Badania profilaktyczne dla mężczyzny po 40.

Skończyłeś już 40 lat, coraz bliżej do pięćdziesiątki; koledzy leczą wieńcówkę, wrzody żołądka, mają nadciśnienie. Jak korzystać z życia, nie narażając się na udar mózgu czy zawał serca? Jakie badania profilaktyczne powinien zrobić każdy 40-letni mężczyzna?

Najbardziej powinieneś się obawiać miażdżycy, bo pewnie źle się odżywiasz, palisz, nie uprawiasz sportu i może masz geny wywołujące to schorzenie. Drugim w kolejności zagrożeniem jest cukrzyca typu II (tzw. cukrzyca wieku dojrzałego). I wreszcie nieprawidłowo pracująca tarczyca i przerost gruczołu krokowego. Lepiej im przeciwdziałać, niż rozpoczynać leczenie, gdy choroba się rozwinie. Ale kto widział prawdziwego mężczyznę tracącego czas i pieniądze na badania? To nie leży w twojej naturze, prawda? A szkoda. Może właśnie dlatego, że dbanie o zdrowie nie leży w ich naturze, mężczyźni żyją krócej niż kobiety i częściej zapadają na groźne choroby.

Tymczasem wystarczy jedna wizyta w dobrym laboratorium, gdzie można zrobić proste i tanie testy, pokazujące nie tylko wszystkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu, ale też skłonność do ich występowania.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: morfologia

Robi się ją, by określić, czy nie występuje nadkrwistość lub niedokrwistość (cierpi na nią 2 proc. mężczyzn). Zwiększenie liczby białych krwinek (WBC) dowodzi procesu zapalnego lub zakażenia, białaczki lub silnego stresu. Spadek liczby krwinek białych może oznaczać chorobę szpiku, wątroby, śledziony lub naczyń wieńcowych z niedoboru kolagenu. Norma WBC wynosi 4500–10000 w mililitrze krwi.

Norma liczby krwinek czerwonych (RBC) to 4,7–6,1 miliona w ul (mikrolitrze). Wzrost ich liczby może świadczyć o zwłóknieniu płuc, niedotlenieniu krwi lub odwodnieniu. Spadek sugeruje anemię, choroby nerek, białaczkę lub niedożywienie.

Poziom hemoglobiny podwyższony do górnej granicy normy (12,5–18,0 g/dl) może świadczyć o złym natlenieniu krwi, a więc rozpoczynającej się przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Oznacza się także tzw. hematokryt (stosunek liczby czerwonych krwinek do innych składników krwi; norma wynosi 40–54 proc.) Wysoki poziom świadczy o dużej gęstości krwi, co utrudnia krążenie i jest przyczyną zakrzepów.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: OB (odczyn Biernackiego)

Wskazuje na proces zapalny. OB jest uważane za jeden z ogólnych markerów nowotworowych. Norma dla mężczyzn wynosi 8–15/h (opad krwinek czerwonych po jednej godzinie).

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: poziom glukozy, czyli cukru we krwi

Pomaga określić zagrożenie cukrzycą. Wysoki poziom cukru (tzw. hiperglikemia) zawsze świadczy o cukrzycy. Niedobór (tzw. hipoglikemia) może, ale nie musi być związany z cukrzycą. Występuje także u osób, które długo nie jadły lub są bardzo zmęczone. Może też dowodzić chorób wątroby, zatrucia, nadczynności kory nadnerczy lub niedoczynności tarczycy. Norma obecności glukozy w surowicy krwi to 70–100 mg/dl (3,9–6,1mmol/l).

