Zatrucie czadem, czyli tlenkiem węgla. Objawy zaskakują

Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, to bezwonny i bezzapachowy gaz. Może szybko doprowadzić do zgonu, chociaż nasze zmysły nie ostrzegą o jego obecności. Objawy też nie są takie oczywiste - skutki ostrego zaczadzenia, do których często dochodzi w mieszkaniach nie tylko w sezonie grzewczym, znacznie się różnią od zatrucia przewlekłego.

Zatrucie tlenkiem węgla (czadem) kojarzymy przede wszystkim z dramatycznymi wypadkami, o których co roku donoszą media. Faktycznie, ten bezwonny i bezbarwny gaz co roku jest przyczyną zatruć kilku tysięcy Polaków i zabójcą kilkudziesięciu osób. Niejednokrotnie ulatnia się z piecyków czy kominków, a następnie kumuluje w pomieszczeniach przez wadliwą wentylację.

Niestety, szkodliwy czad towarzyszy nam nie tylko w pomieszczeniach. Jest również elementem polskiego smogu. Oczywiście tlenek węgla w powietrzu nie jest tak groźny dla nas jak ten w domu, ze względu na stężenie. Jeśli jednak przez długi czas oddychamy powietrzem skażonym CO, również ponosimy negatywne skutki zdrowotne.

Zatrucie czadem - ostre i przewlekłe

Chociaż sam CO nie ulega kumulacji w organizmie, liczne mikrouszkodzenia powodowane przez tę substancję niestety z nami zostają. Następstwem tego procesu mogą być trwałe zmiany patologiczne, prowadzące do rozwoju chorób przewlekłych.

Na szkodliwe działanie CO szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży, osoby cierpiące na choroby sercowo-naczyniowe i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.

Wiele lat wdychania toksycznego gazu wpływa ujemnie na sprawność psychofizyczną nawet ludzi zdrowych, w pełni sił.

Przewlekłe narażenie na kontakt z czadem skutkuje choćby bólem i zawrotami głowy, przewlekłym zmęczeniem, zaburzeniami snu. Pojawiają się problemy z układem krążenia i neurologiczne, a także psychiczne, m.in. spadek nastroju, uczucie niepokoju, stany depresyjne.

Ostrego zatrucia niestety raczej nie przeoczysz. Szczęście mają ci, którym udaje się uratować życie w szpitalu. Śpiączka, objawy zapaści, niewydolność krążeniowa, drgawki, duszności - przebieg takiego zatrucia jest dramatyczny.

Zatrucie tlenkiem węgla - kluczowe stężenie

Objawy zatrucia nie są charakterystyczne. Ciężkość ich zależy nie tylko od wartości tlenkowęglowej hemoglobiny we krwi, ale przede wszystkim od stężenia tlenku węgla w powietrzu wdychanym, czasu trwania narażenia i od aktywności ruchowej poszkodowanego.

Objawy zatrucia tlenkiem węgla w zależności od stężenia objętościowego CO w powietrzu:

Objawy zatrucia tlenkiem węgla według stężenia karboksyhemoglobiny we krwi:

Możliwe objawy zatrucia tlenkiem węgla

• osłabienie pamięci
• duszność
• upośledzenie psychiczne
• zmniejszenie ostrości widzenia
• utrata łaknienia
• ból głowy
• utrata czucia w palcach
• senność w dzień
• bezsenność
• zaburzenia krążenia
• kołatanie serca
• zmiany w morfologii krwi
• objawy parkinsonizmu: drżenia mięśni, maskowaty wyraz twarzy
• "chód pingwini" - ostrożne poruszanie się z szeroko rozstawionymi nogami
• szaroziemiste zabarwienie skóry albo
• różowe, karminowe zabarwienie skóry

W zależności od stopnia zatrucia tlenkiem węgla, mogą pojawić się takie objawy jak: pobudzenie, wymioty, utrata orientacji, postępujące zaburzenia świadomości, zaburzenia oddychania, mimowolne ruchy gałek ocznych, tzw. gałki oczne "pływające", nierówność źrenic, przyspieszenie i zaburzenie rytmu serca, obniżenie ciepłoty ciała, drgawki, śpiączka, niekiedy zmiany skórne.

W przypadku ciężkich przypadków zatrucia może wystąpić: uszkodzenie pnia mózgu pod postacią sztywności ciała, niezborność, drżenie, upośledzenie mimiki, zaburzenia mowy, uszkodzenia mięśnia sercowego, wątroby, nerek, zakrzepowe zapalenie naczyń krwionośnych.

Eliza Dolecka