Jak długość lotu wpływa na ryzyko zakrzepicy?

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

W dalekie podróże samolotem wybieramy się coraz częściej. Chętniej zwiedzamy najdalsze zakątki świata i poznajemy nowe kultury. I choć co jakiś czas, dowiadujemy się o przypadkach nagłej śmierci podczas lotu, to często nawet nie zastanawiamy się, czym zgon został spowodowany. Jednak jak się okazuje, latanie samolotem zwiększa ryzyko zakrzepów krwi.

Spis treści

1. Długość lotu samolotem a ryzyko zakrzepicy
2. Czynniki ryzyka choroby zakrzepowej
3. Profilaktyka zakrzepowa podczas lotu samolotem

Zgodnie z definicją, zakrzepica żylna to krzepnięcie krwi w żyłach, które powoduje zmniejszenie lub zatrzymanie przepływu krwi. Według statystyk, w Polsce odnotowuje się rocznie około 60 tys. przypadków zakrzepicy żył głębokich. Najczęściej występuje w żyłach położonych głęboko, czyli tych w obrębie ud, podudzi i bioder.

Długość lotu samolotem a ryzyko zakrzepicy

Przeprowadzone badania dowodzą, że ryzyko zakrzepicy żył głębokich wzrasta nawet 2-3 krotnie podczas lotów samolotem trwających dłużej niż 4 godziny.

Na szczęście krótsze podróże – poniżej 4 godzin – są zdecydowanie mniej niebezpieczne. Warto mieć na uwadze, że ryzyko wystąpienia zakrzepicy istnieje jeszcze przez dwa tygodnie po wylądowaniu.

Długie podróże samolotem, ale także autobusem, pociągiem czy samochodem, wiążą się z unieruchomieniem, a tym samym zastojem krwi w żyłach, co może skutkować obrzękiem nóg i wystąpieniem zagrażającej życiu zakrzepicy żył głębokich.

• Zastój krwi spowodowany wielogodzinnym siedzeniem. Następuje zmniejszenie przepływu krwi w kończynach, a po 8 godzinach podróży wzrasta wytwarzanie trombiny, która niezbędna jest do przemiany fibrynogenu w fibrynę, co ma bezpośredni wpływ na powstawanie skrzepu.
• Podczas długiego lotu samolotem, w wyniki niedotlenienia, może dojść do uszkodzenia śródbłonka. Niskie ciśnienie parcjalne powietrza w samolocie wynosi około 120 mmHg, a na poziomie morza około 160 mmHg. W wyniku tak niskiego ciśnienia powietrza w samolocie, dochodzi do obniżenia nasycenia krwi tlenem i spadku saturacji, co w konsekwencji uszkadza komórki śródbłonka. Następuje spadek aktywności fibrynolitycznej czyli obrony organizmy przed powstaniem skrzepów w żyłach.
• Podczas lotu samolotem, może dojść do nadkrzepliwości, czyli zwiększenia gęstości krwi, będącej wynikiem obniżonej wilgotności powietrza.

Czynniki ryzyka choroby zakrzepowej

Ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich wzrasta w przypadku:

• pasażerów po 60. roku życia,
• osób z nadwagą,
• kobiet w ciąży,
• osób chorujących na wrodzone zaburzenia krzepliwości krwi,
• osób z żylakami żył,
• osób zmagających się z chorobą nowotworową,
• osób z chorobami serca,
• pasażerów po udarach,
• pasażerów po niedawno przebytych operacjach,
• nałogowych palaczy.

Profilaktyka zakrzepowa podczas lotu samolotem

Osoby z grupy ryzyka, przed wielogodzinną podróżą samolotem, powinny skonsultować się z lekarzem, który może zalecić przyjęcie leku rozrzedzającego krew. Heparyna drobnocząsteczkowa jest najskuteczniejszym preparatem przeciwzakrzepowym.

Na czas podróży wskazane jest założenie specjalnych pończoch, podkolanówek lub skarpetek uciskowych, które można zakupić w sklepie medycznym, aptece lub na lotnisku.

Podkolanówki lub skarpetki uciskowe są zazwyczaj długości do kolan. Ich działanie polega na łagodnym nacisku na nogę i kostkę, co wspomaga przepływ krwi. Dodatkowo podróżni powinni założyć luźne, dresowe ubranie bez ściągaczy wokół kostek.

Niewskazane są ubrania, które w pozycji siedzącej uciskają na uda, łydki i okolicę pachwin. Ponadto szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednią podaż płynów, która zapobiegnie odwodnieniu organizmu.

Podczas lotu lepiej zrezygnować ze spożywania alkoholu i picia kawy. O ile to możliwe, warto regularnie wstawać i spacerować po pokładzie samolotu. Pomocne są również ćwiczenia izometryczne, czyli prostowanie i zginanie stóp przez pięć minut co trzy godziny. Należy unikać krzyżowania nóg i rąk.

Klaudia Kierzkowska