Unia Europejska wprowadza nowe przepisy dotyczące ziół. Zmiany dla producentów i konsumentów

Lubisz sięgać po zioła? O suplementy nawet nie pytamy, bo szereg badań wskazuje, że Polacy się w nich lubują. Unia Europejska szykuje szeroko zakrojone zmiany, jeśli chodzi o regulacje dotyczące suplementów diety i preparatów ziołowych. Jakich zmian można się spodziewać?

Zmiany przepisów dotyczących ziół

Nowe przepisy unijne wynikają m.in. z dbałości o bezpieczeństwo konsumentów, w związku z czym nieodzowne jest wprowadzenie zmian w związku z udowodnionym ryzykiem dla zdrowia.

Chociaż zioła mają opinię skutecznych i bezpiecznych, w rzeczywistości niektóre składniki ziołowe mogą prowadzić m.in. do uszkodzeń wątroby, sprzyjać rozwojowi niektórych schorzeń, w tym nawet nowotworowych.

Obecne informacje zamieszczane przez producentów mogą wprowadzać konsumentów w błąd, na co szczególnie zwraca uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Zmiany etykiet ziół w Unii Europejskiej

UE zależy też na ujednoliceniu przepisów, które na ten moment są niespójne w różnych krajach członkowskich. Jak mają zgodnie z przepisami wyglądać etykiety?

Od 2025 roku suplementy diety sprzedawane w UE – zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne – będą objęte nowymi, bardziej rygorystycznymi przepisami.

Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa konsumentów i ujednolicenie zasad obowiązujących w krajach członkowskich. Co musi znaleźć się na etykiecie?

• Rodzaj produktu (np. „suplement diety”), pełny skład i dzienna porcja.
• Ostrzeżenia, alergeny.
• Informacje o dawkowaniu i wartościach referencyjnych.
• Tylko zatwierdzone przez EFSA informacje zdrowotne (z unijnego rejestru).
• Dla ziół – adnotacja: „Informacja oparta na tradycyjnym zastosowaniu, nie została oceniona przez EFSA”.

Te zioła budzą wątpliwości Unii Europejskiej

Trybunał UE uchylił zakaz z 2021 r. na zioła zawierające hydroksyantraceny (np. senes, aloes, rzewień). Składniki, które nadal budzą wątpliwości to:

• ALA (kwas alfa-liponowy) – możliwy zakaz.
• Monakoliny z czerwonego ryżu (RYR) – brak bezpiecznej dawki.
• EGCG (zielona herbata) – potencjalna toksyczność dla wątroby.
• Garcinia cambogia – zakazana we Francji, możliwy zakaz w całej UE.
• Ashwagandha – pod obserwacją ze względu na możliwą toksyczność.

Zioła działające uspokajająco

Zobacz galerię 7 zdjęć

Zioła i medycyna naturalna - legalność w UE

Co z tradycyjną medycyną (np. TCM, Ayurveda)? Można je sprzedawać tylko wtedy, gdy spełniają wszystkie unijne normy bezpieczeństwa, etykietowania i oświadczeń zdrowotnych. Składniki nieznane w UE przed 1997 r. muszą przejść proces zatwierdzania jako „nowa żywność”.

Nawet produkty spoza UE muszą spełniać unijne przepisy, jeśli trafiają do konsumentów w UE. Platformy sprzedażowe (np. Amazon EU) mogą ponosić odpowiedzialność za sprzedaż niezgodnych z legislacją unijną produktów. Produkty mogą zostać usunięte z rynku lub zarekwirowane przez służby celne.

Bezpieczne zakupy ziół w 2025 roku 

• Kupuj u sprawdzonych, zarejestrowanych sprzedawców z UE.
• Sprawdzaj etykiety – lokalny język, skład, dawkowanie, ostrzeżenia.
• Unikaj produktów zawierających zakazane lub ryzykowne składniki (np. senes, aloes, EGCG w dużych dawkach).
• Uważaj na obietnice „cudownego działania” – zwłaszcza w internecie.

Brak zgodności z nowymi przepisami może skutkować poważnymi konsekwencjami dla firm – od zakazu sprzedaży i wycofania produktu z rynku, przez kary finansowe, aż po odpowiedzialność za ewentualne szkody zdrowotne poniesione przez konsumentów.

Informacje o zgodności można sprawdzić m.in. w unijnym rejestrze oświadczeń zdrowotnych (EU Register of Nutrition and Health Claims), katalogu nowej żywności UE oraz w krajowych urzędach ds. bezpieczeństwa żywności.

Zmiany w przepisach mają poprawić bezpieczeństwo suplementów i transparentność informacji. Producenci i dystrybutorzy muszą dostosować etykiety i skład do nowych wymagań. Konsumenci – uważniej czytać etykiety i unikać ryzykownych źródeł zakupu.

Katarzyna Głuszak