Wystarczy próbka moczu, żeby wykryć raka? Mrówki wyczuwają "zapach choroby"

Wiadomo nie od dziś, że choroba nowotworowa może mieć swój specyficzny zapach. Człowiek nie jest w stanie go wyczuć, lecz dla mrówek to pestka. Naukowcy z paryskiej Sorbony dokonali ważnego odkrycia. Jak stwierdziła główna autorka badania, "wyniki są bardzo obiecujące"

Przykry zapach ciała nie świadczy jedynie o braku dostatecznej higieny. Może być także objawem choroby. Są jednak zapachy, które są niewyczuwalne dla człowieka. Na ich trop potrafią wpaść odpowiednio wyszkolone zwierzęta lub owady. Jak dowiodła polska badaczka dr Agata Kokocińska w 2020 roku, na podstawie próbki moczu myszy są w stanie "wywąchać" jednego z najbardziej złośliwych nowotworów, czyli czerniaka skóry. 

Mrówki mogą wykryć raka po zapachu moczu

Do podobnego wniosku doszli badacze z Uniwersytetu Paryskiego, potocznie określanego Sorboną. Przeprowadzili wnikliwą analizę, by sprawdzić, czy mrówki mają tak czuły zmysł powonienia, że potrafią wyczuć zapach raka. Sami byli zaskoczeni pozytywnymi efektami wówczas prowadzonych badań.

W ramach tych obserwacji uczeni odpowiednio wyszkolili 70 mrówek z gatunku Formica fusca. Owady te używają receptorów węchowych, które są zlokalizowane na czułkach. Dzięki nim mogą nie tylko znaleźć pożywienie, ale także ułatwiają im poszukiwania potencjalnych partnerów.

Uczeni dali mrówkom do powąchania próbki moczu myszy chorych na raka i zdrowych. Jak się okazało, owady już po 21 dniach były w stanie świetnie odróżnić zapachy.

Naukowcy zaskoczeni wynikami badań

Główna autorka badania prof. Patrizia d’Ettorre wyjaśniła, że najpierw owady były poddane treningowi, który bazował na uczeniu asocjacyjnym. Oznacza to, że mrówki miały nauczyć się kojarzyć dany zapach, w tym przypadku raka z zapachem nagrody. Udało im się to osiągnąć już po kilku próbach.

Jak przekazała ekspertka, mrówki mogą być wykorzystywane jako "biodetektory", które odróżniają zdrowe osobniki od tych, które chorują na nowotwór. – Owady te można wyszkolić w łatwy sposób, szybko się uczą. Do tego są bardzo wydajne i niedrogie w utrzymaniu – dodała ekspertka w rozmowie dla brytyjskiej telewizji Sky News.

To badanie paryskich naukowców wykazało, że owady są zdolne odróżnić mocz zdrowych myszy od moczu myszy z rakiem. - Znacznie bardziej przypomina to realną sytuację niż używanie komórek rakowych z hodowli. Byliśmy zaskoczeni, jak mrówki są wydajne i niezawodne – wyznała prof. Patrizia d’Ettorre.

Teraz badacze chcą przeprowadzić obserwacje, by sprawdzić, czy owady będą tak samo skuteczne w diagnozowaniu raka w próbkach ludzkiego moczu.

Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie "Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences".

Anna Tłustochowicz