Porażenie mózgowe - przyczyny. Przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego

2025-06-24 14:15

Porażenie mózgowe (MPD) jest wynikiem uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Przyczyny takiego stanu są wieloczynnikowe, jednak w pierwszej kolejności wymienia się wcześniactwo i niedotlenienie płodu, które często jest wynikiem nieprawidłowo przeprowadzonej akcji porodowej. Jakie są jeszcze przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego (MPD)?

chłopiec cierpiący na porażenie mózgowe (MPD)
Autor: GettyImages

Przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego (MPD) są wieloczynnikowe. Urazy mózgu mogą być wynikiem nieprawidłowości rozwojowych zachodzących już w łonie matki. Do uszkodzenia mózgu może dojść również w trakcie porodu, zwłaszcza tego, który trwa bardzo długo i jest skomplikowany. Porażenie mózgowe może też być nabyte po urodzeniu, w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia dziecka.

Na czym polega poród przez cesarskie cięcie?

Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) - przyczyny. Patologie płodowe

1. Czynniki genetyczne: Obejmują zarówno aberracje chromosomalne (zmiany w liczbie lub strukturze chromosomów), jak i mutacje pojedynczych genów, które wpływają na prawidłowy rozwój układu nerwowego.

2. Wrodzone wady metabolizmu: Są to problemy z przyswajaniem lub przetwarzaniem kluczowych substancji, np. niektóre defekty enzymatyczne czy zaburzenia w metabolizmie kwasu foliowego, które mogą zaburzyć rozwój mózgu.

3. Uszkodzenia komórki jajowej i plemnika przez promieniowanie jonizujące.

4. Ekspozycja na czynniki patogenne: W czasie ciąży na płód mogą oddziaływać szkodliwe substancje lub drobnoustroje:

  • Infekcje wirusowe i bakteryjne matki, takie jak różyczka, toksoplazmoza, cytomegalia, wirus opryszczki (HSV) czy w rzadszych przypadkach wirus Zika. Mogą one prowadzić do embriopatii (zaburzeń w powstawaniu narządów, między 3. a 8. tygodniem ciąży) lub fetopatii (zaburzeń rozwoju po 8. tygodniu ciąży).
  • Substancje toksyczne, w tym alkohol (prowadzący do płodowego zespołu alkoholowego) czy promieniowanie jonizujące (mogące uszkadzać komórki jajowe i plemniki).

Pozostałe czynniki prenatalne:

  • konflikt serologiczny: niezgodność grup krwi matki i płodu, prowadząca do rozpadu krwinek czerwonych u dziecka i potencjalnie do żółtaczki jąder podkorowych (kernicterus),
  • płodowy zespół alkoholowy,
  • niedobory witamin i mikroelementów, np. witaminy K, mogące prowadzić do krwawień wewnątrzczaszkowych u płodu,
  • cukrzyca matki. Niekontrolowana cukrzyca ciążowa lub przedciążowa zwiększa ryzyko wad wrodzonych i powikłań okołoporodowych,
  • urazy mózgu płodu.

Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) - przyczyny. Uszkodzenia okołoporodowe

Do uszkodzeń mózgu może dojść również w trakcie samego porodu, zwłaszcza w przypadku komplikacji:

  • Poród przedwczesny: Wcześniaki są szczególnie narażone na uszkodzenia mózgu ze względu na niedojrzałość naczyń krwionośnych i tkanek mózgowych.
  • Niedotlenienie i niedokrwienie: Długi, skomplikowany poród (np. poród pośladkowy, użycie kleszczy, próżniociągu) lub inne komplikacje (np. przedwczesne odklejenie łożyska, wypadnięcie pępowiny, ucisk pępowiny) mogą prowadzić do niedoboru tlenu i krwi w mózgu dziecka, co jest jedną z głównych przyczyn MPD.
  • Krwawienia około- i śródkomorowe: Często towarzyszą wcześniactwu i mogą prowadzić do uszkodzeń istoty białej mózgu lub wodogłowia.

Pozostałe czynniki okołoporodowe:

  • Anomalie łożyska, takie jak łożysko przodujące lub przedwczesne odklejenie łożyska, mogące prowadzić do niedotlenienia.
  • Toniczne skurcze macicy (zbyt duże napięcie spoczynkowe), które mogą zmniejszać przepływ krwi do łożyska.
  • Rzadko, powikłania związane z narkozą stosowaną u matki.

Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) - przyczyny. Uszkodzenia poporodowe

MPD może być również nabyte po urodzeniu, w ciągu pierwszych miesięcy życia dziecka, choć zdarza się to rzadziej:

  • Urazy głowy: Na przykład w wyniku wypadków.
  • Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu: Zwłaszcza te o podłożu bakteryjnym, mogące prowadzić do poważnych uszkodzeń tkanki mózgowej.
  • Zatory i zakrzepy naczyń mózgowych: Blokowanie przepływu krwi do mózgu.
  • Uszkodzenia polekowe: Bardzo rzadkie powikłania związane z przyjmowaniem niektórych leków.
  • Ciężka hipoglikemia: Długotrwałe i bardzo niskie stężenie cukru we krwi i mózgu u noworodka może prowadzić do uszkodzeń neuronów.
  • Ciężka, nieleczona żółtaczka noworodków (hiperbilirubinemia): Może prowadzić do wspomnianego kernicterus, czyli uszkodzenia mózgu przez nadmiar bilirubiny.
Poradnik Zdrowie Google News

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza