WZW A czyli choroba brudnych rąk. Jak objawia się żółtaczka pokarmowa?
WZW A to inaczej żółtaczka pokarmowa, wirusowe zapalenie wątroby typu A lub choroba brudnych rąk. Nic dziwnego - wystarczy zjeść skażoną żywność lub wypić zainfekowaną wodę, by się zarazić. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy WZW A, jak jeszcze dochodzi do zakażenia, na czym polega leczenie i jak zapobiec zainfekowaniu.
Spis treści
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - jak można się zarazić?
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - objawy
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - szczepionka
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - diagnoza
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - leczenie
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - powikłania
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - zapobieganie
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A), inaczej "żółtaczka pokarmowa", to ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus zapalenia wątroby typu A (HAV).
Szacuje się, że wirusowe zapalenie wątroby typu A stanowi ok. 59 proc. wszystkich przypadków WZW na świecie.¹ Rocznie notuje się ok. 1,2-1,4 mln zachorowań. 20 proc. chorych wymaga bezwzględnej hospitalizacji.¹ Śmiertelność jest niska i wynosi 0,6-2,1 proc.¹
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - jak można się zarazić?
- w ok. 95 proc. przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez spożycie1:
- zakażonej wody (także w formie kostek lodu) - zakażonej żywności, np. umytych w zakażonej wodzie warzyw, owoców lub ryb, owoców morza z wód zanieczyszczonych zakażonymi fekaliami
W rzadkich przypadkach do zakażenia dochodzi:1,2
- poprzez bliski kontakt z osobami zakażonymi
- drogą kontaktów seksualnych (zwłaszcza homoseksualnych)
- w wyniku naruszenia ciągłości tkanek (np. przez igły do akupunktury i tatuażu)
- przetoczenia osocza lub czynnika VIII
Osobami, które są najbardziej narażone na zakażenie WZW A to pracownicy oczyszczalni ścieków, obsługi urządzeń kanalizacyjnych i inni mający kontakt z nieczystościami.
Również osoby pracujące w służbie zdrowia, żłobkach, przedszkolach i wojsku znajdują się grupie ryzyka. Prawdopodobieństwo zakażenia wzrasta także podczas wizyty w krajach endemicznego występowania choroby (w rejonie basenu Morza Śródziemnego, krajach Europy Wschodniej i Rosji oraz w krajach rozwijających się).
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - objawy
Wirus wylęga się w organizmie od 15 do 50 dni (średnio 28 dni).1 Po tym czasie pojawiają się objawy choroby, choć u dzieci poniżej 6. roku życia choroba zwykle przebiega bezobjawowo lub jej objawy są skąpe.1
Tydzień przed pojawieniem się pełnej postaci choroby mogą wystąpić tzw. objawy zwiastunowe - grypopodobne.
Następnie pojawia się najbardziej charakterystyczny i widoczny objaw choroby - żółtaczka (zżółknięcie skóry i białka oczu), której może towarzyszyć powiększenie wątroby. Dzieje się tak, ponieważ w organizmie zwiększa się poziom żółtego barwnika - bilirubiny. Żółtaczka znika po około miesiącu.
Ponadto pojawiają się:
- złe samopoczucie
- osłabienie
- gorączka
- brak apetytu
- nudności i wymioty
- ból brzucha
- ból mięśni i stawów
- świąd skóry
- ciemniejsze zabarwienie moczu
- odbarwiony stolec
Objawy ostre ustępują najczęściej po kilku dniach.
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - szczepionka
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania WZW A jest szczepienie ochronne. Po kompletnym cyklu szczepienia w ciele powstają przeciwciała, które mogą chronić przed żółtaczką typu A nawet przez całe życie.
Wymagane są dwie dawki szczepionki: pierwotną ochronę uzyskuje się po podaniu jednej dawki. W celu uzyskania długotrwałej ochrony przed zakażeniem spowodowanym wirusem zapalenia wątroby typu A powinna być podana dawka uzupełniająca najlepiej pomiędzy 6 i 12 miesiącem od pierwszego szczepienia.
Warto wiedzieć, że zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, szczepienie przeciwko WZW A jest zalecane:2
- osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A
- osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi
- dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - diagnoza
W przypadku podejrzenia WZW A wykonuje się badania krwi. Jeśli doszło do zakażenia, stwierdza się zwiększenie aktywności enzymów wskaźnikowych wątroby - aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej oraz wzrost stężenia bilirubiny. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie wyników badania serologicznego, wykrywającego przeciwciała anty-HAV.
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - leczenie
Zgodnie z ustawą o zwalczaniu chorób zakaźnych w Polsce hospitalizacja chorych na WZWA jest obowiązkowa.1
Nie ma leku, który przyspieszyłby eliminację wirusa z organizmu. Choremu zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, dietę lekkostrawną i nawodnienie.
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - powikłania
Do powikłań nieleczonego WZW A należą cholestaza (zastój żółci, żółtaczka cholestatyczna), anemia aplastyczna, ostra niedokrwistość hemolityczna.
Najcięższym, zagrażającym życiu powikłaniem jest nadostre zapalenie wątroby.1
WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - zapobieganie
- przestrzegaj zasad higieny, także podczas przygotowywania posiłków
- spożywaj potrawy po obróbce termicznej (gotowane, pieczone, smażone). Unikaj zwłaszcza niegotowanego mięsa oraz skorupiaków
- pij wyłącznie butelkowaną lub przegotowaną wodę (zwłaszcza podczas pobytu za granicą)
- chroń jedzenie przed owadami
Polecany artykuł:
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
