Jak wybrać dobry ciśnieniomierz? Kupując zwróć uwagę na jeden istotny szczegół

Nadciśnienie tętnicze dotyczy milionów Polaków i jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego tak ważne jest, aby pomiar ciśnienia krwi był wiarygodny. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne podkreśla, że ciśnieniomierze nadgarstkowe nie powinny być używane w diagnostyce, gdyż wyniki mogą być niemiarodajne. Wybierając aparat naramienny, kluczowe znaczenie ma z kolei dobór odpowiedniego mankietu.

Jak wybrać dobry ciśnieniomierz? Okazuje się, że łatwo popełnić błąd, zwłaszcza podczas zakupów internetowych. Powodem jest fakt, iż jednym z najważniejszych czynników decydujących o wiarygodności pomiaru ciśnienia tętniczego jest dobór odpowiedniego rozmiaru mankietu. Ten aspekt bywa często bagatelizowany, a jak pokazują badania, może prowadzić do poważnych błędów diagnostycznych.

Jak wybrać ciśnieniomierz do pomiaru ciśnienia krwi w domu?

Najnowsza analiza przeprowadzona przez zespół naukowców z Australii objęła 18,7 miliona dorosłych i skupiała się na tym jak niewłaściwie dobrany makiet do rozmiaru przedramienia wpływał na wyniki ciśnienia krwi. Średni obwód ramienia badanych wynosił 32,3 centymetra, przy czym wartości mieściły się w przedziale od 20 do 62 centymetrów. 

Uzyskane dane porównano następnie z najczęściej stosowanymi mankietami dostępnymi w ciśnieniomierzach, czyli standardowymi obejmującymi zakres od 22 do 32 centymetrów, szerokozakresowymi mieszczącymi się w przedziale od 22 do 42 centymetrów. Pod uwagę wzięto także pełną paletę mankietów wykorzystywanych w warunkach klinicznych, od bardzo małych o długości 17 centymetrów, aż po bardzo duże sięgające 57 centymetrów.

Wyniki badań okazały się niepokojące. Okazało się, że blisko połowa dorosłych miała zbyt szeroki obwód ramienia, aby korzystać ze standardowego mankietu, a niemal 4 proc. badanych, czyli około 700 tys. osób, posiadało ramię większe niż 42 centymetry. W tej grupie nawet mankiety szerokozakresowe okazywały się niewystarczające. 

Szczególnie trudna sytuacja dotyczyła osób z nadciśnieniem, spośród których aż 60 proc. wymagało mankietów większych niż standardowe. Jeszcze bardziej uderzające były wyniki dla pacjentów z otyłością. W ich przypadku aż 92 % potrzebowało mankietów dużych lub bardzo dużych.

Badacze zwrócili również uwagę na konsekwencje korzystania z niewłaściwego rozmiaru mankietu. Okazało się, że zbyt mały mankiet zawyżał pomiar średnio o 4,8 mmHg, podczas gdy zbyt duży zaniżał go o około 3,6 mmHg. 

Choć na pierwszy rzut oka różnice te mogą wydawać się niewielkie, w praktyce klinicznej prowadzą do poważnych błędów diagnostycznych. Szacuje się, że różnica rzędu zaledwie 5 mmHg może oznaczać błędne zaklasyfikowanie nadciśnienia u nawet 84 milionów osób na całym świecie.

Jak wybrać właściwy ciśnieniomierz? 6 kluczowych zasad

Na rynku jest tak wiele aparatów służących do pomiaru ciśnienia krwi, że nietrudno o pomyłkę. Dlatego jeżeli dokonujesz zakupu pierwszy raz, lub w ostatnim czasie znacznie zmieniła się twoja masa ciała, to koniecznie dokonaj zakupu w sklepie stacjonarnym, aby upewnić się, że mankiet nie będzie za ciasny lub zbyt luźny, a urządzenie spełnia poniższe wymagania. 

