Mierzenie ciśnienia - jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi?

Mierzenie ciśnienia krwi jest koniecznością nie tylko dla osób mających problemy z krążeniem. Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi? Jakie są najczęstsze błędy podczas pomiaru ciśnienia? Jakie znaczenie dla naszego zdrowia mają liczby pojawiające się na ekranie ciśnieniomierza? Co jeszcze poza informacją, czy ciśnienie jest prawidłowe, za niskie lub za wysokie można z nich odczytać?

Spis treści

1. Mierzenie ciśnienia krwi - przygotowanie do pomiaru ciśnienia krwi
2. Pomiar ciśnienia krwi w domu - zasady
3. Jakie znaczenie dla naszego zdrowia mają liczby pojawiające się na ekranie ciśnieniomierza?

Mierzenie ciśnienia krwi to bardzo prosta czynność, pod warunkiem, że wiesz, jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie krwi. Aby wynik pomiaru ciśnienia był prawidłowy, trzeba koniecznie przestrzegać kilku podstawowych zasad. Przed użyciem warto także dokładnie przeczytać instrukcję obsługi, gdzie znajdują się wszystkie informacje o tym, jak uniknąć błędów.

Mierzenie ciśnienia krwi - przygotowanie do pomiaru ciśnienia krwi

• nie należy mierzyć ciśnienia krwi bezpośrednio po dużym posiłku. Najlepiej odczekać godzinę

Dodatkowo warto wziąć pod uwagę inne czynniki wpływające na dokładność pomiaru. Badana osoba nie powinna odczuwać zmęczenia fizycznego czy stresu.

• nie można pić kawy i palić papierosów co najmniej 30 minut przed pomiarem ciśnienia
• przed pomiarem wskazany jest kilkuminutowy odpoczynek w pozycji siedzącej z podpartymi plecami, w cichym pomieszczeniu
• ciśnienie krwi należy mierzyć przy normalnej temperaturze ciała. Jeżeli organizm jest wyziębiony lub rozgrzany, warto chwilę odczekać
• pomiar powinien być dokonany w lewej ręce; jeżeli lekarz stwierdzi słabe krążenie w lewej ręce, to mankiet można zapiąć wokół prawego nadgarstka
• pacjent powinien znajdować się w pozycji siedzącej, z podpartymi plecami, kończyna górna powinna być obnażona, bez uciskającej odzieży, biżuterii, zegarka, luźno wsparta ze zgięciem łokciowym na poziomie 4. międzyżebrza. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, niezależnie od pozycji ciała pacjenta

Pomiar ciśnienia krwi w domu - zasady

To, czy udaje się utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, najłatwiej skontrolować poprzez samodzielne mierzenie ciśnienia w domu.

1) Zaleca się używanie w pełni automatycznych aparatów posiadających walidację z mankietem zakładanym na ramię.

2) Należy wykonywać po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach, rano i wieczorem, o stałych porach, w równych odstępach czasu (np. 6.00–18.00, 7.00–19.00 itp.). Pomiary powinny być wykonywane bezpośrednio przed przyjęciem leków, a w godzinach porannych przed jedzeniem.

3) Przed założeniem ciśnieniomierza naramiennego naciśnij tętnicę ręki dwoma palcami w odległości ok. 2,5 cm ponad łokciem, po wewnętrznej stronie ręki, aby określić, w którym miejscu tętno jest najsilniejsze. Mankiet ciśnieniomierza naramiennego powinien znajdować się ok. 1,5 cm od łokcia. Ciśnieniomierz nadgarstkowy zakładaj zawsze w ten sposób, aby dłoń była skierowana do góry, a mankiet ciśnieniomierza nadgarstkowego powinien znajdować się w odległości ok. 1,5 cm od dłoni.

4) Mankiety na rzepy mocno ściśnij. Mankiet ciśnieniomierza zarówno nadgarstkowego, jak i naramiennego podczas pomiaru powinien znajdować się na tym samym poziomie co serce.

