Naukowcy: usunięcie jajników może zwiększać ryzyko demencji

Wyniki badań opublikowanych w czasopiśmie Menopause wskazują, że obustronne usunięcie jajników przeprowadzone w wyniku wysokiego dziedzicznego ryzyka raka jajnika, może zwiększać prawdopodobieństwo demencji.

Dowody naukowe wskazują, że po 65. roku życia ryzyko demencji jest o 55 proc. wyższe u kobiet niż u mężczyzn. Odpowiedzialny za to może być spadek poziomu estrogenów po menopauzie, jednak nie tłumaczy to w pełni różnic związanych z faktem, że to właśnie panie żyją średnio dłużej niż panowie.

Zabieg obustronnej ooforektomii, czyli usunięcia jajników, który przeprowadza się u kobiet znajdujących się w grupie ryzyka zachorowania na raka jajnika albo nowotwór piersi, może potencjalnie zwiększać prawdopodobieństwo demencji ze względu na to, że prowadzi do wcześniejszej menopauzy przez nagły spadek estrogenów. Ta metoda prewencji ma także inne negatywne skutki, do których można zaliczyć np. wzrost ryzyka chorób serca, depresji czy osteoporozy.

Grupa badaczy z Uniwersytetu Kopenhaskiego przy wsparciu naukowców z innych placówek naukowych z Australii, Danii i Korei Południowej, postanowiła sprawdzić korelacje pomiędzy operacją ooforektomii a ryzykiem demencji. W analizach wzięło udział prawie 25 tys. duńskich pielęgniarek, które brały udział w projekcie pt. Danish Nurse Cohort. Okazało się, że zabieg obustronnego, ale nie jednostronnego, usunięcia jajników wiąże się z wyższym o 18 proc. ryzykiem demencji.

- Te wyniki pozostają w zgodzie z rezultatami z poprzednich badań, które wykazały związek między ooforektomią i demencją – skomentowała dr Stephanie Faubion, dyrektor medyczna Północnoamerykańskiego Towarzystwa Menopauzy, która nie brała udziału w przeprowadzonych analizach.

Jej zdaniem statystyczna moc tego badania jest ograniczona, dlatego, że badaczom nie udało się ustalić różnych zależności np. tych związanych z wiekiem, w jakim przeprowadzono zabieg usunięcia jajników albo zastosowania zastępczej terapii hormonalnej a prawdopodobieństwem demencji.

- Biorąc pod uwagę solidne dowody sugerujące potencjalne długofalowe niekorzystne skutki ooforektomii wykonanej przed wiekiem wystąpienia menopauzy, operacja ta powinna być ograniczona tylko do grupy kobiet z dziedzicznym wysokim ryzykiem raka – podsumowała dr Faubion.

Patrycja Pupiec