Nowe badanie przesiewowe ma wykrywać najgroźniejsze nowotwory. Z dokładnością 95 proc.

Badania przesiewowe oparte na charakterystycznych białkach uwalnianych przez komórki rakowe może pozwolić wcześnie wykryć nowotwór trzustki, jajnika i pęcherza moczowego. Opublikowane w czasopiśmie Nature Communications Medicine badanie oferuje nowe podejście do wykrywania nowotworów – jednej z głównych przyczyn zgonów na świecie.

Wcześnie wykryty nowotwór to szansa na wyleczenie

Badania potwierdzają, że wczesne wykrycie raka znacznie zwiększa przeżywalność pacjentów. W wielu przypadkach śmiertelne guzy dają bardzo skąpe objawy, zanim rozwiną się w zaawansowaną chorobę, dlatego diagnoza często pojawia się, kiedy zabieg usunięcia guza nie daje wyleczenia. Naukowcy postanowili wykorzystać obiecujące podejście do wykrywania nowotworów, oparte na biomarkerach obecnych w pęcherzykach zewnątrzkomórkowych.

W tym celu opracowali klasyfikator biomarkerów krwi na podstawie profili białek w pęcherzykach zewnątrzkomórkowych do wykrywania raka jajnika, trzustki i pęcherza w stadium I i II. Nowatorskie rozwiązanie okazało się niezwykle skuteczne. W 95 proc. przypadków pozwala wykryć raka trzustki we wczesnym stadium.

W badaniu wzięło udział 139 pacjentów z rakiem w I i II stadium oraz 184 osoby z grupy kontrolnej. Technologia wykorzystana w analizach została opracowania 12 lat temu Moores Cancer Center w UC San Diego Health. Polega na wykrywaniu pęcherzyków zewnątrzkomórkowych, które zawierają białka nowotworowe uwalnianie przez komórki rakowe. Analiza markerów białkowych wykorzystuje sztuczną inteligencję i została wykorzystana do przewidywania prawdopodobieństwa wystąpienia nowotworu złośliwego.

Obiecujące wyniki

Wyniki uzyskane dzięki zastosowanej metodzie są obiecujące. Oprócz wykrycia aż w 95,5 proc. raka trzustki, podejście pozwoliło wykryć raka w początkowym stadium - w 74,4 proc. przypadków nowotworu jajnika, w ponad 73 proc. agresywnych gruczolakoraków jajnika i w 43,8 proc. raka pęcherza moczowego. Rezultaty ilustrują wiec potencjalną wartość wykorzystanej technologii do wczesnego wykrywania nowotworów.

Eksperci podkreślają, że nowa metoda jest aż pięciokrotnie dokładniejsza w wykrywaniu raka we wczesnym stadium niż obecnie stosowane metody biopsji płynnej. Autorzy badań wskazują, że jeśli rezultaty zostaną potwierdzone, uda się znacznie zmniejszyć śmiertelność z powodu raka trzustki, który już wkrótce stanie się drugą główną przyczyną śmierci w wyniku nowotworu w Stanach Zjednoczonych.

Rak trzustki to cichy zabójca

Obecnie zaledwie 5 proc. nowotworów trzustki udaje się diagnozować w I stadium i tylko 10 proc. ma szansę na skuteczną operację. Według amerykańskich Centrów Kontroli i Prewencji (CDC) tylko w 2020 roku na raka trzustki zmarło prawie 48 tys. Amerykanów.

Nowotwór trzustki jest typem raka, który jest bardzo trudny do wykrycia we wczesnym stadium, czyli na etapie, gdy możliwa jest resekcja chirurgiczna. Pacjenci początkowo zazwyczaj mają niewiele objawów, albo w ogóle ich nie mają. Rak trzustki powoduje bowiem bardzo dyskretne dolegliwości, które łatwo przeoczyć.

Na wczesnym etapie rozwoju nowotworu mogą pojawić się:

• wzdęcia
• dyskomfort w jamie brzusznej
• utrata masy ciała
• biegunki i nudności
• brak apetytu.

Niestety, rak trzustki cechuje się niską przeżywalnością. Spośród najczęściej diagnozowanych chorób nowotworowych znajduje się w samej czołówce pod względem śmiertelności.

Źródło: https://www.nature.com/articles/s43856-022-00088-6

Patrycja Pupiec