intymna: srom to nie wagina

Srom, niechciane i nielubiane słowo, oznacza zewnętrzne narządy płciowe żeńskie. Niestety, nie ma w naszym słowniku dobrego zamiennika, chociaż w języku potocznym, czy w intymnym, osobistym, ich nie brakuje.

Srom nie jest innym określeniem pochwy (waginy), którą osłania. Wymaga innej pielęgnacji i trzeba o niego dbać, bo jest narażony na różne problemy zdrowotne.

Zewnętrzna część układu rozrodczego żeńskiego, czyli srom, składa się z:

• większych warg sromowych (labia majora),
• mniejszych warg sromowych (labia minora),
• łechtaczki (clitoris), a dokładniej jej fragmentu zewnętrznego,
• przedsionka pochwy (vaginal opening).

Te elementy możesz, a nawet powinnaś myć, chociaż przedsionek pochwy raczej ostrożnie, żeby się za głęboko nie zapuszczać.

Wargi sromowe chronią wnętrze pochwy przed zewnętrznymi czynnikami. Zapewniają też odpowiednie nawilżenie dzięki znajdującym się w nich, po obu stronach przedsionka pochwy, gruczołom Bartholina.

Do mycia sromu, poza wodą, można wykorzystywać specjalne delikatne kosmetyki do higieny intymnej, ale ostrożnie ze względu na bliskość pochwy.

Pamiętaj, że gruczoły Bartholina nie lubią chemii. Zaburzenie ich pracy grozi suchością pochwy i zwiększa ryzyko infekcji. 

Kupione w aptece preparaty, najlepiej dobrane z pomocą ginekologa, mogą poprawić twoje zdrowie intymne. Są przecież kosmetyki probiotyczne, łagodzące, lecznicze, dobrane do wieku czy stanu kobiety (40+, ciąża).

Pachnidła, smakowe żele itp. - na własne ryzyko. Tego srom i twoja naturalna flora bakteryjna nie lubią.

Higiena intymna: jak nie należy myć pochwy

Sama pochwa należy już do narządów wewnętrznych i stanowi odcinek żeńskich dróg rodnych. To przewód mięśniowo-błoniasty, silnie rozciągliwy i elastyczny, zazwyczaj długości 6-8 cm, który łączy macicę z przedsionkiem pochwy.

Pochwa to narząd samooczyszczający się. Nie należy myć jej wnętrza, stosować irygacji, nawet płukanki czystą wodą nie są wskazane. Naturalna flora bakteryjna pochwy nie lubi mydeł i innych kosmetyków.

Zwykły prysznic skierowany w jej stronę grozi uszkodzeniem mechanicznym, wypłukaniem ochronnych bakterii. Kiedyś takie "płukanki" stosowano jako element antykoncepcji doraźnej. Nigdy nie działało, ale od zawsze było źródłem nawracających infekcji intymnych - bakteryjnych i grzybiczych.

Plemniki są na to za szybkie i za sprytne, żeby dać się wypłukać, zwłaszcza że do pochwy trafiają pod ciśnieniem zbyt głęboko, żeby wracać. Podrażnienia strumieniem wody po stosunku natomiast są łatwiejsze, bo zwykle wcześniej mogło dojść do mikrourazów w zapomnieniu.

Jeśli pochwa ma problem z bakteriami, stosuje się specjalne leki dopochwowe, nie detergenty. Doraźnie mogą to być probiotyki ginekologiczne bez recepty, ale przy poważniejszych stanach zapalnych czy nawrocie problemów ich dobór trzeba zostawić ginekologom.

Higiena intymna - o tym trzeba pamiętać

Oczywiście higiena intymna to coś więcej niż stosowanie dobrych kosmetyków lub rezygnacja z nich. W zasadzie zasady są dobrze znane, ale nigdy nie zaszkodzi przypomnieć sobie elementarza. Chodzi przecież nie tylko o zdrowie waginy i okolic.

Higiena intymna kobiet - o tym trzeba pamiętać

Zobacz galerię 7 zdjęć

Czym grozi nieprawidłowe mycie i infekcje pochwy?

Nieleczone lub nieprawidłowo leczone infekcje pochwy mogą przejść w stan utajony. Nie dając wyraźnych sygnałów, chorobotwórcze mikroorganizmy atakują szyjkę macicy, cewkę moczową i pęcherz.

Jeśli zapalenie obejmie jajowody, powstają zrosty, które mogą utrudniać zajście w ciążę. Kobiety ciężarne, u których rozwija się grzybica lub waginoza bakteryjna, są narażone na ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu lub zakażenia noworodka. 

Prof. Marzena Dębska, ginekolożka, położniczka, perinatolożka

Wybitna specjalistka w dziedzinie perinatologii i terapii prenatalnej, współtwórczyni jednego z wiodących w Polsce ośrodków diagnostyki i terapii prenatalnej, pionierka w dziedzinie wewnątrzmacicznego leczenia wad serca u płodów. Jako pierwsza w kraju przeprowadzała skomplikowane zabiegi, takie jak plastyka balonowa zastawek serca i implantacja stentów.

Ekspertka w zakresie patologii ciąży, diagnostyki oraz terapii wad wrodzonych i chorób płodu opracowała nowatorską metodę poszerzania cewki moczowej balonem, stanowiącą małoinwazyjne i przyczynowe leczenie tej ciężkiej wady.

Wprowadziła, we współpracy z endokrynologami, metody oceny i leczenia prenatalnego niedoczynności i nadczynności tarczycy u płodów. W ramach współpracy z Instytutem Onkologii prowadziła nowatorskie leczenie pacjentek ciężarnych z chorobami nowotworowymi. Specjalizuje się również w powikłaniach zakrzepowo-zatorowych oraz problemach hematologicznych w ciąży.

Zajmowała się diagnostyką i terapią małopłytkowości alloimmunologicznej (FNAIT) i realizacją międzynarodowego programu PREVFNAIT, mającego na celu edukację oraz przesiewową diagnostykę konfliktu płytkowego u kobiet w ciąży.

Wykładowczyni akademicka oraz członkini wielu towarzystw naukowych polskich i zagranicznych, między innymi Polskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów, Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego, International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology i World Association of Perinatal Medicine, International International Network on Cancer, Infertility and Pregnancy.

• Laureatka prestiżowej nagrody Research Award 2022 of the Holm-Schneider-Foundation za osiągnięcia w dziedzinie terapii wad serca płodów oraz Diploma in Fetal Medicine, The Fetal Medicine Foundation, London.
• Kobieta 30-lecia czasopisma ELLE.
• Laureatka 50 Women Over 50 magazynu FORBES.
• Nominowana do tytułu Warszawianki Roku 2023.
• Trzecia wśród kobiet na Liście STU najważniejszych osobowości medycyny 2025 roku.

Wykonała kilka tysięcy diagnostycznych i terapeutycznych zabiegów wewnątrzmacicznych u płodów z wadami układu moczowego płodu, klatki piersiowej, konfliktem serologicznym, płytkowym i innymi patologiami. Od kilku lat wykonuje też zabiegi z zakresu ginekologii estetycznej. Konsultantka Kliniki Położnictwa i Perinatologii w Państwowym Instytucie Medycznym MSWiA. Jest właścicielką prywatnej kliniki "Dębski Clinic".

Eliza Dolecka

Konsultacja: prof. Marzena Dębska, perinatolożka, ginekolożka, położniczka