5) Przed pomiarem odwróć dłoń do góry, usiądź w wyprostowanej pozycji na krześle, weź 5-6 głębokich oddechów i rozluźnij całe ciało.

6) Jeżeli mankiet nie jest na tym samym poziomie co serce lub trudno ci jest utrzymać rękę w bezruchu, to do podparcia ramienia możesz użyć jakiegoś miękkiego przedmiotu, np. zwiniętego ręcznika. Podczas pomiaru nie wolno odchylać się, rozmawiać ani poruszać ręką.

7) Przed kolejnym pomiarem trzeba odczekać około 5 minut.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Ciśnienie krwi oddziałuje na ściany tętnic, gdy przepływa przez nie krew. Mierzone, gdy serce się kurczy i wypycha z siebie krew, nazywamy ciśnieniem skurczowym (osiąga najwyższą wartość), natomiast mierzone, gdy serce rozkurcza się i krew wpływa do niego ponownie, to ciśnienie rozkurczowe (osiąga najniższą wartość).

Jakie znaczenie dla naszego zdrowia mają liczby pojawiające się na ekranie ciśnieniomierza?

Ciśnienie tętnicze to siła, z jaką krew napiera na ściany największych tętnic w czasie skurczu serca, a potem jego rozkurczu. W trakcie pomiaru ujawnia się też trzecia wartość – puls, czyli liczba uderzeń serca w ciągu minuty. Jego poziom zmienia się w dłuższych i krótszych okresach. Długookresowe zmiany mogą być związane z wiekiem lub stanem zdrowia, średniookresowe zależne są od pory dnia i nocy, aktywności, stanu psychicznego, spożytych używek, a krótkookresowe od cyklu pracy serca.

Ciśnienie skurczowe to siła, z jaką krew zaczyna krążyć w naczyniach na skutek skurczu mięśnia sercowego. Idealną normą przyjętą dla ciśnienia skurczowego jest 120. Jeżeli regularnie przekracza 140, mamy nadciśnienie. Jeżeli waha się między 120 a 140, jesteśmy nim zagrożeni. To powód, aby regularnie robić pomiary.

Ciśnienie rozkurczowe to siła naporu krwi na tętnice, gdy serce jest w spoczynku, czyli pomiędzy jego uderzeniami. Prawidłowa wartość to 80. Jeżeli zbyt często osiąga wartość 90, można podejrzewać nadciśnienie. Różnica pomiędzy wartościami ciśnienia skurczowego i rozkurczowego nazywana jest amplitudą ciśnienia tętniczego lub ciśnieniem tętna. Prawidłowa powinna wynosić od 30 do 50 mmHg. Wysokie wartości ciśnienia tętna (przekraczające 55 mm Hg) u osób po 65. roku życia są uznawane za czynnik ryzyka wystąpienia zawału serca, udaru mózgu oraz niewydolności nerek.

Podczas mierzenia ciśnienia bada się także puls, czyli liczbę uderzeń serca w ciągu minuty, którą nazywa się także spoczynkową częstością akcji serca (HR – heart rate). Nie wszyscy mamy jednakowy puls, ale za optymalną wartość przyjęto 60-70 uderzeń na minutę. Prędkość kurczenia się mięśnia sercowego zależy od maleńkiej jego cząstki, którą jest węzeł zatokowy. Przez wiele lat wartość pulsu była niedoceniana. Koncentrowano się na wysokości ciśnienia tętniczego. Tymczasem okazuje się, że właśnie puls ma ogromne znaczenie nie tylko dla jakości i długości naszego życia, ale tego, w jaki sposób będziemy – jeśli dojdzie do takiej sytuacji – chorować na serce. Osoby z przyspieszonym pulsem o wiele ciężej przechodzą np. zawał serca, częściej też umierają z tego powodu w porównaniu z osobami, których serce pracuje wolniej.

Monika Majewska