Jak działają ŚRODKI PRZECZYSZCZAJĄCE? Czy warto je brać na ZAPARCIA

Środki na przeczyszczenie, takie jak tabletki, czopki i inne, należą do leków najczęściej kupowanych. Nic dziwnego, kłopoty z regularnym wypróżnianiem ma co trzeci człowiek. Jednak korzystanie z tabletek i innych środków na przeczyszczenie nie jest bezpieczne. Sprawdź, jak działają środki na przeczyszczenie i czy warto je brać, gdy masz zaparcia.

Spis treści

1. Środki na przeczyszczenie - wskazania i przeciwwskazania
2. Środki na przeczyszczenie - rodzaje i działanie

Środki na przeczyszczenie należy przyjmować jednorazowo. Długotrwałe przyjmowanie tego typu preparatów może mieć groźne skutki uboczne.

Środki przeczyszczające stosowane są wtedy, gdy naturalne metody na zaparcia nie pomagają. Jednak nie środków na przeczyszczenie nie można stosować dość długo, ponieważ organizm łatwo się do nich przyzwyczaja, jelita się bardzo rozleniwiają i trzeba przyjmować coraz większe dawki leków.

Środki na przeczyszczenie - wskazania i przeciwwskazania

Po środki na przeczyszczenie mogą sięgnąć osoby, które tylko chwilowo zmagają się z zaparciami. Opróżnienie jelita jest niezbędne także przed niektórymi zabiegami diagnostycznymi.

Ze stosowania środków przeczyszczających powinny zrezygnować:

• osoby, które zmagają się z przewlekłymi schorzeniami przewodu pokarmowego, (np. zespół jelita nadwrażliwego, celiakia, choroby zapalne jelit)
• ostre stany chorobowe w jamie brzusznej (zapalenie wyrostka robaczkowego, ostre stany zapalne jelit)
• osoby, które mogą mieć niedrożność jelit
• kobiety w ciąży i karmiących piersią
• osoby, które jednocześnie przyjmują glikozydy nasercowe, leki przeciwarytmiczne, leki zawierające korzeń lukrecji, leki moczopędne lub steroidy (mogą zwiększać ryzyko zachwiania równowagi elektrolitowej)

Skutkami ubocznymi przyjmowania środków przeczyszczających mogą być skurcze i bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, krew w kale, uczucie dyskomfortu w okolicach odbytu.

Środki na przeczyszczenie - rodzaje i działanie

• środki pęczniejące - ich zadaniem jest zwiększenie objętości mas kałowych. Są to głównie produkty w proszku, które zawiera błonnik pokarmowy (a zwłaszcza jego trzy frakcje - pektyny, celuloza i gumy roślinne). Może to być błonnik pszeniczny, łuski nasion babki jajowatej, siemię lniane lub otręby. Przy ich spożyciu należy pamiętać o piciu dużej ilości wody. Tylko w jej obecności zaczną pęcznieć. W przeciwnym razie zaczną korzystać w wody zgromadzonej w organizmie i doprowadzić do jego odwodnienia.

• środki zmiękczające masy kałowe, np. czopki glicerynowe
• środki powlekające - pokrywają powierzchnię jelita, dając poślizg przy wypróżnianiu, np. olej rycynowy i parafina. Jednak tego typu środki mogą spowodować zmiany zapalne oraz zaburzenie wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K)
• środki osmotyczne - przyczyniają się do przenikania wody do światła jelita, a dalej do zmiękczenia mas kałowych, są to m.in. laktuloza i makrogole
• środki pobudzające pracę jelita grubego - są to najsilniej działające środki na przeczyszczenie, gdyż zawierają tzw. związki antrachinowe, które pobudzają zwoje nerwowe znajdujące się w jelicie grubym. Zawierają one m.in. senes, kruszynę i bisakodyl. Działają szybko, ale też szybko uzależniają. Często konsekwencją przyjmowania środków z drażniących śluzówkę glikozydami oksyantrachinonowymi jest biegunka, często z bólami brzucha. Prowadzą do przekrwienia narządów w obrębie miednicy małej, co u kobiet nasila skurcze macicy (są zakazane dla kobiet w ciąży i w czasie miesiączki). Większość z nich może powodować reakcje alergiczne, stany zapalne jelita grubego. Poza tym mogą doprowadzić do zaburzeń wodno-elektrolitowych organizmu. Nadużywanie może prowadzić do nieodwracalnych zmian, m.in do zaniku kurczliwości przewodu pokarmowego.

Monika Majewska