Skala SCORE. Co to jest skala SCORE i jak jej używać?
Skala SCORE to pojęcie, z jakim można spotkać się w trakcie wizyty u kardiologa lub w trakcie wykonywania zleconych przez niego badań. Czym jest skala SCORE, kto i w jaki sposób powinien się nią posługiwać, w jakich przypadkach najczęściej jest stosowana? Komu zalecane są regularne pomiary skali SCORE i w jaki sposób interpretować wyniki uzyskane w trakcie takiego pomiaru?
Skala SCORE (score to skrót od słów Systematic COronary Risk Evaluation) pozwala oszacować tzw. ryzyko sercowo-naczyniowe, czyli ryzyko zgonu z powodu wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (np. choroby wieńcowej, czy miażdżycy) lub incydentu sercowo-naczyniowego.
Choroby te, jak dowodzą liczne statystyki, to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów, również i w Polsce. Obliczenie skali SCORE pomaga w odpowiednim momencie wdrożyć profilaktykę lub zaliczyć pacjenta do jednej z kilku grup ryzyka sercowo-naczyniowego, co jest ważne ze względu na dalszy sposób prowadzenia terapii.
Spis treści
- Co to jest skala SCORE?
- Skala SCORE: czynniki ryzyka
- Jak korzystać z tablic skali SCORE?
- Skala SCORE - jak interpretować wyniki?
- Skala Pol-SCORE - czym jest?
- Skala SCORE: komu zalecane są regularne pomiary?
Co to jest skala SCORE?
Skala SCORE została opracowana przez ekspertów z Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego na podstawie badań populacyjnych przeprowadzonych dla populacji europejskiej w kilkunastu krajach Europy. Do jej stworzenia użyto danych pochodzących z ponad 3 mln obserwacji oraz blisko 8 tys. tzw. incydentów sercowo-naczyniowych, które zakończyły się zgonem pacjenta.
Skala SCORE pozwala ocenić indywidualne ryzyko zgonu (w ciągu najbliższych 10 lat) z powodu choroby sercowo-naczyniowej lub incydentu sercowo-naczyniowego (np. zawału serca czy pęknięcia tętniaka aorty) u tych osób, u których do tej pory nie rozpoznano choroby układu krążenia. Przeznaczona jest bowiem do użytku w tzw. prewencji pierwotnej, czyli u osób bez klinicznych objawów takich chorób.
Skala SCORE: czynniki ryzyka
By ocenić ryzyko sercowo-naczyniowe za pomocą skali SCORE, pod uwagę należy wziąć kilka czynników. Są to: płeć, wiek, palenie tytoniu, wysokość skurczowego ciśnienia tętniczego krwi oraz stężenie cholesterolu całkowitego. Na podstawie tych wartości skala SCORE wyznacza procentowe, indywidualne dla danej osoby ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych w ciągu najbliższych 10 lat.
Jak korzystać z tablic skali SCORE?
Skala SCORE ma formę tablicy podzielonej na kwadraty. W pierwszej kolejności należy znaleźć kwadrat opisujący wiek, płeć oraz fakt palenia papierosów. Następnie zaś odnaleźć punkt, w którym krzyżują się indywidualne wyniki badań - wartości skurczowego ciśnienia krwi i stężenia cholesterolu całkowitego.
W dalszej kolejności należy odczytać wynik. Liczba, która znajduje się w kratce z wynikiem, oznacza indywidualne ryzyko sercowo-naczyniowe, które wyrażone jest w procentach - np. wartość 4 oznacza, że ryzyko zgonu z powodu choroby układu krążenia w ciągu najbliższych dziesięciu lat wynosi 4 proc.
Polecany artykuł:
Skala SCORE - jak interpretować wyniki?
Wynik pomiaru na skali SCORE przedstawiany jest w procentach. Jak go interpretować? Przyjmuje się, że wynik:
- poniżej 1% - ryzyko niskie
- od 1 do 4 % - ryzyko umiarkowane
- od 5 do 9 % - ryzyko wysokie
- 10 % i więcej - ryzyko bardzo wysokie.
Skala Pol-SCORE - czym jest?
Odpowiednikiem skali SCORE dla osób z polskiej populacji jest skala Pol-SCORE, która do obliczeń pozwala wykorzystywać wartości współczynników umieralności z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz główne czynniki ryzyka, dotyczące polskiej populacji.
Z jej pomocą można ocenić ryzyko u osób, które do tej pory nie miały zawału serca, udaru mózgu ani innego incydentu sercowo-naczyniowego. Nie należy jej jednak stosować u osób, które już przeszły zawał lub udar, doszło u nich do przejściowego niedokrwienia mózgu, chorują na cukrzycę lub przewlekłą chorobę nerek.
Skala SCORE: komu zalecane są regularne pomiary?
Systematyczna ocena ryzyka sercowo-naczyniowego zalecana m.in. jest mężczyznom powyżej 40 r.ż. i kobietom powyżej 50 r.ż, a także osobom, u których występują główne czynnika rozwoju chorób układu krążenia, takie jak palenie tytoniu, podwyższone stężenie cholesterolu, wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Powinny je wykonywać także osoby z rodzinną przedwczesną miażdżycą oraz rodzinną hipercholesterolemią.
Porady eksperta
