Wydaje ci się, że gorzej czujesz zapachy? To może być sygnał nieuleczalnej choroby mózgu

Utrata węchu może być jednym z pierwszych sygnałów choroby Alzheimera – coraz więcej doniesień naukowych wskazuje, że to subtelne objawy sensoryczne mogą poprzedzać typowe problemy z pamięcią i koncentracją, dając szansę na wczesne rozpoznanie i skuteczniejsze działanie zapobiegawcze.

• Utrata węchu może być jednym z najwcześniejszych objawów choroby Alzheimera – często pojawia się jeszcze przed problemami z pamięcią.
• Profilaktyka ma znaczenie – zdrowa dieta, ruch, sen i aktywne życie społeczne mogą spowolnić rozwój choroby i chronić mózg.
• Inne wczesne sygnały to m.in. trudności w mowie, zaburzenia oddychania w czasie snu oraz zmiany w mikrobiocie jelitowej.

W świecie, w którym choroba Alzheimera zaskakuje najczęściej dopiero w zaawansowanym stadium, zwrócenie uwagi na wczesne symptomy może całkowicie zmienić przebieg leczenia. Naukowcy zidentyfikowali utratę węchu jako sygnał mogący pojawić się przed problemami z myśleniem, a mechanizmy stojące za tym zjawiskiem są teraz coraz lepiej poznawane. Warto zwrócić uwagę nie tylko na badania, ale również na możliwości zapobiegania i obserwacji innych wczesnych objawów.

Czy utrata węchu jest pierwszym objawem choroby Alzheimera?

W ostatnich latach naukowcy coraz częściej skupiają się na węchu jako potencjalnym biomarkerze choroby Alzheimera. Badania przedkliniczne opublikowane na łamach Nature Communications pokazują, że to nie przypadek. Eksperymenty przeprowadzono na myszach z mutacjami genetycznymi typowymi dla tej choroby. Zwierzęta obserwowano przez wiele miesięcy, sprawdzając, jak zmienia się ich zdolność do rozpoznawania zapachów i jakie procesy zachodzą w ich mózgach.

Okazało się, że w mózgu już na bardzo wczesnym etapie choroby zaczynają zanikać połączenia nerwowe w obszarze odpowiedzialnym za węch w tzw. opuszce węchowej. To właśnie tam docierają pierwsze informacje o zapachach, które później są przetwarzane przez wyższe ośrodki mózgowe. 

Co więcej, naukowcy odkryli, że specjalne komórki obronne, czyli mikroglej zaczynają niszczyć te połączenia, ponieważ traktują je jak zagrożenie. W efekcie nawet przy sprawnych receptorach w nosie mózg nie odbiera prawidłowo sygnałów zapachowych.

A zatem utrata węchu nie jest tylko zwykłą niedogodnością. To może być pierwszy sygnał poważniejszych zmian w mózgu. Jeżeli więc zauważasz, że coraz trudniej rozróżnić ci zapachy jedzenia, przypraw czy kosmetyków, warto porozmawiać z lekarzem. Proste testy węchowe mogą pomóc ocenić, czy to chwilowy problem, czy coś, co wymaga głębszej diagnostyki.

Jak zapobiegać chorobie Alzheimera we wczesnym stadium?

Choć choroba Alzheimera wciąż pozostaje nieuleczalna, to jednak mamy realny wpływ na to, jak szybko się rozwija i czy w ogóle się pojawi. To właśnie tu kluczową rolę odgrywa codzienność. Naukowcy zwracają uwagę, że odpowiednia profilaktyka może zmniejszyć ryzyko zachorowania nawet o kilkadziesiąt procent.

Najprostszą metodą jest aktywność fizyczna. Regularne spacery, jazda na rowerze czy pływanie poprawiają krążenie krwi i dotleniają mózg. To nie muszą być wyczerpujące treningi, liczy się systematyczność i ruch każdego dnia. Dieta to kolejny filar prewencji. Wiele badań potwierdza skuteczność tzw. diety śródziemnomorskiej, w której podstawą są ryby, warzywa, oliwa z oliwek i pełnoziarniste produkty dostarczające składników chroniących komórki nerwowe przed uszkodzeniem.

Coraz częściej mówi się też o roli snu. To właśnie w czasie głębokiego odpoczynku mózg usuwa toksyny, które mogą przyczyniać się do rozwoju choroby. Jeśli masz problemy z bezsennością, warto się nimi zająć nie tylko dla dobrego samopoczucia, ale także dla zdrowia mózgu.

Ciekawą ścieżką prewencji jest również stymulowanie zmysłu węchu. Eksperymenty pokazują, że ekspozycja na intensywne zapachy, takie jak mięta czy wanilia, może pobudzać mózg do pracy i wspierać jego plastyczność. To jeszcze nie jest oficjalna terapia, ale warto pamiętać, że otaczanie się zapachami w codziennym życiu, czyli w kuchni, w domu czy podczas relaksu, może mieć dodatkową wartość dla twojego zdrowia.

Czy problemy z mową mogą być sygnałem Alzheimera?

Utrata węchu to tylko jeden z elementów układanki. Choroba Alzheimera może dawać też inne subtelne znaki. Może zauważasz, że czasem trudno ci dobrać właściwe słowo albo zdania stają się krótsze i mniej barwne niż dawniej. Warto także zwracać uwagę, na to, czy dana osoba nie chrapie częściej lub oddycha nieregularnie w nocy. To drobne rzeczy, które łatwo uznać za normalne, a jednak coraz częściej są one kojarzone z wczesnymi zmianami w mózgu.

Coraz więcej badań wskazuje również na związek między jelitami a mózgiem. Naukowcy mówią wręcz o „osi jelita–mózg”, która pokazuje, jak ważne jest dbanie o zdrową mikrobiotę. Dobra dieta, bogata w błonnik i naturalne produkty, może pomóc w utrzymaniu równowagi i zmniejszać ryzyko przewlekłych stanów zapalnych, które sprzyjają neurodegeneracji.

Jeżeli więc chcesz zadbać o siebie, nie czekaj na wyraźne objawy. Zwracaj uwagę na te małe sygnały, rozmawiaj z bliskimi i reaguj wcześnie. To właśnie w pierwszych latach można zrobić najwięcej, by spowolnić rozwój choroby i zachować sprawność umysłową na dłużej.

Siła Kobiet

Nie widząc przeszkód, czyli o byciu NIEWIDOMĄ SPEEDCUBERKĄ. SIŁA KOBIET

Magdalena Siraga