Czy eliminacja owoców w diecie ma sens? Ekspert wyjaśnia

Zdaniem ekspertki zajmującej się medycyną stylu życia wyłączenie owoców ze swojej diety może przyczyniać się do innych problemów zdrowotnych. Czy warto stosować zamienniki kosztem słodkich i dojrzałych owoców?

Spis treści

1. Historia pacjentki z otyłością i cukrzycą
2. Owoce a cukier
3. Czy cukier jest toksyczny?
4. Cukrowy detoks ma sens?

Historia pacjentki z otyłością i cukrzycą

Dr Jennifer Rooke to certyfikowana lekarka zajmująca się medycyną stylu życia. To specjalizacja, która koncentruje się na pomocy pacjentom w dokonywaniu dobrych dla zdrowia zmian w prowadzonym stylu życia. Zdaniem ekspertki pacjenci, którzy przyjmują pełnowartościową dietę roślinną, zwiększają spożycie węglowodanów i często widzą poprawę w chorobach, z jakimi się zmagają np. podczas walki z nadciśnieniem lub cukrzycą.

- Z mojego doświadczenia klinicznego wynika, że mity na temat „cukru” i węglowodanów są powszechne wśród pacjentów i pracowników służby zdrowia – wskazuje dr Rooke.

Lekarka opisuje historię jednej ze swoich pacjentek, która zmaga się z otyłością oraz niekontrolowaną cukrzycą. Za jej radą kobieta w 2019 roku zdecydowała się przejść na bardziej pełnowartościową dietę roślinną.

Dieta obejmowała zwiększenie spożycia świeżych owoców i warzyw, a także zaprzestanie jedzenia słodyczy oraz ograniczenie spożywania żywności pochodzenia zwierzęcego. Z pomocą tej diety, pacjentce udało się schudnąć w ciągu sześciu miesięcy ponad 8 kilogramów, a miara średniego poziomu cukru we krwi (HbA1c) spadła z 11,5 proc. do 7,6 proc.

Dr Jennifer Rooke była zaskoczona wynikami swojej podopiecznej. Wizyty kontrolne związane z leczeniem ze względu na COVID-19 nie odbyły się w planowanym terminie w 2020 roku i obie panie miały okazje zobaczyć się dopiero wiosną 2021 roku. Rooke podkreśliła, że jej pacjentka „odzyskała trochę wagi, a jej HbA1c wzrosło do 10,4 proc.”.

Kobieta wyjaśniła, że lekarz diabetolog i pielęgniarka zajmująca się cukrzycą poinformowali ją, że spożywa za dużo cukru na swojej diecie roślinnej. Poradzono jej ograniczenie spożywanych węglowodanów w postaci owoców i warzyw, które zawierają skrobie. Zalecono jej także spożywanie większych ilości ryb oraz mięsa z kurczaka, a także stosowanie bezcukrowych zamienników słodyczy oraz słodzików.

Zdezorientowana pacjentka wróciła do unikania wszelkiego rodzaju cukru, zwłaszcza w przypadku, kiedy choruje na cukrzycę.

Owoce a cukier

Nasze ciało reaguje na glukozę, która daje energię komórkom organizmu. Glukoza jest budulcem węglowodanów, a obok tłuszczów i białka stanowią makroelementy. W naturze występujące węglowodany znajdują się w owocach, warzywach, pełnoziarnistych produktach, orzechach i nasionach.

Człowiek potrzebuje codziennej dawki minerałów, witamin i błonnika, ponieważ organizm nie jest w stanie samodzielnie ich wytworzyć, ale jedząc słodkie i dojrzałe owoce, może to zrobić - tak jak od czasów starożytności robili nasi przodkowie.

Z kolei cukry rafinowane, które są wysoko przetworzone i pozbawione składników odżywczych z wyjątkiem kalorii, są skoncentrowaną formą węglowodanów. Lekarka podkreśla, że „jeśli stale zaspokajasz swój gust na słodycze pokarmami zawierającymi rafinowany cukier – a nie bogatymi w składniki odżywcze owocami, które stanowią podstawę tego pragnienia przekazywanego przez ewolucję – możesz nie uzyskać wszystkich potrzebnych składników odżywczych”.

