Te 8 rodzajów inteligencji decyduje o sukcesie w życiu. Naukowcy nie do końca zgodni

2024-04-17 12:45

Inteligencja jest jedna, ale składa się z kilku elementów, które muszą być komplementarne. A może mamy wiele rodzajów inteligencji i rozpoznanie dominującego pozwala realizować się zawodowo i prywatnie? To wciąż aktualne rozważania dla ekspertów. Pytanie, jak je optymalnie wykorzystać w codziennym życiu.

Te 8 rodzajów inteligencji decyduje o sukcesie w życiu. Naukowcy nie do końca zgodni
Autor: Clay Banks / Unsplash

Niby intuicyjnie wyczuwamy, kto jest inteligentny, a kto niekoniecznie. Najczęściej mamy wówczas na myśli zdolność do pozyskiwania wiedzy i jej optymalnego wykorzystywania. A jednak obserwujemy, że często to nie bystrzaki odnoszą największe sukcesy. Zdarza się też, że ktoś nie do końca radzi sobie w pracy, chociaż nie brakuje mu zdolności. Przykładowo; artystyczna dusza, samotnik, prywatnie świetny fotograf zostaje prawnikiem na polecenie rodziców. Dusi się w tym i nie odnosi sukcesów, chociaż niewątpliwie jest inteligentny. Tylko czy faktycznie to inteligencja zawiniła?

Raport - Michał Prokopowicz - Człowiek czy robot? Sztuczna inteligencja zawładnie światem!

Rodzaje inteligencji - racjonalna i emocjonalna

Inteligencja emocjonalna to zdolność człowieka do rozpoznawania własnych emocji. Pozwala wykorzystywać je w działaniu i relacjach z samym sobą, a także radzić sobie z emocjami innych.

Inteligencja emocjonalna, w skrócie EQ (ang. emotionalquotient), to przeciwstawny rodzaj inteligencji do doskonale znanego IQ, czyli inteligencji racjonalnej. Kompetencje zaliczające się do tych dwóch obszarów są komplementarne.

Inteligencja społeczna, czyli emocjonalna?

A gdzie w tym wszystkim inteligencja społeczna? Niezwykle przecież ważna, bo to ona sprawia, że jednym nawet ściany sprzyjają, a drudzy mają zawsze pod górkę, bo nie mogą dogadać się z otoczeniem.

Pojęcie inteligencji społecznej wprowadził w 1920 roku Edward Thorndike, definiując je jako zdolność rozumienia i kierowania ludźmi oraz rozumnego działania w stosunkach międzyludzkich.

Inteligencja społeczna wiąże się z inteligencją emocjonalną, na którą, oprócz umiejętności społecznych, składają się przecież zdolność samokontroli, samokreacji i wglądu we własne emocje.

Świat wg Gardnera

Mocno to skomplikowane? Zapnijcie pasy, bo to dopiero początek. W 1983 roku amerykański psycholog Howard Gardner uznał, że człowiek nie dysponuje tylko pewną pulą zdolności intelektualnych, które co najwyżej można przypisać do dwóch światów: emocji i racjonalizmu.

Wg Gardnera mamy aż 8 odrębnych, podstawowych rodzajów inteligencji. Wielu ekspertów nie zgadza się z tą opinią, bo przecież trudno dociec, czy aby na pewno np. "inteligencja muzyczna" istnieje. Może to talent? Tak czy owak teoria wciąż jest wykorzystywana w nauce. Okazała się choćby pomocna przy wyborze ścieżki zawodowej.

8 inteligencji Howarda Gardnera:

1. Inteligencja językowa - objawia się łatwością w zapamiętywaniu słowa pisanego i mówionego, zdolnością do objaśniania skomplikowanych tematów, zamiłowaniem do czytania i pisania. Ważna w pracy prawnika, nauczyciela czy dziennikarza. 

2. Inteligencja logiczno-matematyczna to łatwość dostrzegania ukrytych wzorców i zależności, myślenie abstrakcyjne, zamiłowanie do łamigłówek i szybkie przyswajanie wiedzy matematycznej. Polecane zawody to księgowy, inżynier, informatyk.

3. Inteligencja przyrodnicza to zdolność do życia w symbiozie z naturą. Objawia się w łatwości dostrzegania różnic między gatunkami, czy przedstawicielami tego samego gatunku, wrażliwością na kwestie ekologiczne, zainteresowaniem tematami przyrodniczymi itd. Preferowane zawody to biolog, ogrodnik, rolnik, leśnik czy konserwator przyrody.

4. Inteligencja muzyczna objawia się poczuciem rytmu, wrażliwością na muzykę i różne jej aspekty (wysokość dźwięku, barwa, rytm). To zdolność naśladowania dźwięków i łatwość w nauce gry czy śpiewu. Chcesz być dyrygentem czy piosenkarką? Musisz mieć tę inteligencję.

5. Inteligencja przestrzenna polega na w dobrej orientacji, ale także łatwości w tworzeniu i analizowaniu wykresów, łatwości w układaniu puzzli, wyobraźni przestrzennej. Przydaje się zarówno piłkarzowi i bilardziście, jak i projektantowi wnętrz, inżynierowi czy nawigatorowi.

6. Inteligencja cielesno-kinestetyczna przyda się przy łapaniu rzuconej piłki. Nazywana też ruchową, określa poziom świadomości własnego ciała, koordynację, zamiłowanie do aktywności fizycznej, często bardzo wymagającej, jak taniec czy akrobatyka. Zawody to oczywiście różne kariery sportowe i artystyczne (tancerz, choreograf).  

7. Inteligencja interpersonalna to pojęcie zbliżone do inteligencji emocjonalnej. Ujawnia się w łatwości nawiązywania kontaktów, prowadzenia rozmowy, wysokim poziomie empatii, zwykle idzie też w parze z dobrze rozwiniętą inteligencją językową. Przyda się psychologowi, politykowi, dziennikarzowi czy szefowi marketingu.

8. Inteligencja intrapersonalna to rozumienie swoich potrzeb, umiejętność definiowania własnych uczuć i emocji, znajomość mocnych i słabych stron. Przyda się każdemu.

Z powyższego wynika, że niemal każdy ma mocne strony i jest na swój sposób inteligentny. Cała tajemnica sukcesu, to eksponowanie i wykorzystanie tych mocnych stron.

Czytaj także: Typy inteligencji - sprawdź swoje predyspozycje!