Z tego powodu coraz częściej diagnozuje się OBS. Te osoby powinny przyjrzeć się objawom

Najnowsze badania opublikowane 16 czerwca 2025 roku na łamach Nature Communications ukazują, że zmiana klimatu może przyczyniać się do zaburzeń oddychania. Nie chodzi jednak o ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej, a obturacyjny bezdech senny. Sprawdzamy szczegóły.

W ostatnich latach mocno zmienia się temperatura i widać to zwłaszcza latem, także w naszym kraju. Naukowcy postanowili przyjrzeć się bliżej zmianom klimatu w odniesieniu do ryzyka występowania bezdechów sennych. Okazuje się, że im cieplej, tym nasz organizm gorzej sobie z tym radzi.

Jak klimat wpływa na zaburzenia oddychania podczas snu?

Dr Bastien Lechat z Flinders University w Australii wraz z grupą współpracowników przeprowadzili badanie, którego celem było ustalenie czy temperatura wpływa na występowanie obturacyjnego bezdechu sennego (OBS). Jak wskazali, nawet miliard ludzi na całym świecie, którzy cierpią na tego rodzaju zaburzenie snu, nie mają o nim pojęcia. Natomiast to nie zmienia faktu, iż OBS wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. 

W badaniu wzięło udział 116 620 osób z 29 różnych krajów w okresie od stycznia 2020 do września 2023 roku. Pod materacem uczestników umieszczono specjalny czujnik snu, który wykrywa ruch oraz dźwięk. To z kolei umożliwia analizowanie zarówno czasu snu jak i jego jakości oraz procesu oddychania.

W następnym kroku porównano dane dotyczące ok. 500 nocy na osobę, raporty zawierały szczegółowe informacje obejmujące 24-godzinny zakres temperatur dla najbliżej zlokalizowanych miast dla każdego uczestnika. Jak dodają autorzy badań, ich obserwacje zbiegły się z najwyższymi średnimi odczytami temperatury w historii od ponad 2 tys. lat, a miało to miejsce w 2023 roku.

Wyniki badań wykazały, że to właśnie globalne ocieplenie, które można było zauważyć zwłaszcza w 2023 roku, wiązało się z utratą około 800 000 zdrowych lat życia w 29 badanych krajach. Okazało się, że w trakcie gorących nocy ryzyko wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego może wzrosnąć nawet o 45%. To właśnie ciepło zakłócało sen i sprzyjało częstszym epizodom bezdechu.

Wyniki te różniły się w zależności od regionu, przy czym ludzie w krajach europejskich obserwowali wyższe wskaźniki obturacyjnego bezdechu sennego przy wzroście temperatur niż w Australii i Stanach Zjednoczonych, być może z powodu różnego tempa korzystania z klimatyzacji

— dodaje dr Lechat.

Naukowcy zaznaczają, że należy pamiętać, iż czujniki snu, z których pozyskano zapisy, są bardziej dostępne dla państw i osób o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym. A to oznacza, że ostateczne obciążenie społeczeństwa ryzykiem obturacyjnego bezdechu sennego może być mocno niedoszacowane. Tego rodzaju zaburzenie to nie tylko poważne ryzyko zdrowotne, ale także utrata produktywności w miejscach pracy co może kosztować krocie gospodarkę poszczególnych krajów.

Obturacyjny bezdech senny - jakie konsekwencje dla zdrowia?

Obturacyjny bezdech senny to zaburzenie oddychania, które występuje podczas snu. Choroba ta polega na częściowym lub całkowitym zamknięciu dróg oddechowych w czasie spania. Kiedy takie incydenty zaczynają tworzyć sekwencję zdarzeń, czyli wciąż się powtarzają, to OBS grozi niedotlenieniem i wieloma innymi konsekwencjami dla zdrowia.

Wysoka temperatura nocą może nasilać problem. Co więcej, wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, że wybudziło się, ponieważ jeszcze przed chwilą nie oddychało. Konsekwencje nieleczonego obturacyjnego bezdechu sennego to m.in. poważne powikłania sercowo-naczyniowe. U chorych wzrasta ryzyko wystąpienia takich chorób jak:

• chorobę niedokrwienną serca,
• zaburzenia rytmu serca,
• niewydolność serca,
• depresję, zaburzenia lękowe,
• zaburzenia seksualne – zaburzenia potencji i spadek libido,
• otępienie naczyniowe,
• zwiększone ryzyko udarów mózgu,
• zwiększone ryzyko wypadków komunikacyjnych z powodu zaśnięcia za kierownicą.

Choć trudno wskazać jednoznaczne objawy OBS, to na szczególną uwagę zasługują takie sytuacje i stany jak:

• czujesz senność w ciągu dnia,
• zasypiasz wbrew własnej woli,
• rano masz uczucie zmęczenia i niewyspania,
• masz problemy z koncentracją uwagi,
• masz zaburzenia potencji seksualnej,
• masz poranne bóle głowy.

Warto także zwrócić uwagę na czynniki ryzyka i jeśli występują wraz z opisanymi wyżej objawami, to dobrym krokiem będzie konsultacja z lekarzem. Osoby, które w szczególny sposób powinny przyjrzeć się symptomom to:

• ci którzy borykają się z nadwagą lub otyłością,
• ich obwód szyi (w przypadku mężczyzn) przekracza 43 cm,
• prowadzą nieaktywny tryb życia i nadużywają alkoholu. 

Magdalena Siraga