Roztocza przyczyną alergii. Sposoby ograniczające liczbę roztoczy w domu

Roztocza to malutkie stworzenia przypominające pająki, które bytują i rozmnażają się w kurzu. Odchody roztoczy to jeden z najpowszechniejszych alergenów. Jak walczyć z roztoczami?

Spis treści

1. Dywany i wykładziny to środowisko znakomite dla rozwoju roztoczy
2. Jak ograniczyć liczbę roztoczy w sypialni?

Jesienią i zimą, gdy niemal bez przerwy przebywamy w mieszkaniu przy szczelnie zamkniętych oknach, roztocza potrafią zatruć nam życie. Są jednak sposoby, by ograniczyć liczbę tych małych żyjątek. Roztoczy nie widać gołym okiem: mierzą zaledwie 0,1-0,5 mm. Lubią ciepły, wilgotny klimat - idealna dla nich temperatura wynosi 25 st.C, zaś wilgotność powietrza, która im najbardziej odpowiada, to 70 proc.

Jeden gram kurzu może zawierać do 10 tys. roztoczy! Ale to nie one są powodem uczulenia. Reakcje alergiczne wywołują odchody roztoczy, a konkretnie zawarte w nich białka. Reakcje uczuleniowe mają charakter kompleksowy, a ich nasilenie zależy od stężenia alergenu.

Obejmują nie tylko drogi oddechowe, ale również błony śluzowe przewodu pokarmowego i skórę. Alergia na kurz domowy może być przyczyną przewlekłych nieżytów błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, a ponadto wyprysku atopowego. Tak jak w przypadku innych alergenów obecnych w powietrzu nie da się zupełnie uniknąć kontaktu z roztoczami kurzu domowego. Można go jednak zdecydowanie ograniczyć.

Roztocza są wrażliwe na zmiany temperatury. Zarówno bardzo niska (minus 20 st.C), jak i wysoka (ponad 55 st.C) może być skuteczna w usuwaniu żywych roztoczy. Działanie temperatury musi być jednak odpowiednio długie. Np. przy wymrażaniu pluszowych zabawek w zamrażarce temperatura minus 20 st.C powinna oddziaływać od 8 do 24 godzin (zależnie od temperatury na zewnątrz).

Zabija to same roztocza, ale do usunięcia alergenów zawartych w ich odchodach potrzebne jest jeszcze pranie w temperaturze poniżej 60 st.C. Chodzi bowiem tylko o wypłukanie alergenów i zmrożonych roztoczy. Takie zabiegi w przypadku pluszaków wystarczy przeprowadzać raz na ok. 4 miesiące.

Dywany i wykładziny to środowisko znakomite dla rozwoju roztoczy

Wykładziny i dywany są idealnym mikrośrodowiskiem do rozwoju roztoczy. Tylko usunięcie tych elementów wyposażenia pozwala na skuteczne rozwiązanie problemu i obniżenie stężenia alergenów roztoczy kurzu domowego.

Dopuszczalne jest stosowanie jedynie małych dywaników, które nadają się do prania, ale i to pod warunkiem że jest ono regularne i skuteczne (czyli w temperaturze powyżej 60 st.C). Jeżeli jednak usunięcie dywanów i wykładzin nie jest możliwe, należy regularnie je odkurzać. W profilaktyce antyroztoczowej zalecane są odkurzacze z filtrami HEP A oraz dwuwarstwowymi, wymienialnymi torbami na kurz.

Jak ograniczyć liczbę roztoczy w sypialni?

W sypialni spędzamy najwięcej czasu. Co robić, aby właśnie tam ograniczyć stężenie alergenów?

• Należy wybierać meble o prostej konstrukcji, bez zbędnych ozdób, by łatwo utrzymać czystość.
• Przechowujmy ubrania, pluszowe zabawki dzieci, pledy i inne rzeczy, które mogą być rezerwuarem kurzu, poza pokojem sypialnym osoby uczulonej na roztocze
• (nawet jeżeli są często prane).
• Firany i zasłony najlepiej zastąpić łatwymi do czyszczenia żaluzjami, roletami. Dopuszczalne są zasłony syntetyczne czy bawełniane, o ile będą często prane.
• Książki i papiery przechowujmy w zamkniętych szafach.
• Nie odkurzajmy sypialni tuż przed snem i w obecności alergika.
• Należy utrzymywać temperaturę powietrza do 21 st.C, a wilgotność poniżej 50 proc. Przy wyższej konieczny jest pochłaniacz wilgoci.

Łóżko to największy zbiornik alergenów roztoczy. Aby zmniejszyć ich stężenie, należy:

• stosować pokrowce barierowe na materace i pościel. Stanowią one zaporę dla roztoczy i ich odchodów;
• prać pościel - powleczenia, poduszki i kołdry - w temperaturze powyżej 60 st.C;
• starannie myć wszystkie twarde elementy konstrukcji łóżka, na których może osiadać kurz;
• odkurzać materace przynajmniej raz w miesiącu;
• nie dopuszczać do zawilgocenia kołder i poduszek - po nocy należy je wietrzyć i odwracać na drugą stronę.

Uwaga! Uczulone na roztocze dziecko nie powinno spać na dolnej części piętrowego łóżka - może bowiem znacząco wzrastać nasilenie objawów alergicznychi astmatycznych.

Aby zmniejszyć liczbę roztoczy w domu najważniejsze jest utrzymywanie w czystości wszystkich pomieszczeń.

• Należy sprzątać co najmniej raz w tygodniu.
• Trzeba unikać korzystania z mioteł i suchych mopów do omiatania mebli i ścian, które mogą rozpylać kurz.
• Powierzchnie łatwo gromadzące kurz należy zmywać wilgotną ścierką, nie zapominając o górnych framugach drzwi, parapetach, górnych płaszczyznach szaf itd.
• Do czyszczenia bez detergentów przydatna może być parownica - para opuszczająca dyszę ma ok. 100ºC. Ważne, by utrzymać przy tym wilgotność pomieszczeń na poziomie poniżej 50 proc.
• Regularnie trzeba sprzątać pod meblami.
• W czasie sprzątania niewielka ilość cząstek kurzu może nie zostać zatrzymana nawet przez filtr HEP A. Uzasadnione jest więc, aby w trakcie porządków chronić przed kurzem górne drogi oddechowe, stosując maseczki na nos i usta (ewentualnie czystą, wilgotną gazę).
• Warto też uszczelnić szpary, uszkodzenia w podłodze, otwory instalacyjne, czyli te zakamarki, w których może gromadzić się kurz.

miesięcznik "Zdrowie"