Jałowa martwica kości czyli martwica tkanki kostnej

2021-12-13 14:21

Jałowa martwica kości to zespół chorobowy polegający na powstawaniu zmian martwiczych tkanki kostnej bez udziału chorobotwórczych drobnoustrojów. Nekroza zwykle diagnozowana jest u dzieci w okresie gwałtownego wzrostu kości długich. Sprawdź, jakie są przyczyny i rodzaje jałowej martwicy kości i jak przebiega jej leczenie.

Jałowa martwica kości czyli martwica tkanki kostnej
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Jałowe martwice kości: rodzaje
  2. Jałowe martwice kości: przyczyny
  3. Jałowa martwica kości: objawy
  4. Jałowa martwica kości: rozpoznanie
  5. Jałowa martwica kości: leczenie
  6. Jałowa martwica kości: rokowania
Poradnik Zdrowie: kiedy iść do ortopedy?

Przyjmuje się, że jałowa martwica kości to grupa chorób, które polegają na zaburzeniach ukrwienia określonego obszaru tkanki kostnej, bez udziału drobnoustrojów. Nekroza kości może rozwinąć się w każdej kości - specjaliści rozróżniają aż 40 różnych martwic tkanki kostnej, przy czym najczęściej występuje u dzieci, w okresie szybkiego wzrostu kości długich - dotyka nasady rosnących kości: głowy kości udowej, guzowatości kości piszczelowej, guza piętowego oraz głowy drugiej kości śródstopia. Nekroza może obejmować też inne kości, np. kręgosłupa czy miednicy.

Jałowe martwice kości: rodzaje

  • choroba Perthesa - martwica typu Legga-Calvégo-Waldenströma-Perthesa, obejmuje głowę i szyjkę kości udowej
  • choroba Freiberga-Köhlera II - obejmuje głowę II lub rzadziej III kości śródstopia
  • choroba Osgooda-Schlattera - to guzowatość kości piszczelowej
  • choroba Scheuermanna - obejmuje płytki graniczne trzonów kręgów
  • choroba Köhlera I - dotyka kość łódkowatą
  • choroba Kienböcka - obejmuje kość księżycowatą
  • choroba Haglunda - dotyczy nasady kości piętowej
  • choroba Königa     - oddzielająca martwica kostno-chrzęstna kolana
  • choroba Blounta - czyli piszczel szpotawa, zaatakowana jest bliższa przyśrodkowa część przynasady i nasady kości piszczelowej
  • choroba Pannera - obejmuje główkę kości ramiennej
  • choroba Preisera - obejmuje kość łódeczkowatą

Jałowe martwice kości: przyczyny

Wśród przyczyn wystąpienia jałowej martwicy kości wymieniane są:

Jałowa martwica kości: objawy

Chory uskarża się na dolegliwości bólowe, które powoli narastają i ustępują po wypoczynku. Jeśli zmiana dotyczy kończyny dolnej, może wystąpić utykanie podczas chodzenia. Miejscowo występuje bolesność uciskowa, może też pojawić się obrzęk i ograniczenie ruchów stawu dotkniętego chorobą.

Jałowa martwica kości: rozpoznanie

Jałową martwicę kości ustala się na podstawie objawów i badania radiologicznego.

Jałowa martwica kości: leczenie

W przypadku jałowej martwicy kości leczenie jest długotrwałe i polega na ochronie obumarłej kości przed niekorzystnymi obciążeniami mechanicznymi (zapobiegającymi zgnieceniu nasad), przez co stwarza się warunki do odbudowy martwej kości z możliwie najmniejszymi odchyleniami od stanu prawidłowego. Jeśli zmiany dotyczą kończyny dolnej, np. kości udowej, odciążanie uszkodzonego stawu musi być całkowite.

Jałowa martwica kości: rokowania

Jałowa martwica trwa od roku do 4 lat w zależności od wieku dziecka, w którym wystąpiła. W warunkach korzystnych kończy się bez trwałych następstw, zwłaszcza gdy dotyczy martwic pozastawowych. Jeżeli są to zmiany stawowe, zwłaszcza kończyny dolnej, prognoza jest mniej korzystna i zależy od wczesnego rozpoczęcia i konsekwentnego leczenia, rozległości zmian i ich lokalizacji.