Duże badanie opublikowane w „Nature” przeanalizowało mikrobiom jelitowy, dietę i markery zdrowia u ponad 34,5 tys. osób z USA i Wielkiej Brytanii. Naukowcy powiązali setki gatunków bakterii jelitowych z masą ciała, wskaźnikami kardiometabolicznymi, takimi jak glukoza, HbA1c i trójglicerydy, oraz ocenili wpływ interwencji dietetycznych na skład mikrobiomu.
Mikrobiom jelitowy a zdrowie – co pokazuje duże badanie opublikowane w „Nature”
Mikrobiom jelitowy jest jednym z obszarów intensywnie badanych w kontekście chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2 czy schorzenia sercowo-naczyniowe. W badaniu opublikowanym w 2025 roku na łamach czasopisma „Nature” naukowcy przeanalizowali skład mikrobiomu jelitowego, sposób odżywiania oraz markery zdrowia u ponad 34,5 tys. osób z USA i Wielkiej Brytanii. Dane pochodziły z programu ZOE PREDICT, realizowanego w obu krajach, i obejmowały próbki mikrobiomu, szczegółowe informacje dietetyczne oraz parametry kliniczne, takie jak wskaźnik masy ciała, poziom glukozy we krwi, hemoglobiny glikowanej HbA1c oraz trójglicerydów. Celem badania było określenie, które gatunki bakterii jelitowych są najczęściej powiązane z korzystnym profilem zdrowotnym, a które występują częściej u osób z chorobami metabolicznymi.
Bakterie jelitowe a BMI i markery kardiometaboliczne
Autorzy badania wykorzystali metody uczenia maszynowego do analizy 661 nierzadkich gatunków bakterii jelitowych, określanych w publikacji jako gatunkowe kosze genomowe. Na tej podstawie wyodrębniono 50 gatunków najbardziej korzystnie związanych ze zdrowiem oraz 50, których obecność wiązała się z mniej korzystnymi parametrami metabolicznymi. Wynikiem tej analizy było opracowanie „ZOE Microbiome Health Ranking 2025”, w którym każdemu gatunkowi przypisano ocenę od 0 do 1, gdzie wartości bliższe zeru oznaczały korzystne powiązania z markerami zdrowia. W części badania poświęconej masie ciała wykorzystano dane 5 348 zdrowych osób, dzieląc je na grupy z prawidłową masą ciała, nadwagą i otyłością. Jak napisali autorzy pracy, „metaanaliza oparta na regresji liniowej wykazała, że osoby z prawidłową masą ciała miały średnio o 5,2 więcej spośród 50 najlepiej ocenianych bakterii jelitowych niż osoby z otyłością”. Dodatkowo stwierdzono, że uczestnicy bez rozpoznanych chorób mieli wyższy udział korzystnych bakterii jelitowych, natomiast u osób z chorobami metabolicznymi częściej występowały gatunki sklasyfikowane jako niekorzystne.
Mikrobiom jelitowy a dieta – wpływ interwencji żywieniowych
W ramach badania oceniono również wpływ diety na skład mikrobiomu jelitowego, analizując dane z dwóch badań interwencyjnych: ZOE METHOD oraz BIOME. W tych projektach uczestnicy stosowali spersonalizowany program żywieniowy lub przyjmowali mieszankę prebiotyczną. Po zakończeniu interwencji odnotowano istotne zmiany w składzie mikrobiomu. Autorzy podkreślili, że „grupy poddane interwencjom dietetycznym wykazały największą liczbę istotnych zmian w składzie bakterii jelitowych”. Wśród gatunków, których liczebność wzrosła, znalazła się bakteria Bifidobacterium animalis, obecna w produktach mlecznych i częściej występująca u osób spożywających je w większych ilościach, a także niescharakteryzowane wcześniej bakterie z rodziny Lachnospiraceae oraz R. hominis, wcześniej łączone z dietą wegańską i wegetariańską. Autorzy zaznaczyli jednocześnie, że badanie ma charakter obserwacyjny i nie pozwala jednoznacznie stwierdzić zależności przyczynowo-skutkowych, jednak opracowane rankingi mogą stanowić punkt wyjścia do dalszych badań nad rolą mikrobiomu jelitowego, diety i zdrowia metabolicznego.
Polecany artykuł:
