Dermografizm: przyczyny, objawy, leczenie pokrzywki dermograficznej

2020-01-13 14:50

Dermografizm ma bardzo charakterystyczne objawy. Silniejszy dotyk, choćby drugiej osoby, pozostawia na skórze wyraźny ślad. Dodatkowo silne swędzenie sprawia, że dermografizm jest wyjątkowo nieprzyjemnym schorzeniem. Jakie są przyczyny pokrzywki alergicznej i jak leczyć dermografizm?

Dermografizm: przyczyny, objawy, leczenie pokrzywki dermograficznej
Autor: GettyImages

Spis treści

  1. Dermografizm: czym jest?
  2. Dermografizm: przyczyny
  3. Dermografizm: rodzaje
  4. Dermografizm: leczenie

Dermografizm to słowo, które można przetłumaczyć jako "pisanie po skórze". Rzeczywiście, chorzy na tę odmianę pokrzywki mogą – np. przesuwając paznokciem lub skuwką od długopisu po skórze – wykonać sobie na rękach czy nogach dowolne wzory, napisy i rysunki.

Tak zrobiła m. in. Ariana Russell z Nowego Jorku - artystka, która ze swojej choroby zrobiła sztukę. Na blogu umieszcza zdjęcia różnych części swojego ciała "przyozdobionych" dermograficznymi wzorami.

Dermografizm: czym jest?

Dermografizm (pokrzywka dermograficzna) jest reakcją alergiczną na zadrapanie, potarcie lub ucisk skóry. Kilka sekund po zadziałaniu bodźca na ciele pojawia się zaczerwienienie oraz bąble, a także - w konsekwencji drapania się - obrzęk.

Objawy te występują dokładnie w miejscu drażnienia – czasem osoby dotknięte dermografizmem żartują sobie z choroby i dociskają np. do przedramienia różne przedmioty, uzyskując po chwili ich wypukły kształt na skórze.

Pokrzywka znika po kilku minutach, najwyżej po kilku-kilkunastu godzinach, jednak w tym czasie potrafi mocno dokuczyć choremu uporczywym swędzeniem, a czasem także pieczeniem.

Dermografizm: przyczyny

Pokrzywka fizykalna wywołana, bo tak inaczej nazywany jest dermografizm, to jedna z najpowszechniejszych odmian pokrzywki, którą powoduje czynnik mechaniczny. Cierpi na nią nawet 5% populacji, a chorzy to zarówno dzieci, jak i dorośli, najczęściej kobiety. Co niezwykle ciekawe, podłoża pierwszego z epizodów dermografizmu doszukiwać się można we wstrząsie natury psychicznej, np. w jakimś traumatycznym przeżyciu chorego. Także nerwica serca czasem daje objawy pokrzywkowe.

Dermografizm: rodzaje

W zależności od objawów pokrzywkę dermograficzną dzielimy na:

  • dermografizm czerwony – występuje na skutek rozszerzenia się naczyń krwionośnych, które stają się przez to bardziej przepuszczalne; surowica przechodzi z naczyń do przestrzeni międzykomórkowej skóry właściwej i w ten sposób tworzą się bąble pokrzywkowe
  • dermografizm biały – bardzo często towarzyszy atopowemu zapaleniu skóry; po potarciu naskórka pojawiają się charakterystyczne białe smugi; tę reakcje wywołuje z kolei skurcz naczyń krwionośnych
  • dermografizm żółty – zmiany na skórze mają kolor żółty; może to być zwiastunem żółtaczki

Dermografizm: leczenie

Życie z dermografizmem nie jest proste, zwłaszcza latem, gdy większość ciała mamy odsłoniętą, a tym samym narażoną na kontakty z różnego rodzaju bodźcami. Byle ucisk czy zadrapanie powodują nieestetyczne, i nieprzyjemne ze względu na świąd, zmiany na skórze. Bywa, że ciało chorego jest tak wrażliwe, że nawet zwykły dotyk drugiego człowieka – podanie ręki czy przytulenie – może spowodować reakcję alergiczną.

W związku z tym dla niektórych pacjentów zabawa z dzieckiem albo współżycie seksualne są po prostu niewykonalne. Dlatego tak ważne jest leczenie dermografizmu, które polega głównie na terapii lekami antyhistaminowymi (desloratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna), glikokortykosteroidami, a także lekami stabilizującymi komórki tuczne (to z nich uwalniana jest histamina w procesie reakcji zapalnej). Może ona trwać nawet kilkanaście miesięcy, ale zwykle jest skuteczna.

Osoba dotknięta dermografizmem powinna dodatkowo unikać wełnianych, drażniących ubrań, starać się przebywać w stosunkowo chłodnych pomieszczeniach. Chwilową ulgę przynosi stosowanie delikatnych kremów zawierających mentol.

Innym sposobem na pokrzywkę fizykalną wywołaną jest psychoterapia. Oswojenie traumy z przeszłości może dać naprawdę dobre efekty, a wręcz cofnięcie się przykrych objawów.

Warto wiedzieć: Dermografizm a tatuaż

Czy osoba dotknięta dermografizmem może wykonać sobie tatuaż? Jeśli choroba jest bardzo nasilona – zdecydowanie nie. Mogłoby to prowadzić do wzmocnienia reakcji alergicznej. 

Czasem ludzie z dermografizmem decydują się zaryzykować i poza tym, że tatuaż goi się dłużej niż zwykle, nic więcej się nie dzieje. Bywa też tak, że już w trakcie tatuowania skóra puchnie i nie można skończyć rysunku z odpowiednią precyzją.

Najlepszym rozwiązaniem w tej kwestii – poza zrezygnowaniem z tatuażu – jest wdrożenie kuracji przeciwalergicznej. Po pewnym czasie, w niezbyt widocznym miejscu, można spróbować zrobić mały tatuaż i obserwować reakcję skóry.