Jak uchronić się przed UDAREM MÓZGU - profilaktyka

Dbajmy o swoje naczynia krwionośne, a wtedy nie tylko oddalimy ryzyko udaru mózgu, ale też ochronimy serce przed zawałem i dłużej będziemy młodzi. W profilaktyce udaru mózgu pomoże obniżenie ciśnienia, zrzucenie nadwagi, wysiłek fizyczny, ograniczenie czerwonego mięsa i alkoholu, rzucenie palenia.

Spis treści

1. Profilaktyka udaru mózgu: obniż ciśnienie krwi
2. Profilaktyka udaru mózgu: zrzuć nadwagę
3. Profilaktyka udaru mózgu: trzymaj cukier na uwięzi
4. Profilaktyka udaru mózgu: unikaj stresu
5. Profilaktyka udaru mózgu: alkohol pij z umiarem
6. Profilaktyka udaru mózgu: nie pal
7. Profilaktyka udaru mózgu: pokochaj wysiłek fizyczny
8. Profilaktyka udaru mózgu: do minimum ogranicz czerwone mięso
9. Profilaktyka udaru mózgu: wyrównaj niedobory witamin i minerałów
10. Profilaktyka udaru mózgu: nie bój się hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)

Profilaktyka udaru mózgu: obniż ciśnienie krwi

Istnieje bezpośredni i niebudzący wątpliwości związek między nadciśnieniem tętniczym a udarami mózgu (niedokrwiennym i krwotocznym). Na szczęście nadciśnienie można skutecznie leczyć. Często wystarczy tylko zmienić dietę i zacząć się ruszać. Radzimy: Ciśnienie nie powinno przekraczać wartości 140/90. Obniżenie ciśnienia skurczowego (górnego) o 20 mmHg, a rozkurczowego (dolnego) o 10 mmHg zmniejsza ryzyko udarów o ponad 40 proc. Regularne przyjmowanie leków obniżających ciśnienie tętnicze pozwala zmniejszyć ryzyko o kolejne 25 - 30 proc.

Profilaktyka udaru mózgu: zrzuć nadwagę

Dowiedziono, że kobiety, u których obwód pasa przekroczył 81 cm, mają o 60 proc. większe szanse na rozwój nadciśnienia, a tym samym rośnie ryzyko udaru mózgu. To samo dotyczy panów, którzy w pasie mają więcej niż 101 cm. Radzimy: Każdy zrzucony kilogram przybliża cię do zdrowia. Nie stosuj cudownych diet ani tabletek odchudzających, ale ogranicz liczbę zjadanych kalorii. Zrezygnuj z białego pieczywa, słodyczy. Jedz mniej słono i pikantnie.

Profilaktyka udaru mózgu: trzymaj cukier na uwięzi

Chorzy na cukrzycę są bardziej narażeni na udary mózgu, ponieważ ta choroba sama w sobie uszkadza naczynia krwionośne. Radzimy: Nowoczesne metody leczenia cukrzycy umożliwiają utrzymanie cukru w normie, można więc nie dopuścić do groźnych naczyniowych powikłań i uniknąć udaru.

Profilaktyka udaru mózgu: unikaj stresu

Wiemy, że stres wyniszcza organizm, ale nie walczymy z nim skutecznie. Pod wpływem stresu wytwarza się nadmiar adrenaliny. Ta sprawia, że do mięśni, także serca, napływa więcej krwi. Szybko podnosi się ciśnienie tętnicze, a to - zwłaszcza gdy trwa długo - bardzo źle oddziałuje na naczynia krwionośne. Radzimy: Im mniej stresu, tym więcej zdrowia. Naucz się z nim skutecznie walczyć. Pomoże spacer przed snem, spotkanie z przyjaciółmi lub wypad do kina. Broń swojego wolnego czasu. Przede wszystkim nie pracuj w wolne dni i korzystaj z urlopu.

Profilaktyka udaru mózgu: alkohol pij z umiarem

Lekarze zgodnie twierdzą, że nadużywanie alkoholu poważnie zwiększa ryzyko wystąpienia udaru krwotocznego. Radzimy: Jeśli twój organizm pracuje bez zarzutów - możesz sobie pozwolić (nawet raz dziennie) na butelkę piwa, kieliszek wina czy 1 drinka. Jeżeli coś szwankuje (np. wątroba, nerki), każda dawka alkoholu pogarsza ogólny stan zdrowia.