Jej zdaniem z biegiem czasu ten deficyt może stworzyć błędne koło przejadania się, które prowadzi do otyłości i wszystkich problemów z nią związanych. - Kobiety, które jedzą najwięcej owoców, mają niższy wskaźnik otyłości – wskazuje Rooke.

Czy cukier jest toksyczny?

Rafinowane cukry same w sobie nie są toksyczne dla komórek, ale mogą łączyć się z tłuszczami i białkami zawartymi w pożywieniu i krwiobiegu, wytwarzając toksyczne substancje np. zaawansowane produkty końcowe glikacji (AGE). Co więcej, wysoki poziom glukozy we krwi może prowadzić do powstawania glikoprotein o małej gęstości.

Wysokie poziomy substancji toksycznych związanych z glukozą wiążą się z większym ryzykiem zachorowania na różne choroby, w szczególności powodować problemy z układem krążenia, ale także sprzyjać rozwojowi cukrzycy.

Według lekarki zaskakująca liczba ludzi, w tym także pracowników służby zdrowia błędnie uważa, że spożywanie cukru powoduje cukrzycę typu 2. - Ten mit prowadzi do skupienia się na obniżaniu poziomu cukru we krwi i „liczeniu węglowodanów”, ignorując prawdziwą przyczynę: postępującą utratę funkcji komórek beta trzustki – podkreśla specjalistka medycyny stylu życia.

Kobieta zwraca uwagę na to, że pacjent w momencie diagnozy może „utracić od 60 proc. komórek beta, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny”. Insulina to hormon odpowiedzialny m.in. za kontrolę glukozy we krwi. Utrata funkcji komórek beta powoduje, że nie jest wytwarzana wystarczająca ilość tego hormonu, co przyczynia się do podwyższonego poziomu glukozy we krwi, tak charakterystycznego dla cukrzycy typu 2.

Komórki beta to komórki zawierające niski poziom przeciwutleniaczy, podatne na ataki wolnych rodników metabolicznych i dietetycznych, a także AGE. Z kolei przeciwutleniacze zawarte w owocach mogą chronić te komórki. Badacze odkryli, że jedzenie całych owoców zmniejsza ryzyko cukrzycy, a osoby, które zjadają ich najwięcej, mają najniższe ryzyko zachorowania.

Cukrowy detoks ma sens?

Zdaniem lekarski tzw. detoks cukrowy jest „stratą czasu, bo nie da się wyeliminować cukru z organizmu”. Kobieta obrazuje to na przykładzie – „jeśli jadłeś tylko pieczone piersi z kurczaka, twoja wątroba przekształciłaby białko w glukozę w procesie zwanym glukoneogenezą”.

Ekspertka uważa, że diety redukujące węglowodany mogą rzeczywiście pomóc schudnąć, ale kosztem zdrowia. - Diety, które znacznie redukują węglowodany, wiążą się z niedoborami składników odżywczych i wyższym ryzykiem śmierci z jakiejkolwiek przyczyny – wskazuje kobieta.

- Na dietach ketogenicznych o niskiej zawartości węglowodanów organizm rozkłada mięśnie i zamienia ich białko w glukozę. Brak błonnika powoduje zaparcia – dodaje lekarka.

Dr Jennifer Rooke proponuje, by ze swojej diety wyeliminować pokarmy bogate w rafinowane cukry. Specjalistka doradza, żeby nie traktować tego jako detoks, a trwałą zmianę stylu życia, który z łatwością można uzyskać, zwiększając spożycie owoców i warzyw. Owa eliminacja prawdopodobnie doprowadzi do tego, że kubki smakowe staną się bardziej wrażliwe na naturalną słodycz.

Poznaj 6 skutecznych sposobów, które pomogą ci utrzymać dietę

Zobacz galerię 6 zdjęć

Patrycja Pupiec