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: profil lipidowy

Mierzy się go, by określić poziom cholesterolu. Prawie 80 proc. mężczyzn ma podwyższony ten poziom, a ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia wzrasta o 9 proc. na każde 10 mg/dl cholesterolu. Oznaczając tzw. zły cholesterol LDL (norma 2,2-4,0 mmol/l, graniczna dopuszczalna wartość to 135 mg/dl), można wykryć zagrożenie miażdżycą, chorobą wieńcową i zawałem mięśnia sercowego. Dobry cholesterol HDL (im go więcej, tym lepiej) jest potrzebny organizmowi do wytwarzania witaminy D, kwasu żółciowego i hormonów płciowych. Mężczyźni z niskim poziomem stężenia HDL mają skłonność do niedokrwiennej choroby serca.

Oznacza się też poziom trójglicerydów. Jeśli przekraczają ustalone normy (tzw. hypertriglicerynemia), mogą świadczyć o zagrożeniu ostrym zapaleniem trzustki, które zdarza się panom lubiącym tłuste jedzenie zakrapiane mocnym alkoholem.

Zbyt niski poziom triglicerydów spotyka się u osób niedożywionych, cierpiących na zespół złego wchłaniania lub mających uszkodzone jelita.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: poziom kwasu moczowego

Także wiąże się z dietą. Jego nadmiar odkłada się w surowicy krwi z powodu wrodzonych predyspozycji, ale sprzyja mu jedzenie dużych ilości mięsa. To tzw. hyperurykemia. Jeżeli zaniedbasz leczenie i nie zmienisz diety, z czasem może pojawić się tzw. dna moczanowa. Polega na odkładaniu się w stawach kryształków tego kwasu. Jest często mylona z reumatyzmem, bo bolą wszystkie stawy i kości. Warto ograniczyć spożycia mięsa; kryształki kwasu po pewnym czasie zostaną wypłukane z organizmu. Podwyższony poziom kwasu moczowego w osoczu krwi (norma 3,5–7mg/l) może świadczyć o rozpoczynającej się chorobie nowotworowej, niewydolności nerek, łuszczycy i niektórych chorobach wątroby.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: poziom magnezu

Bada się go, ponieważ jego niedobór jest bardzo powszechny, a objawia się dolegliwościami przypominającymi bóle kardiologiczne, ogólnym rozbiciem, ostrym bólem głowy, ciągłym zmęczeniem. Norma magnezu w surowicy krwi wynosi 1,95–2,95 mg/%. Najlepszym źródłem tego pierwiastka jest kasza gryczana. Można też brać gotowe preparaty. Poziom magnezu dość szybko się wyrównuje, a dolegliwości ustępują.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: antygen gruczołu krokowego (PSA)

Każdy mężczyzna powinien przeprowadzić takie badanie, nawet jeśli nie odczuwa najmniejszych dolegliwości. Oprócz badania laboratoryjnego konieczna jest wizyta u urologa, by zbadał gruczoł krokowy per rectum (przez odbyt). W ten sposób najprościej można wykryć nowotwór jelita grubego. Normy PSA zmieniają się z wiekiem, ale generalnie wynik nie powinien przekraczać 4 ng/ml. Dla panów między 40 a 49 rokiem życia za normę przyjmuje się 2,5 ng/ml.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: poziom hormonu tyreotropowego (TSH)

Pozwala ocenić pracę tarczycy. Podwyższone stężenie oznacza nadczynność, a obniżone niedoczynność.

Badania profilaktyczne czterdziestolatka: ogólne badanie moczu

Pozwala ocenić pracę układu moczowego. Substancje w moczu informują o tym, co złego dzieje się w naszym organizmie. Już zapach moczu może świadczyć o chorobie. Słodki, owocowy wskazuje na cukrzycę. Jeśli mocz cuchnie, najprawdopodobniej doszło do zakażenia bakterią E. coli. Odczyn powinien być kwaśny; zasadowy mówi o skłonności do tworzenia się kamieni. Kamica nerkowa często dokucza mężczyznom po czterdziestce; składniki osadu pomagają określić, co powoduje tworzenie się kamieni. Białko w moczu to dowód stanu zapalnego. Z tzw. posiewu moczu odczytuje się obecność bakterii, drożdży lub pasożytów, które świadczą o zakażeniu układu moczowego.