Profilaktyka udaru mózgu: nie pal

Palenie jest bezpośrednią przyczyną zawału serca i udaru mózgu, ponieważ niszczy ścianki naczyń i zwiększa krzepliwość krwi. Nikotyna obkurcza naczynia, co grozi nad-ciśnieniem. Gdy palimy, z cząsteczkami hemoglobiny (jej rolą jest rozprowadzanie tlenu po organizmie) łączą się cząsteczki tlenku węgla i mózg otrzymuje mniej tlenu, niż potrzebuje. Radzimy: Im szybciej rzucisz palenie, tym większe masz szanse na uniknięcie choroby. Wypalanie 10 papierosów dziennie przez dłuższy czas zwiększa ryzyko udaru i niedokrwiennej choroby serca o ok. 100 proc.

Profilaktyka udaru mózgu: pokochaj wysiłek fizyczny

Człowiek w przeciwieństwie do maszyny nie zużywa się w czasie ruchu. Wręcz przeciwnie - nie ma dla niego lepszego lekarstwa (na niemal wszystkie dolegliwości) niż aktywność fizyczna. Ruch poprawia krążenie krwi, reguluje ciśnienie tętnicze, uelastycznia naczynia. Zacznij więc regularnie ćwiczyć.

Radzimy: Dla osób z zaburzeniami krążenia najlepsze są szybkie spacery, pływanie, jazda na rowerze. Zdecydowanie należy jednak zrezygnować z dźwigania ciężarów i rozciągania sprężyn.

Profilaktyka udaru mózgu: do minimum ogranicz czerwone mięso

Zawarta w nim metionina, która w organizmie przekształca się w homocysteinę, uszkadza śródbłonek naczyń. Unikaj też tłuszczów zwierzęcych. Zawarte w nich trójglicerydy i cholesterol są głównymi wrogami naczyń krwionośnych. Zwiększają krzepliwość krwi, co sprzyja powstawaniu zakrzepów. Zaś cholesterol odkłada się na ściankach naczyń i uszkadza je.Radzimy: Mózg lubi nienasycone kwasy tłuszczowe, np. omega-3, bo działają przeciwmiażdżycowo i zmniejszają krzepliwość krwi. Znajdziesz je w oleju lnianym, rzepakowym i rybach morskich. Kwas oleinowy pochodzący z oliwy z oliwek i rzepaku zmniejsza stężenie cholesterolu. Dodatkowo kwas omega-6 zawarty w oleju kukurydzianym, słonecznikowym, sojowym i w miękkich margarynach obniża nieco ciśnienie. Nie żałuj sobie też razowego pieczywa, grubych kasz, roślin strączkowych, warzyw, owoców.

Profilaktyka udaru mózgu: wyrównaj niedobory witamin i minerałów

Brak witamin zwiększa ryzyko chorób serca i udarów mózgu. Witaminy antyoksydacyjne (m.in. C i A) hamują rozwój wolnych rodników, które sprzyjają wielu chorobom. Radzimy: Jedz produkty bogate w witaminy, szczególnie C, B6, B12 E, A i beta-karoten. Nie zapominaj o minerałach - potas usprawnia pracę układu krążenia, a jego niedobór bezpośrednio wpływa na powstanie udaru. Sód (ale w ograniczonych ilościach) wraz z potasem sprzyjają prawidłowej gospodarce wodnej. Żelazo to pierwiastek, dzięki któremu komórki sprawnie oddychają. Magnez zapewnia regularną pracę serca, przeciwdziała miażdżycy i chroni mózg, ponieważ poprawia ukrwienie narządów. Wapń we współpracy z magnezem także poprawia sprawność naczyń. Selen uznano za obrońcę młodości, bo pomaga utrzymać elastyczność naczyń, zapobiega ich twardnieniu i odkładaniu się na ściankach cholesterolu.

Profilaktyka udaru mózgu: nie bój się hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)

Po menopauzie ryzyko chorób układu krążenia, w tym udarów mózgu, gwałtownie wzrasta. Znika bowiem naturalna ochrona, jaką są estrogeny. Radzimy: Stosowanie HTZ nie tylko znosi dokuczliwe objawy wypadowe związane z menopauzą, czyli obfite nocne poty, uderzenia gorąca itp., ale jest też skuteczną ochroną przed niedomaganiem układu krążenia. Zapytaj o aspirynę. Regularne zażywanie niewielkich da- wek kwasu acetylosalicylowego (w postaci Polopiryny, Polocardu, Aspiryny) zmniejsza - poprzez rozrzedzenie krwi - ryzyko zawału serca. Wiele wskazuje też na to, że kwas acetylosalicylowy skutecznie chroni przed udarem. Radzimy: Im krew jest rzadsza i mniej skłonna do krzepnięcia, tym mniejsze ryzyko powstania zakrzepu czy zatoru. Zapytaj więc lekarza, czy możesz ją profilaktycznie stosować.

Anna Jarosz

Konsultacja: lek. med. Grzegorz Borstern , specjalista chorób wewnętrznych