1. Zmierz obwód ramienia – użyj miarki krawieckiej i owiń ją wokół ramienia w połowie jego długości (na wysokości bicepsa).
2. Dobierz rozmiar mankietu – producenci podają zakres na opakowaniu, np. 22–32 cm, 32–42 cm. Jeżeli Twój obwód jest większy, wybierz model z mankietem XL.
3. Wybierz urządzenie naramienne – zgodnie z zaleceniami PTK, ciśnieniomierze nadgarstkowe nie są rekomendowane.
4. Sprawdź walidację kliniczną – ciśnieniomierz powinien znajdować się na liście urządzeń zwalidowanych. Korzystając ze strony internetowej dobrzemierze.pl pod patronatem PTK znajdziesz listę walidowanych ciśnieniomierzy.
5. Upewnij się, że mankiet jest oryginalny – zamienne, uniwersalne mankiety nie gwarantują poprawności pomiarów, nawet jeśli producent podaje kompatybilność.
6. Zwróć uwagę na dodatkowe funkcje – niektóre ciśnieniomierze zapisują wyniki, wykrywają nieregularny rytm serca lub pozwalają na analizę kilku pomiarów, co jest szczególnie pomocne w monitorowaniu nadciśnienia.

Dobrze dobrany aparat i prawidłowa technika pomiaru sprawiają, że pomiary ciśnienia w warunkach domowych stają się wiarygodnym narzędziem diagnostycznym, wspierającym zarówno pacjenta, jak i lekarza.

Od jakich wartości rozpoznaje się nadciśnienie tętnicze?

Według najnowszych danych, w Polsce na nadciśnienie tętnicze choruje około 10–11 milionów osób dorosłych. Problem narasta wraz z wiekiem i dotyczy ponad połowy populacji po 60. roku życia. Niestety, duża część pacjentów nie kontroluje ciśnienia regularnie, a jeszcze mniejsza osiąga wartości zgodne z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Normy ciśnienia krwi wg PTK:

• wartości prawidłowe: 120/80 mmHg,
• nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się od ≥140/90 mmHg, choć najnowsze wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA) wskazują, że leczenie nadściśnienia należy rozpocząć już nie kiedy wartość wyniesie ≥140/90 mmHg, a ≥130/80 mmHg, czyli wcześniej. Zalecenia te nie zostały jednak na ten moment wdrożone w naszym kraju. Choć nie można wykluczyć, że tak się stanie juz niebawem.
• optymalnym celem leczenia jest utrzymywanie ciśnienia <140/90 mmHg, a u większości pacjentów nawet <130/80 mmHg, jeśli jest to dobrze tolerowane.

PTK podkreśla także, że ciśnieniomierze nadgarstkowe nie są zalecane, ponieważ pomiar na nadgarstku obarczony jest dużą zmiennością. W diagnostyce i monitorowaniu choroby stosuje się wyłącznie urządzenia naramienne, posiadające certyfikat walidacji klinicznej.

Jak uniknąć błędów przy pomiarze ciśnienia krwi w domu?

Nawet najlepszy, zwalidowany ciśnieniomierz nie zagwarantuje prawidłowego wyniku, jeśli popełnimy błędy w trakcie pomiaru. Najczęściej spotykane to mierzenie ciśnienia tuż po wysiłku, rozmowie czy spożyciu kawy. Dlatego, aby uzyskać wiarygodny wynik, pamiętaj o poniższych zasadach:

• pomiar należy wykonywać w spoczynku, po kilku minutach siedzenia,
• ramię powinno być na wysokości serca, oparte i rozluźnione,
• podczas pomiaru nie wolno rozmawiać ani się poruszać,
• warto wykonać dwa odczyty w odstępie 1–2 minut i uśrednić wynik.

Prawidłowa technika i dobór urządzenia to podstawa, aby pomiar ciśnienia krwi nie był tylko rutynową czynnością, ale realnym narzędziem dbania o zdrowie serca i naczyń.

Magdalena Siraga