Białko, błonnik, ruch. Gastroenterolożka mówi, co jest najważniejsze dla pacjenta i dla seniora
Jak wygląda nowoczesne żywienie medyczne? Dlaczego białko stało się priorytetem nie tylko u pacjentów szpitalnych, ale i zdrowych seniorów? I czy dieta podawana dożylnie może być naprawdę „fizjologiczna”? O praktyce i wyzwaniach w żywieniu klinicznym opowiada dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka – gastroenterolożka, prezeska Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN), która od lat edukuje i inspiruje środowisko medyczne do lepszego dbania o stan odżywienia pacjentów.
Nowe wyzwania żywienia medycznego
Dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka, gastroenterolożka, prezeska Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN) przy okazji tegorocznego kongresu poświęconego żywieniu medycznemu zauważyła:
- Każda edycja naszego kongresu to nowe spojrzenie i nowe wyzwania. Oprócz klasycznych sesji dotyczących intensywnej terapii czy chirurgii, w tym roku szczególną uwagę poświęcamy pacjentom bariatrycznym. Przygotowaliśmy zarówno sesje wykładowe, jak i praktyczne warsztaty pokazujące, jak prowadzić żywienie u osób po operacjach bariatrycznych.
Dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka dodała: - Jako gastroenterolożka muszę podkreślić rosnącą rolę mikrobioty jelitowej. Dziś mówi się, że nawet 90 proc. chorób może mieć związek z jej zaburzeniami – tzw. dysbiozą.
TO TEŻ MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ: Stres, antybiotyki, zła dieta. Co niszczy florę jelitową i jak ją odbudować?
Jak zwróciła uwagę dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka, z myślą o tej kwestii przygotowano sesję z udziałem wybitnych ekspertów w całości poświęconą mikrobiocie.
- Innym „bohaterem” tegorocznego kongresu jest trzustka – narząd niezwykle trudny diagnostycznie i terapeutycznie. Skupiliśmy się na przewlekłym i ostrym zapaleniu trzustki, a także na tym, jak wspierać tych pacjentów żywieniowo – dojelitowo i pozajelitowo - dodała ekspertka, podkreślając, że istotny jest fakt, iż kongres ma interdyscyplinarny charakter.
- Łączymy lekarzy różnych specjalizacji, dietetyków, pielęgniarki, farmaceutów, a coraz częściej także fizjoterapeutów. Bo dobrostan pacjenta to nie tylko odżywianie, ale też ruch.
Mięśnie są dziś uznawane za jeden z najważniejszych organów metabolicznych – wpływają na układ odpornościowy, endokrynny, a nawet na mikrobiotę jelitową. Tymczasem hospitalizacja oznacza często unieruchomienie – pacjent porusza się zaledwie przez 5,5 minuty dziennie. To skutkuje szybką utratą masy mięśniowej – nawet 1–1,5 kg tygodniowo, których odbudowa zajmuje miesiące.
Właściwa dawka białka jako klucz do zdrowia
Warto mieć na uwadze również bieżące zalecenia w kwestii żywienia. Dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka podkreśliła, że białko stało się absolutnym priorytetem – zarówno u pacjentów chorych, jak i zdrowych, w tym zwłaszcza seniorów.
Dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka zwróciła uwagę, że dawne zalecenia mówiły o 1 g białka na kg masy ciała, natomiast dziś wiadomo, że zapotrzebowanie na białko po 65. roku życia wzrasta do 1,2–1,5 g/kg.
Ekspertka zaznaczyła również, jak ważne jest równomierne rozłożenie podaży białka na wszystkie posiłki – nie wystarczy zjeść jedynie porcję mięsa na obiad.
Równie istotny, według gastroenterolożki, jest błonnik: kobiety powinny spożywać go około 25 g dziennie, a mężczyźni – 35 g. To oznacza dużą ilość warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych, które – jak zaznaczyła profesor – wpływają korzystnie na mikrobiom, metabolizm i ogólny stan zdrowia.
5 najlepszych źródeł białka dla 50+. Jedz nie tylko dla dobra kości
Świadomość pacjentów w zakresie zdrowego żywienia
Jeśli chodzi o świadomość pacjentów w zakresie prawidłowego żywienia, to dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka zauważyła, że wciąż w tym zakresie jest dużo do zrobienia. Wynika to m.in. z faktu, że edukacja żywieniowa nie jest systemowa i nie dociera do wszystkich. Pacjenci wciąż mają błędne nawyki – szczególnie seniorzy. Jak zauważyła ekspertka:
- Obserwuję u seniorów tendencję do rezygnowania z białka na rzecz węglowodanów: ziemniaków, klusek, makaronów. Tymczasem w ich przypadku białko jest kluczowe dla utrzymania masy mięśniowej, sprawności i odporności.
Dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka zaznaczyła, że w praktyce żywienia do- i pozajelitowego dąży się do tego, by dieta – nawet ta sztucznie podawana – była możliwie jak najbardziej fizjologiczna i zbilansowana. Oznacza to konieczność dostarczenia odpowiedniej ilości energii, białka, błonnika i mikroskładników – tak jak w dobrze skomponowanym posiłku.
Jak podkreśliła lekarka, dylematy są takie same jak w tradycyjnym żywieniu: ile białka, ile kalorii – różni się jedynie forma podania. Celem pozostaje natomiast to samo: podtrzymanie funkcji życiowych u pacjentów, którzy nie są w stanie odżywiać się doustnie. Szerzeniu wiedzy na ten temat służą właśnie takie spotkania, jak XXVII Zjazd i XXXIX Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa POLSPEN.
Podcasty
Playlisty tematyczne
