Spis treści
Witaminę D odkrył w 1922r Adolf Windaus, niemiecki chemik, późniejszy laureat Nagrody Nobla. Już wtedy dowiedziono, że jest ona niezbędna dla zapobiegania krzywicy, choroby w ówczesnym okresie dość powszechnej. Dalsze badania przyniosły szereg innych informacji o jej właściwościach.
Przełomem było odkrycie, że receptory dla witaminy D obecne są w prawie wszystkich komórkach organizmu - znaczyło to bowiem, że jest ona dla nas znacznie ważniejsza, niż sądzono. Ale oprócz tych właściwości, które słyszymy w reklamach suplementów, ma ona również takie, o których zwykle się nie mówi - a warto o nich wiedzieć.
Witamina D wspiera pracę mięśni i ich siłę
Dowiedziono, że niski poziom witaminy D we krwi osłabia mięśnie, z kolei jej optymalny poziom ma kluczowe znaczenie dla utrzymania optymalnej masy mięśniowej. Wbrew pozorom jest to ważne nie tylko w siłowni czy dla osiągnięcia celów ćwiczeń fitness.
Witamina D, pomagając zwiększyć siłę mięśniową, może pomóc zapobiegać upadkom, które są powszechnym problemem wśród ludzi starszych i mogą prowadzić nawet do niepełnosprawności. Z badań wynika, że przyjmowanie od 700 do 1000 IU witaminy D dziennie zwiększa siłę i wytrzymałość mięśni, zmniejszając ryzyko upadków.
Łagodzi ból miesiączkowy
Bolesne miesiączki to problem co najmniej połowy kobiet w wieku rozrodczym. Badacze są zadania, że głównym źródłem bólu są prostaglandyny syntetyzowane przez miesiączką z kwasów tłuszczowych omega-6.
Mimo, że z łagodzeniem bólu radzą sobie powszechnie dostępne niesteroidowe leki przeciwzapalne, niezbędna jest inna opcja terapeutyczna o mniejszej liczbie działań niepożądanych. Witamina D może zmniejszać częstotliwość i nasilenie bólu miesiączkowego, gdyż zmniejsza syntezę prostaglandyn.
Może pomóc schudnąć
Badania obserwacyjne pokazują, że osoby z nadwagą lub otyłością często mają niedobór witaminy D. Jednak jej rola sięga dalej niż tylko korelacja. Jako silny modulator metaboliczny, witamina D może poprawiać wrażliwość na leptynę (hormon odpowiedzialny za uczucie sytości) i zmniejszać przewlekły stan zapalny związany z otyłością.
Nowsze metaanalizy sugerują, że suplementacja witaminą D w połączeniu z dietą redukcyjną może przyczyniać się do większej redukcji obwodu talii i tłuszczu trzewnego w porównaniu do samej diety. Utrzymanie optymalnego poziomu witaminy D wspiera zatem skuteczność programu odchudzania.
Wspiera leczenie nadciśnienia
Niedobór witaminy D zwiększa ryzyko śmierci z powodu choroby układu krążenia, z kolei jej suplementacja może zmniejszyć zapadalność na pewne choroby serca. Związek między poziomem witaminy D we krwi a ciśnieniem tętniczym przeanalizowano w badaniu, w którym uczestniczyło 8155 pacjentów z nadciśnieniem i udowodnionym niedoborem wit. D.
Osoby te w ciągu roku miały zwiększyć poziom wit. D w surowicy do zakresu 40–60 ng / ml. W zależności od poziomu niedoboru otrzymywali indywidualne dawki wit. D (od 1000 do 20000 IU/dobę). Po roku 71 proc. pacjentów, którzy przyjmowali suplement, nie miało już nadciśnienia.
Wpływa na częstotliwość przeziębień i infekcji
Wirusy wywołujące grypę i przeziębienie sieją największe spustoszenie w miesiącach zimowych, słabną zaś, gdy jest cieplej. Ta sezonowość doprowadziła do hipotezy, że być może w zmniejszaniu liczby zakażeń swój udział ma witamina D, wytwarzana w skórze pod wpływem słońca (w miesiącach zimowych jej poziom jest najniższy - jeśli oczywiście nie jest suplementowana). By potwierdzić to twierdzenie, przeprowadzono szereg badań, w tym badanie wśród dzieci w wieku szkolnym w Japonii.
Badanie miało ocenić, czy codzienne przyjmowanie suplementów witaminy D mogłoby pomóc zapobiec sezonowej grypie. 340 dzieci przyjmowało ją przez cztery miesiące w szczycie zimowego sezonu grypowego: połowa dzieci otrzymywała tabletki zawierające 1200 IU witaminy D, druga połowa zaś placebo.
Badacze odkryli, że częstość występowania grypy typu A w grupie, która przyjmowała witaminę D była o około 40% niższa niż w grupie placebo (nie było jednak istotnych różnic w przypadku grypy typu B). Inna metaanaliza wykazała, że codzienna suplementacja witaminy D zmniejsza ryzyko ostrych infekcji dróg oddechowych, co jest szczególnie widoczne u osób z dużym jej niedoborem.
Skąd pobierać witaminę D?
Chociaż głównym źródłem witaminy D jest słońce i suplementacja, pewne ilości tej witaminy znajdziemy również w pożywieniu. Najbogatsze w nią są tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela, śledź czy sardynki. W mniejszych ilościach występuje w żółtkach jaj, wątróbce oraz niektórych produktach wzbogacanych, np. mleku czy płatkach śniadaniowych. Niestety, sama dieta zazwyczaj nie jest w stanie pokryć dziennego zapotrzebowania na witaminę D, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Dlatego tak ważne jest łączenie odpowiedniej diety z kontrolowaną ekspozycją na słońce (w sezonie letnim) i suplementacją (przez cały rok).
